Πέμπτη 4 Αυγούστου 2022  – Port Villa to Port Havannah

Μετά από  μια βροχερή εβδομάδα στην Yachting World Marina του  Port Vila,  αποχαιρετούμε τους φιλόξενους ιδιοκτήτες της  Andrew & Maggi και  αποπλέουμε με ήλιο λαμπερό και ουρανό γαλανό  για να εξερευνήσουμε τα υπόλοιπα νησιά του Vanuatu. Το ταξίδι  σε μια νησιωτική χώρα σαν αυτή  δεν είναι απλή υπόθεση, η χαρτογράφηση είναι υποτυπώδης, τα νερά επικίνδυνα και οι πηγές πληροφοριών λιγοστές. Μελετήσαμε το  Vanuatu compendium, ένα αρχείο pdf με σημειώσεις σκαφών που επισκέφτηκαν την χώρα παλιότερα και ανταλλάσσεται από χέρι σε χέρι  κι ένα ψηφιακό βιβλίο – οδηγό που μας χάρισαν οι φίλοι του sv Nok. Η πρώτη στάση  είναι στο γνωστό  μας Port Havannah, στα 20 ναυτικά μίλια. Αυτή τη φορά δένουμε σε άλλο  mooring, πιο  νότια κοντά σε μια όμορφη αμμουδιά. Πάμε για  κολύμπι  και βλέπουμε κοράλια και πολλά, πολύχρωμα  clams!

Παρασκευή 5 Αυγούστου

06.00 Τα πουλιά κελαηδούν, o κόκκινος ουρανός γιορτάζει την νέα  ημέρα.  Διασχίζουμε το πέρασμα ανάμεσα σε δυο  μικρά νησιά και  βγαίνουμε στα ανοιχτά. Σύντομα, ο άνεμος  δυναμώνει, ανοίγουμε πανιά. Ταξιδεύουμε  για  63 ΝΜ έως το Lamen bay στο νησί Epi – στη διαδρομή πιάνουμε κι ένα ωραίο τονάκι!

15.00 Φτάνοντας  ρίχνουμε άγκυρα δίπλα στο ιστιοπλοϊκό Diogène,  που  συναντήσαμε ξανά στην Nouméa. Μετά από λίγο μας επισκέπτεται με το καγιάκ o ένα από αυτούς, ο Theophile, ρωτά τον Γιώργο κάποιες τεχνικές πληροφορίες γύρω από  τα ηλεκτρικά σκάφους και μας προσκαλεί για πρωινό την επόμενη μέρα.  

Σάββατο 6 Αυγούστου

Μαγευτικό αγκυροβόλιο,  ξημέρωμα σαν ζωγραφική με  τη θάλασσα λάδι, τα πουλιά  να κελαηδούν κι ένα μεγάλο   dugong  να κάνει βόλτες γύρω από το ΦΙλίζι!

Στις 8πμ πηγαίνουμε στο σκάφος δίπλα για πρωινό και …ηλεκτρολογικές συμβουλές. Το Diogène, αλουμινένιο  ιστιοφόρο  Trisbal  36 πόδια, είναι παλιό μα αξιόλογο  ωκεανοπόρο σκάφος που ο  Julien  – μηχανολόγος μηχανικος από το Παρίσι που  εργάζεται  στην Νέα Καληδονία – το  αγόρασε πριν 1 χρόνο. Ο Théophile είναι μηχανολόγος, πολίτης του κόσμου κι εργάζεται στο bitcoin mining!! Η Léa κάνει το διδακτορικό της στο Παρίσι και  έχει έρθει για να ταξιδέψει με τους φίλους της. Στριμ

ωχνόμαστε ευχάριστα στο μικρό cockpit σε  ατμόσφαιρα γεμάτη νιάτα , κοφτερό πνεύμα και φιλία.  Η παρέα με τα Γαλλάκια είναι απολαυστική, το πρωινό επίσης, κρέπες με μαρμελάδα ή νουτέλλα –  όσο μου επιτρέπει να απολαύσω την γεύση  το φοβερό μου συνάχι. Ο Julien είναι επίσης κρυωμένος, μήπως έχουμε  ίωση? Επιστρέφοντας στο Φιλίζι κάνω self test για Covid, ευτυχώς βγαίνει αρνητικό.

Πάμε για κολύμπι να δούμε το βυθό – το Lamen bay ίσως  έχει χτυπηθεί από κυκλώνα, τα κοράλια είναι κομματιασμένα. Δεν βγαίνουμε καθόλου στην ακτή, δεν θέλω να μεταδώσω την ίωση μου…

Κυριακή 7 Αυγούστου Epi island to Uliveo island , Maskelyne group -22 ΝΜ

08.30 Αποπλέουμε με προορισμό τα  Maskelyne, μια συστάδα μικρών νησιών στα νότια του μεγάλου νησιού Malekula. Η πορεία μας δυτική, ο άνεμος ανατολικός και πλέουμε πρίμα, αργά, κουνιστά. Σε ολόκληρη σχεδόν τη διαδρομή  επί τρεις ώρες!!!! –   αμέτρητα ψάρια, μικροί τόνοι και χελιδονόψαρα χοροπηδούν ασταμάτητα και  τα πουλιά από πάνω ψάχνοντας ευκαιρία! Το κοπάδι μοιάζει ατελείωτο. απίστευτο θέαμα.

12.30 Πλησιάζουμε το νησί Uliveo.  Μια αντρική φωνή ακούγεται στο VHF:

-“Sailing vessel approaching, this is Stuart  from Lutes village”!!  Ο Stuart μας προσκαλεί να επισκεφτούμε  το νησί! Ο καπετάνιος μου είναι  αγχωμένος, αυτό το  σημείο εδώ είναι διάσπαρτο με υφάλους και ρηχά, το πέρασμα μέσα στο  αγκυροβόλιο  του Uliveo είναι  ρηχό και επικίνδυνο. Ο άνεμος έχει δυναμώσει και τα κύματα σπάζουν πάνω στους υφάλους γύρω μας, θέαμα τρομακτικό. Σκαρφαλώνω στο κατάρτι για να βλέπω καλύτερα το βυθό. Ο  Γιώργος τιμονεύει  αργά και προσεκτικά.

Με κομμένη την ανάσα μπαίνουμε  στον μικρό κόλπο. Ξαφνικά  βρισκόμαστε μέσα σε έναν γαλήνιο  παράδεισο όπου είμαστε  το μοναδικό σκάφος. Ρίχνουμε 60 μέτρα  καδένα στα 15 μ βάθος. Η ομορφιά του μέρους είναι απερίγραπτη. Ιδρωμένη και ζεσταμένη ρίχνω αμέσως  στο νερό το s.u.p., φοράω μάσκα και βατραχοπέδιλα και πάω για snorkeling. Ο βυθός  είναι υπέροχος, κοράλια,  ψάρια, τεράστια κοχύλια  τρίτωνες και μεγάλοι, μοναδικοί αστερίες! Φανταστικά!!!

13.00 Πλησιάζει ένα “dug out canoe”, μια πιρόγα κατασκευασμένη από σκαμένο κορμό δέντρου που έχει στο πλάι έναν πλωτήρα κατασκευασμένο από κλαδιά. Πάνω της επιβαίνουν  τέσσερα αγόρια περίπου 10 χρονών που  μας συστήνονται μιλώντας  μισά Γαλλικά και μισά Bislama: Vassili, Filimon, Jos, Jon  από το  διπλανό χωριό Pescarus. Τους προσφέρουμε lollies (lollipops – γλυφιτζούρια) και στυλό.  Τα παιδιά μας προσκαλούν στο χωριό τους. Μόλις απομακρύνονται,  αμέσως ακούγεται ο Stuart στο VHF 

-«Σας περιμένουμε στο χωριό Lutes. Μην αργήσετε!», λέει. Ανταγωνισμός!!

Κατεβάζουμε τη βάρκα και βγαίνουμε έξω στο σημείο που μας υποδεικνύει ο Stuart. Τα νερά έχουν κατέβει  τόσο πολύ απο την άμπωτη που αναγκαστικά σηκώνουμε την εξωλέμβια και κωπηλατούμε για να βγούμε στην ακτή. O Stuart και ο Kalo,  ξεναγοί  στο χωριό τους μας καλωσορίζουν, είμαστε το τρίτο σκάφος που επισκέπτεται το χωριό τους μετά από σχεδόν τρία χρόνια ! Ο Στιούαρτ μας ξεναγεί στο  Lutes που είναι  ίσως το πιο όμορφο χωριό και σίγουρα το πιο παραδοσιακό που έχουμε δει ως τώρα στα ταξίδια μας!! 

Τα πάντα  είναι κατασκευασμένα από φυσικά υλικά.  Οι  καλύβες έχουν σκελετό από ξύλινες κολώνες χωμένες  στο χώμα για καλύτερη στήριξη και ξύλινα δοκάρια. Οι  τοίχοι είναι φτιαγμένοι από τετράγωνα πλαίσια κατασκευασμένα από  πεπλατυσμένα bamboo, πλεγμένα με πλέξη σταυρό ή διαμάντι.  Οι σκεπές  είναι φτιαγμένες από  περίτεχνα πλεγμένα  φύλλα .

-”Οι καλύβες του χωριού μας έχουν «επιζήσει» από πολλούς κυκλώνες», σχολιάζει περήφανα ο Stuart.

 Γύρω από κάθε σπίτι, παχύ γρασίδι, εξωτικά φυτά, λουλούδια και  καρποφόρα δέντρα φορτωμένα φρούτα, παπάγια, μάνγκο, μπανανιές. Απόλυτη απλότητα και  παντελής έλλειψη καταναλωτικών αγαθών που  θυμίζει κάτι που  είχαμε διαβάσει  σε έναν οδηγό για τα νησιά Lau του Fiji, «εδώ οι άνθρωποι είναι φτωχοί σε χρήματα μα είναι πλούσιοι σε όλα τα άλλα». Ο  Stuart μας πηγαίνει βόλτα στο χωριό, εδώ το σχολείο μας, εδώ το γήπεδο – εδώ η μια  εκκλησία , εδώ η άλλη ώσπου καταλήγουμε στο σπίτι του. Εκεί  γνωρίζουμε την 20 χρονών  κόρη του Elfrita και τα δύο μωρά  της. Στο σπίτι του, λέει, δεν έχουν πια φως τη νύχτα δυστυχώς γιατί  ο  μοναδικός λαμπτήρας τους έχει χαλάσει.

Τα παιδιά του χωριού μας ακολουθούν από κοντά, τους δίνουμε  καραμέλες, μπαλόνια, ένα frisbee και παίζουμε μαζί τους. Επιστρέφοντας στην βάρκα μας συναντάμε και κουβεντιάζουμε με έναν ωραίο τύπο τον Elda Martin και μας λέει γελώντας  ότι οι ντόπιοι έχουν ονομάσει την παπάγια batahimbad που σημαίνει  «το φρούτο των λευκών» γιατί όλοι οι ξένοι  αυτό  ζητούν.

Δευτέρα 8 Αυγούστου – Maskelyne group, Uliveo island

Ακόμη μια ημέρα στον παράδεισο Uliveo. Ο Γιώργος ετοιμάζει και ψήνει νόστιμες τυρόπιτες και ψωμί!  Με το καγιάκ και το sup πάμε στα ρηχά για κολύμπι. Εδώ,  στα  διαυγή  νερά του υφάλου μπορούμε επιτέλους να κολυμπήσουμε  χωρίς έντονο φόβο για καρχαρίες. Ο βυθός είναι υπέροχος,  μπλε κοράλλια, ψάρια και  τεράστιοι αστερίες.

Βρίσκουμε  ακόμα δυο  ζωντανούς γιγάντιους Τρίτωνες και χαιρόμαστε πάρα πολύ γιατί οι Τρίτωνες είναι ο μόνος φυσικός εχθρός του  καταστροφέα των κοραλλιών  Crown of Thorns!  Δυστυχώς, δεν έχω συνέλθει ακόμα από το κρύωμα, έκανα δυο ρηχές  βουτιές και τώρα πονάνε όλα τα  δόντια μου!! Πόσο  δύσκολο όταν αρρωσταίνουμε στο ταξίδι, μόνοι σε μια μακρινή γωνιά  του πλανήτη… 

Ξανά έξω στο χωριό Lutes, όπου μας περιμένει η  Anna, γυναίκα του Stuart και η κόρη τους Elfrita. Τους δίνουμε  ένα φωτιστικό  12 volt  που είχαμε στο Φιλίζι, κάποια ρούχα για την Elfrita, δυο τετράδια, ένα πακέτο με ξυλομπογιές, παιδικές οδοντόβουρτσες και μια μικρή μπάλα για τα παιδιά και μας δίνουν μπανάνες και παπάγια. Καθόμαστε μαζί με τα μικρά  που μας τραγουδούν παιδικά τραγούδια. Τα μεγαλύτερα παιδιά μας ζωγραφίζουν  το Φιλίζι και τη σημαία του Vanuatu. Μετά πάμε μαζί  βόλτα ως το σχολείο όπου παρακολουθούμε αγώνα volley.

-«Έχετε να μας δώσετε μια καινούργια μπάλα volley? Η δική μας είναι σκασμένη», ρωτά ένα όμορφο κορίτσι η Fiasi. Μακάρι να είχαμε, θα τους την δίναμε με χαρά!

Πάμε να περπατήσουμε, μας λείπει πολύ το περπάτημα όταν ζούμε για μέρες στο σκάφος. Παίρνουμε τον  κεντρικό «δρόμο» του νησιού-  ένα πλατύ, χωμάτινο μονοπάτι μέσα σε πυκνή  βλάστηση, κάτω από  πανύψηλα, λυγερόκορμα  φοινικόδεντρα, στο νησί αυτό δεν υπάρχουν οχήματα. 

Ο “δρόμος”  οδηγεί στα «χωράφια» τους, φυτεμένα με τις σημαντικότερες  για την διατροφή των ντόπιων βρώσιμες ρίζες yam και kasawa και δίπλα δέντρα καρποφόρα, μπανανιές και παπάγια, φορτωμένα καρπούς.  Η ζωή στα νησιά του Ειρηνικού είναι αρμονική σαν  ποίημα, όπως είπε ο Joshua Slocum. Απλώνεις το χέρι βρίσκεις τροφή, ανοίγεις τα μάτια αντικρύζεις απέραντη ομορφιά. 

Τρίτη 9 Αυγούστου 

Ο Γιώργος πάει  στο χωριό Lutes  για να βοηθήσει  έναν άνδρα – τον Jon – να επισκευάσει την εξωλέμβια μηχανή της βάρκας του, χωρίς αποτέλεσμα αφού  η εξωλέμβια έχει κολλήσει για τα καλά.  Το απόγευμα έρχεται  ο Elda Martin με την παμπάλαια  πιρόγα  μαζί με τον εγγονό του Rollin.

Μας φέρνουν  δυο μεγάλα παπάγια, δυο μεγάλα, άσπρα, τοπικά αγγούρια  και ένα πακέτο island cabbage τυλιγμένο για συντήρηση μέσα σε φύλλο μπανάνιας,  λαχανικό που μαγειρεύουμε σαν σπανάκι. Του δίνουμε χρήματα, απαραίτητα και δυσεύρετα αυτή την εποχή στο Vanuatu.

Τετάρτη 10 Αυγούστου – Uliveo island, Maskelynes  to Port Sandwich, Malekula island 14 NM

Αν και δεν θέλουμε να φύγουμε από αυτό το υπέροχο νησί, ο καιρός μας αναγκάζει, έρχεται άνεμος δυνατός και πρέπει να πάμε σε ασφαλές λιμάνι.  Η άγκυρα ανεβαίνει εύκολα – ουφ! Αμέσως σκαρφαλώνω στο κατάρτι για όσο διασχίζουμε  τα ρηχά.  Πλέουμε  αργά στο στενό πέρασμα ανάμεσα στα νησιά Maskelyne και το νησί Malekula, σε ακύμαντα μα γεμάτα δυνατό ρεύμα και δίνες νερά. Βγαίνουμε από το κανάλι και  διαπλέουμε τη νότια χερσόνησο  του μεγάλου νησιού Malekula. Έξω στην ακτή, οι ντόπιοι εκμεταλλεύονται τη χαμηλή θάλασσα του low tide στην ακτή   για να μαζέψουν  τροφή, κοχύλια  κ.α, συνηθισμένη πρακτική στα νησιά. 

Μπαίνουμε στον βαθύ στενό κόλπο του Port Sandwich, ένα εξαιρετικά ασφαλές αγκυροβόλιο. Ρίχνουμε άγκυρα δίπλα στο Diogène!

Ο καιρός είναι βροχερός, ο άνεμος έχει δυναμώσει και σηκώθηκε κυματάκι. Βγαίνουμε με τη βάρκα στην ακτή. Προβληματιζόμαστε αρκετή ώρα πώς να αφήσουμε τη βάρκα –  τα νερά είναι πολύ ρηχά και όταν θα έρθει το low tide (άμπωτη) σε λίγες ώρες  προφανώς η περιοχή θα στεγνώσει εντελώς. Δένουμε ένα πολύ μακρύ σχοινί από τη πρύμνη της βάρκας σε ένα δέντρο και ρίχνουμε  την μικρή άγκυρα από την πλώρη, με την ελπίδα να μην γίνει ζημιά.

Η ακτή είναι έρημη,  μόνο ανθρώπινο στοιχείο μια παραδοσιακή πιρόγα,  ψηλά στην ακτή, κάτω από τα δέντρα . Ο καπετάνιος  μου στέκεται και μελετά την κατασκευή της, η γάστρα είναι από  μονοκόμματο  κορμό σκαμμένο, η κουπαστή  δυο κοίλα  ξύλα. Ο  πλωτήρας, στη δεξιά μεριά της της ακάτου, απαραίτητος για την ισορροπία  του στενού πλεούμενου έχει περίπου  το μισό μήκος της πιρόγας. Στα δυο  άκρα του πλωτήρα υπάρχουν  από δυο ζευγάρια λεπτά ξυλαράκια, δεμένα χιαστί, πάνω στα οποία είναι δεμένα με σχοινί από φοινικόδεντρο τα  μπράτσα που κρατούν τον πλωτήρα .

Περπατάμε λίγο πιο πέρα ώσπου βλέπουμε μια ταμπέλα γραμμένη σε γλώσσα  Βισλαμα   που διαφημίζει ότι διατίθεται  ψωμί

Εδώ βρίσκεται  το μικρό μαγαζί και το κτήμα  του Rok και της Noela, φίλων του φίλου Roger από τη Νέα Καληδονία για τους οποίους έχουμε ακούσει τα καλύτερα λόγια.  Τους προσφέρουμε  ένα μεγάλο  κουτί Nescafé στην Noela και μια μικρή Ελληνική σημαία για την συλλογή του Rok. Συμφωνούμε να συναντηθούμε ξανά σύντομα.

Συνεχίζουμε το μονοπάτι ως το χωριό Lamap, περίπου 4 χιλόμετρα μακριά, όπου κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή όπως μας είπαν, λειτουργεί  αγορά με φρέσκα προϊόντα.

Ψιλή, απαλή βροχή  κυλά πάνω στα φυλλώματα  και ποτίζει το  χώμα. Στα κτήματα κοπάδια από  γελάδες βόσκουν στο παχύ χορτάρι.

Από την αντίθετη κατεύθυνση έρχονται τέσσερεις μεγαλόσωμοι  άνδρες που κρατούν μακριά μαχαίρια machettes και έχουν για ομπρέλα  πλατιά φύλλα taro . Τους χαιρετούμε. Ο  Γιώργος  σχολιάζει τα φύλλα που κρατούν  σαν ομπρέλες

-“Namba wan umbrella”, (number one umbrella) λέεικαι γελούν όλοι μαζί. Μοιάζει τρελό! Μόνο στο Vanuatu θα τολμούσε ένας λευκός ξένος να αστειευτεί με τέσσερις  γιγαντόσωμους και ντόπιους οπλισμένους με μαχαίρια ματσέτες!!!

Πιο κάτω συναντάμε κάποια έφηβα παιδιά  ντυμένα ομοιόμορφα με  στολή  σχολείου. Τα ρούχα τους είναι παλιά, πολύ φθαρμένα, κάτι ασυνήθιστο στα νησιά του Ειρηνικού.   Προσφέρουμε στα παιδιά  lollies (μεγάλα χαμόγελα!), μπαλόνια και κουβεντιάζουμε στα γαλλικά. Τα παιδιά μας αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά αλλά και με περιέργεια.

Το  ψηλότερο κορίτσι, η Sandrina είναι πιο θαρραλέα και πιο φιλική και ομιλητική. Μας ρωτούν από ποιά χώρα ερχόμαστε και άν έχουμε παιδιά και ξαφνιάζονται τρομερά όταν απαντάμε «από Ελλάδα και όχι παιδιά».  Μας συνοδεύουν πιο πάνω ώσπου φτάνουμε  στα σπίτια τους, 5-6 μικρές φτωχικές καλύβες μέσα σε τοπίο βγαλμένο από  παραμύθι.  

Συνεχίζουμε στο θεαματικό μονοπάτι ενώ η απαλή  βροχή  πέφτει αδιάκοπα. Μέσα στα καταπράσινα  λιβάδια ξεφυτρώνουν μικροί οικισμοί, αραιά χτισμένες  καλύβες  τοίχοι και στέγες φτιαγμένες από περίτεχνα πλεγμένα φύλλα.  Οι λιγοστοί κάτοικοι  μας χαιρετούν ντροπαλά με  χαμόγελο.

Σύντομα βλέπουμε ένα σχολείο, μάλλον φτάνουμε. Ένα αδιανόητα μεγάλο δέντρο banyan στέκεται  σαν φύλακας στην είσοδο του χωριού κι από κάτω μια μικρή  γουρούνα διασχίζει τον χωμάτινο  δρόμο και  πίσω της ακολουθούν τέσσερα μικρά γουρουνάκια. 

Η  επιγραφή πάνω από μια πύλη   σηματοδοτεί την αγορά του χωριού, τα δημόσια κτίρια.  Στην μια άκρη του οικοπέδου ένα μικρό κτίριο ανοιχτό στην πρόσοψη  με  τοίχους βαμμένους έντονο κίτρινο. Δίπλα  -εξωπραγματικό!-  ένα γιγάντιο λευκό, δορυφορικό πιάτο κινητής τηλεφωνίας και δεξιά του δυο μικρά κτίρια, το Ταχυδρομείο και η Τραπεζα.

Στην αγορά,   υπάρχουν δυο μακριά  τραπέζια, στο ένα  τρεις γυναίκες πουλούν μαγειρεμένα φαγητά, κοτόπουλο με ρύζι και χυμό απο φρέσκα φρούτα και στο άλλο λιγοστά φρούτα.

Κάτω στο πάτωμα,  υπάρχουν μεγάλα καλάθια πλεγμένα από φρέσκα φύλλα που περιέχουν kasawa και διάφορους παράξενους καρπούς και δίπλα island cabbage τυλιγμένο  μέσα σε φύλλα μπανανιάς.

Αγοράζουμε bok-choy, ginger και μανταρίνια, δεν μπορούμε να κουβαλήσουμε μεγαλύτερο βάρος.  Μια γυναίκα, η Odylia,   που μιλά καλά αγγλικά  μας  βλέπει μας καλωσορίζει και μας καθοδηγεί. Δοκιμάζουμε  κοτόπουλο με ρύζι και χυμό  και κουβεντιάζουμε  μαζί της.

Η Odylia μας λέει οτι είναι πρόεδρος των γυναικών του χωριού, 38 χρονών  και δυστυχώς έχασε τον άνδρα της  πριν δυο χρόνια και μεγαλώνει μόνη τα 3 αγόρια της. Φαίνεται πολύ έξυπνη  και έχει χιούμορ. Ωραίος τύπος η Odylia!

Ξεκινάμε να επιστρέψουμε, η βροχή  ασταμάτητη. Ανοίγω την μικρή ομπρέλα που δεν βοηθά πολύ. 

-«Μακάρι να είχα ένα αδιάβροχο τζάκετ σαν το δικό σου. Κάθε φορά που βρέχει – βρέχει συχνά εδώ – γίνομαι μούσκεμα», λέει η Odylia. 

Πέμπτη 11 Αυγούστου – Ταινίες Sailing Filizi

Malekula island, Port Sandwich, Lamap

Ο ουρανός καθάρισε, επιτέλους! Οι απαλές καμπύλες του κόλπου  Port Sandwich στεγνώνουν  κάτω από τις καυτές ακτίνες του ήλιου, η ομορφιά του  τόπου αποκαλύπτεται και μας ξαφνιάζει!

11.30 Πάμε για επίσκεψη στο σπίτι των  Rok & Noëlla. Κουβεντιάζουμε μαζί τους ώρα πολλή για την κουλτούρα του Vanuatu  αλλά και για την Ελλάδα και ο Ροκ μας εντυπωσιάζει με τις γνώσεις του γύρω από  την Ελληνική φιλοσοφία. Μας ζητούν να δουν την ταινία του Sailing Filizi για την Γαλλική Πολυνησία  κι ανανεώνουμε το  ραντεβού για  μια επόμενη μέρα. Ο Ροκ μας ξεναγεί στο κτήμα τους όπου καλλιεργούν τα πάντα βιολογικά. Το κτήμα τους έχει  κοτέτσι, κάτι σπάνιο, αφού κατά κανόνα στα νησιά του Ειρηνικού  τα κοτόπουλα κυκλοφορούν  ελεύθερα. Μια γυναίκα, η Marie- Pascal μαγειρεύει στην ανοιχτή κουζίνα με φωτιά από  ξύλα. Μας προσφέρει ψητό breadfruit και μπανάνες, νόστιμα πολύ…

-«Απόψε έχουμε  laplap, έχετε φάει? Είναι το παραδοσιακό φαγητό μας, το ψήνουμε σε  «γήινο φούρνο» », λέει  η γυναίκα.  Δυστυχώς δεν μπορούμε να φάμε μαζί τους, έχουμε καλέσει  τους Γάλλους  για δείπνο. 

17.30  Περνάμε μια πολύ όμορφη βραδιά  στο Φιλίζι με τους  Lea, Julien & Theo

Παρασκευή 12 Αυγούστου – Malekula island, Port Sandwich, Lamap

Το Diogène αποπλέει για το Port Vila, η Lea πρέπει να επιστρέψει στη Γαλλία

-«A bientôt -στο επανειδειν», λένε οι Julien & Theo. 

-«Θα βρεθούμε στο φεστιβάλ»

Μελετάμε το δελτίο καιρού και τον χάρτη. Είμαστε  προβληματισμένοι. Τα φεστιβάλ του Vanuatu  έχουν σπουδαία φήμη ανάμεσα στους ταξιδευτές ιστιοπλόους, μα φέτος τα πράγματα είναι πολύ ρευστά. Το φεστιβάλ στα νησιά Maskelyne αναβλήθηκε γιατί δεν υπήρχαν τουρίστες. Τηλεφωνώ στην Angelina στο Τουριστικό γραφείο  του Port Vila κι εκείνη μας δίνει τα κινητά τηλέφωνα   των υπεύθυνων των δυο σπουδαιότερων Φεστιβάλ της Malekula και του Ambrym, για  να μιλήσουμε μαζί τους.  Πρώτα, τηλεφωνώ στον Damien Napong, υπεύθυνο του Nalawan Festival που γίνεται στις 23-24 Αυγούστου  στο νησί που βρισκόμαστε αλλά στο Southwest bay, περίπου 60 ΝΜ μακριά. Ο Damien  απαντά σε άπταιστα  αγγλικά, Ναι το Nalawan Festival θα πραγματοποιηθεί στο Lawa village και χαίρεται πολύ που θα πάμε.  Θα διαρκέσει 2 ημέρες και το κόστος – συμπεριλαμβανομένου του “Melanesian Fiest”, με πλούσια τοπικά φαγητά μουσική κλπ.- είναι 10.000 vatu/άτομο (1.000 vatu=9 euro).   Ρωτάει αν ερχόμαστε με group κι από ποια χώρα  και  του εξηγώ ότι δεν είμαστε τουρίστες αλλά ταξιδευτές ιστιοπλόοι, ο  Damien  ρωτά αν γνωρίζω άλλους ιστιοπλόους που σκοπεύουν να παρευρεθούν στο Φεστιβάλ. 

-«Ξέρω ότι θα έρθει  σίγουρα  ένα σκάφος με δυο επιβάτες, το Diogène», του απαντώ. Μου  ζητά να βοηθήσω να  διαδοθεί το Φεστιβάλ, γιατί φέτος τα πράγματα είναι δύσκολα.  Του υπόσχομαι να κάνω ότι μπορώ και ζητώ να μου στείλει με email τις τιμές και κάποια φωτογραφία. Ο Damien   μου στέλνει  το διαφημιστικό flyer και αναλυτικές πληροφορίες. Άψογος!

Φτιάχνω μια ανάρτηση για το Nalawan Festival  με τις φωτογραφίες και τις πληροφορίες του Damien, το αναρτώ στην σελίδα μας  Sailing Filizi στο Facebook και το κάνω share στις  σελίδες Vanuatu Tourism και Sailing in New Caledonia, Vanuatu and beyond. Η ανάρτηση μας γίνεται share αμέσως από πολλούς. Τα σχόλια αρκετά, τα περισσότερα από ιστιοπλόους που λένε οτι θα ήθελαν να πάνε μα η τιμή είναι πολύ υψηλή.

Επόμενο τηλεφώνημα στον Sekor, υπεύθυνο για το Ambrym Festival. Το νησί Ambrym δεν έχει καμιά  τουριστική ανάπτυξη,  έχει   δύσκολη πρόσβαση, δεν έχει  ασφαλή αγκυροβόλια, ούτε εστιατόρια, μόνο ίσως  κάποιο μικρό ξενοδοχείο.   Από όσα έχουμε διαβάσει και από φωτογραφίες που έχουμε δει, δεν πρέπει να χάσουμε το  φεστιβάλ του Ambrym και το  high light του, το μυστικιστικό και πρωτόγονο   Rom Dance. Ο Sekor δεν απαντά. Λογικό.

Παρασκευή σήμερα και πηγαίνουμε  στο χωριό Lamap για αγορά φρέσκων προϊόντων   και  για βόλτα. Μαζί παίρνουμε λίγα δώρα: ένα  μεγάλο γυάλινο μπουκάλι από λάδι με στόμιο ροής για την Νοελά – δεν πετάω ποτέ τα γυάλινα μπουκάλια και βαζάκια γιατί είναι εξαιρετικά  χρήσιμα στους νησιώτες –  παίρνω επίσης τρεις μπλούζες μου για την Sandrina και τις φίλες της και μπισκότα. Παίρνω και το αδιάβροχο τζάκετ  Columbia, για να το χαρίσω στην Odylia που βρέχεται, πάντα έλεγα οτι μου είναι μικρό.   Βγαίνουμε στο νησί. Έχουν έρθει δυο  ιστιοπλοϊκά με σημαία Νέας Ζηλανδίας, τα Intrinsic   και Moanaroa. Οι  ταξιδευτές βρίσκονται έξω στην ακτή και τους ενημερώνουμε για το Nalawan Festival ελπίζοντας να ενδιαφέρονται.   Εκείνοι  απαντούν ότι θα ήθελαν πολύ να έρθουν αλλά είναι πολύ ακριβά. Δεν έχουν άδικο. 

Μετά από μια σύντομη στάση στο σπίτι των Ροκ και Νοελά, συνεχίζουμε τον ανηφορικό δρόμο ως το χωριό Lamap. Πόσο όμορφη διαδρομή, η βλάστηση, τα λουλούδια, τα καρποφόρα δέντρα, τα δέντρα με τις τεράστιες κουφάλες, οι μικροί οικισμοί με τις καλύβες  από πλεγμένα φύλλα   και  κάθε τόσο – αστεία παραφωνία –  μια κατακόκκινη ταμπέλα του παρόχου κινητής τηλεφωνίας DIGICEL  

Πιο πάνω στο δρόμο συναντάμε την Sandrina μαζί με συμμαθήτριες και συμμαθητές της. Τους δίνουμε τα μικρά δώρα. Η Σαντρίνα και οι φίλες της χαίρονται με τις μπλούζες- τα υπόλοιπα κορίτσια μένουν παραπονεμένα και λυπάμαι πολύ που δεν έχουμε  παιδικά ρούχα να τους δώσουμε..

Μοιράζουμε μπισκότα σε όλους. Δίπλα, δυο αγόρια   κρατούν  με καμάρι τα παιχνίδια που έχουν κατασκευάσει : μακριά κοντάρια από bamboo και στην άκρη τους δεμένες  δυο κονσέρβες που  λειτουργούν σαν ρόδες.

Συνεχίζουμε περπατώντας προς  το χωριό  τα παιδιά μας ακολουθούν από μακριά. Στην άκρη του δρόμου συναντάμε και κουβεντιάζουμε με μια ομάδα άνδρες που είναι καθισμένοι  σε κορμό δέντρων και καπνίζουν τσιγάρα  στριμμένο με χαρτί και φύλλα καπνού  από τα χωράφια τους και παρατηρούν τους υπόλοιπους που  κάθονται  σε χαλί πλεκτό, κάτω στο χώμα και ψιλοκόβουν ρίζες της του φυτού kava,  προετοιμασία για το καθημερινή συνάντηση και το   «μεθύσι» τους 

 Στην αγορά μας υποδέχεται ως αρχηγός  η Odylia αγκαλιά με ένα μωρό «η ανηψιά μου». Το μωρό μόλις μας βλέπει βάζει τα κλάματα και παλεύει να απομακρυνθεί –  θα φαινόμαστε  τρομακτικά λευκοί στα μάτια του.  Αγοράζουμε δροσερό χυμό mango και κουβεντιάζουμε για το χωριό. Της χαρίζουμε το αδιάβροχο  τζάκετ και μας ευχαριστεί συγκινημένη. Μας προσκαλεί να φάμε μαζί  την Κυριακή τοbamboo  μεσημέρι στο σπίτι της μετά την λειτουργία της εκκλησίας, Την ακολουθούμε  για να μας το δείξει

Διασχίζουμε το χωριό, εδώ δρόμοι δεν υπάρχουν μόνο μονοπάτια χαραγμένα στο πατημένο χορτάρι και φτάνουμε σε έναν ελαφρώς περίφρακτη οικισμό

 – « Όλα τα σπίτια εδώ είναι της οικογένειας μας,  ανήκουμε σε διαφορετική εκκλησία», εξηγεί.  Το σπίτι της είναι μια μεγάλη, ετοιμόρροπη  καλύβα  κατασκευασμένη από διάφορα υλικά, πλεκτά φύλλα, τσίγκο, ξύλα. Οι γιοί της έρχονται να μας γνωρίσουν. 

-«Η οροφή  του σπιτιού μας έχει διαρροή,  καταστράφηκε από τον   κυκλώνα Harold (2020 watch  Sailing Filizi YouTube movie Cyclone Harold), και από τότε   κατασκευάζουμε το νέο μας σπίτι εκεί» εξηγεί και μας δείχνει ένα ημιτελές σπίτι, λίγο πιο πέρα. Η γυναίκα κάθεται στο γρασίδι δίπλα σε δυο στοίβες η μια από  φύλλα και  η άλλη από ξύλινες βέργες μήκους περίπου ενός μέτρου και πιιάνει δουλειά.

Αρχίζει να «πλέκει» με τέχνη και ταχύτητα. Πιάνει  μια βέργα, πάνω της  διπλώνει  την μια δίπλα στην άλλη δυάδες από μακριά φύλλα τα οποία έχει πρώτα προετοιμάσει αφαιρώντας το κεντρικό, σκληρό νεύρο τους.  Τα στηρίζει στη θέση τους, περνώντας σαν βελόνα  μια λεπτή βέργα bamboo αφού πρώτα έχει κάνει τρύπες με μια μακριά ματσέτα.  Όσο εκείνη δουλεύει  με τέχνη, κάνοντας το δύσκολο να μοιάζει εύκολο κι απλό, εμείς παρακολουθούμε και ρωτάμε πληροφορίες.

-«Για την στέγη χρησιμοποιούμε  φύλλα απο το φυτό natangura. Για κάθε μια από τις τέσσερις  πλευρές  της στέγης μας θα χρειαστούν 135 πλεγμένες βέργες. Η στέγη- που είναι απόλυτα στεγανή – αντέχει από πέντε έως επτά χρόνια». Ο μεγάλος γιος της κάθεται δίπλα της για να  βοηθήσει  στη δουλειά.

Στο μεταξύ όσο  παρακολουθώ την Odylia, έχει έρθει ένα κορίτσι  η  ανηψιά Κελίνα, κάθετε δίπλα μου και χαμογελά, δεν με αφήνει στιγμή,  με χτενίζει,  πλέκει  τα μαλλιά μου,  ακουμπάει το δέρμα μου γεμάτη απορία κι ευχαρίστηση. Απολαμβάνω νιώθοντας συγχρόνως σαν …περίεργο πτηνό. Η Odylia στέλνει την Κελίνα να κόψει  για μας λάιμ, σε λίγο η μικρή επιστρέφει κρατώντας  ένα  χαριτωμένο καλάθι πλεγμένο από φρέσκα πράσινα  φύλλα γεμάτο μυρωδάτους καρπούς. 

Παίρνουμε το μονοπάτι του γυρισμού και μας συνοδεύουν η Κελίνα, η Σαντρίνα κι ένα ακόμη κορίτσι η Ελίζαμπεθ. Όταν, μετά από μια ώρα φτάνουμε στην ακτή τα κορίτσια ζητούν να επισκεφτούν το Φιλίζι.

-«Δεν έχουμε μπει ποτέ σε σκάφος», μας λένε ντροπαλά. Το σκεφτόμαστε για λίγο, δεν μπορούμε να τους χαλάσουμε χατήρι

-«Αφού δεν είναι εδώ οι γονείς σας να μας δώσουν άδεια, θα πάμε αλλά για πολύ λίγο», τους απαντώ. 

Μπαίνουμε όλοι μαζί στη βάρκα – είναι τόσο αδύνατα τα κορίτσια που χωράμε άνετα. Οι μικρές είναι ενθουσιασμένες! Μόλις φτάνουμε  ξεναγούμε τα κορίτσια στο Φιλίζι. Εκείνες κοιτάζουν γύρω τους σαν να βρίσκονται σε διαστημόπλοιο. Τους προσφέρουμε χυμό (από κουτί) και μπισκότα. Όταν  το φράγμα της ξένης γλώσσας σπάει την επικοινωνία, έρχεται  η μουσική να την ενώσει.  Τραγουδάμε όλοι  μαζί το «Ήταν ενα μικρό καράβι» στα γαλλικά.

 Ώρα να φύγουν τα παιδιά και   προσπαθώ  να σκεφτώ τι θα μπορούσα να να τους χαρίσω για να χαρούν. Τότε παρατηρώ  τα βαμμένα με ξεφτισμένο βερνίκι νύχια τους . Μα φυσικά!! Φέρνω την μικρή τσάντα μου με τα βερνίκια νυχιών, ενθύμιο άλλων, παλαιότερων εποχών, διαλέγω μερικά μπουκαλάκια  και τους τα χαρίζω, μαζί με μπισκότα, καραμέλες και μια μικρή τσάντα. Ενθουσιασμός!!  Επιστρέφουμε  στην ακτή όπου  περιμένουν μια παρέα αγόρια. Από την έντονη συζήτηση και τις χειρονομίες, καταλαβαίνουμε οτι θέλουν να τους πάρουν τα μπισκότα που τους δώσαμε. Αγόρια! Παντού ίδια.

Σάββατο 13 Αυγούστου

07.00 Σήμερα, όπως κάθε μέρα, κάνουμε ένα σωρό δουλειές στο Φιλίζι. Απορώ που όσο και αν προσπαθούμε  η λίστα με τις  δουλειές που πρέπει να γίνουν αντί  μειώνεται συνεχώς μεγαλώνει – διπλοί οι μπελάδες αφού το Φιλίζι είναι συγχρόνως σπίτι και σκάφος.

-«Κάποιοι θα νομίζουν οτι περνάμε τις ημέρες μας πίνοντας  mojito  σε εξωτικές αμμουδιές”, σχολιάζει ο Γιώργος.

10.00  Βγαίνουμε στην ακτή όπου έχουν μαζευτεί τσούρμο παιδιά, με την Σαντρίνα αρχηγό, μα τους αφήνουμε γιατί μας περιμένουν στο σπίτι ο Ροκ και η Νοελά για να δούμε ταινία. 

Η Νοελά μας υποδέχεται και μας οδηγεί δίπλα από το μαγαζί, σε ένα ευρύχωρο καθιστικό –  τραπεζαρία, όπου υπάρχει ένα μακρύ τραπέζι σκεπασμένο με πλαστικό τραπεζομάντηλο  και γύρω του πλαστικές πολυθρόνες. Ένας μεγάλος παγκόσμιος χάρτης δεσπόζει στον τοίχο, ο Ροκ έχει διαβάσει πάρα πολύ και νιώθει νοητός ταξιδιώτης του κόσμου, παρ’ ότι δεν μπόρεσε να πάει  μακρύτερα  από το Port Villa.

Παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον  το  βίντεο μας για την Γαλλική Πολυνησία  Sailing Filizi in Tahiti and Society Islands και όταν τελειώνει και ζητούν ακόμη ένα, τους δείχνουμε το Sailing Filizi in Tuamotus. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που απόλαυσαν τις ταινίες μας. Όταν ετοιμαζόμαστε να φύγουμε, η Νοελά μας δίνει ένα πακέτο, 

-«Βραστό  μοσχάρι με γιαμ. Το σφάξαμε προχθές…»

Το απόγευμα,  πάμε να εξερευνήσουμε την απέναντι ακτή. Μπαίνουμε με την βάρκα μέσα σ’ένα ποτάμι, μια υπέροχη διαδρομή μέσα σε συγκλονιστική φύση. Μαγεία.

Κυριακή 14 Αυγούστου Malekula island, Port Sandwich, Lamap

Ντυμένοι με  ρούχα για εκκλησία, ανεβαίνουμε το μονοπάτι και φτάνουμε  στον ναό του  Lamap, ένα επιβλητικό κτίριο, μεγάλο, σε σχέση με τα δεδομένα του χωριού. Έξω από  την πόρτα βρίσκεται ένα υπόστεγο, από κάτω στην  μια μεριά  μια καμπάνα και στην άλλη ένα  εντυπωσιακό,  δύο μέτρα ψηλό παραδοσιακό  tam-tam – “atingting kon”- slit drum, ένα μονοκόμματο κομμάτι ξύλο   με παραδοσιακή μορφή σκαλισμένη σαν κεφάλι  και κορμό που είναι σκαμμένος  για να δημιουργείται ηχείο,  και μοιάζει σαν να παντρεύονται  εδώ το Kustom  και ο Χριστιανισμός.

Μπαίνουμε στην εκκλησία, οι  λευκοί τοίχοι στολίζονται με λιτά, γραμμικά σχέδια, πάνω από την ιερά τράπεζα  το φως διαπερνά ένα μεγάλο Σταυρό από χρωματιστό γυαλί βιτρώ. Η οροφή από ξύλο  είναι όμορφη και φροντισμένη. Μια ηλικιωμένη κυρία μου γνέφει και  κάνει χώρο για να καθίσω δίπλα της, στην δεξιά μεριά του ναού μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά ενώ ο Γιώργος κάθεται απέναντι μαζί με τους άνδρες. Οι πιστοί τραγουδούν, η λειτουργία έχει ξεκινήσει. Μια ακολουθία από γυναίκες ντυμένες με κόκκινα  φορέματα και μπουκέτα από  λουλούδια στο χέρια προχωρά τραγουδώντας προς τον άμβωνα.

-«Σήμερα είναι η μεγάλη γιορτή της Αναλήψεως (Ascension)», εξηγεί η γυναίκα μιλώντας μου γαλλικά

 Οι πιστοί ψέλνουν ύμνους στη γαλλική γλώσσα και  οι ιερείς κηρύττουν σε γλώσσα  Bislama. Μόλις τελειώνει η λειτουργία , οι πιστοί χαιρετιούνται  δια χειραψίας μα  τα παιδιά  βιάζονται να βγουν  έξω.  Κουβεντιάζουμε  με μια  γυναίκα που ονομάζεται Karin (!!), μας δείχνει ένα κτίριο πιο πέρα – την Ιεραποστολή,  όπου «οι πιστοί  έχουμε ετοιμάζει  πλούσιο γεύμα  για την ημέρα της Αναλήψεως».

Η  Odylia και η οικογένεια  της, ο φίλος της Jon και οι τρεις γιοι της κι ο ανιψιός της, μας υποδέχονται  στο ημιτελές σπίτι  και μας προσκαλούν να καθίσουμε  στο χωμάτινο πάτωμα όπου έχουν στρώσει έναν καθαρό τάπητα από πλεκτά φύλλα, στολισμένο με λουλούδια. Η προσπάθεια τους να ομορφύνουν τον χώρο είναι συγκινητική, παντού λουλούδια από τους τσιμεντόλιθους στην βάση των τοίχων ως τις γωνιές του σπτιού. Πίνουμε λίγο χυμό και μετά  πάμε όλοι μαζί στην «κουζίνα», μια μικρή, σκοτεινή καλύβα.

Σε γωνιά της κουζίνας βρίσκεται ο «γήινος φούρνος», δηλαδή ένας λάκκος στο χώμα,  γεμάτος πέτρες. Όταν θέλουν να μαγειρέψουν ανάβουν φωτιά, ώσπου οι πέτρες να πυρακτώσουν. Τότε σβήνουν τη φωτιά και τοποθετούν πάνω στις πέτρες το φαγητό, στην περίπτωση μας laplap, τριμμένη ρίζα  γιαμ με κοτόπουλο, τυλιγμένα μέσα σε στρώματα από φύλλα μπανανιάς και από πάνω το καλύπτουν με περισσότερα φύλλα και στο τέλος με άμμο.  Το φαγητό ψήθηκε για δυο ώρες, πρέπει να είναι έτοιμο. Το καθήκον να βγάλουν το καυτό φαγητό από το φούρνο αναλαμβάνει ο  Jon, boyfriend  της Odylia  μαζί με τον μεγαλύτερο γιο της. Οι άνδρες φέρνουν το φαγητό στο καθιστικό, με την υψηλή επίβλεψη και τις οδηγίες της οικοδέσποινας.

Η Odylia κι ο Jon  ανοίγουν τα φύλλα της μπανανιάς και τα διπλώνουν στην άκρη φτιάχνοντας κάτι σαν πιατέλα από φύλλα. Το laplap αποκαλύπτεται καυτό και μυρωδάτο, το γιαμ μοιάζει με πουρέ μα το κοκκόρι είναι  πολύ …χλωμό. Ο  Jon ανακατεύει φρέσκια τριμμένη σάρκα καρύδας με καυτό νερό και το ρίχνει πάνω στο laplap. Το φαγητό είναι έτοιμο! Η Odylia σταυρώνει τα χέρια και λέει την προσευχή στην τοπική  τους γλώσσα, μια από τις 35 γλώσσες που ομιλούνται στο νησί Malekula!!

Μόλις τελειώνει η προσευχή, οι τέσσερις ενήλικες ξεκινάμε να τρώμε, ενώ τα παιδιά περιμένουν υπομονετικά να τελειώσουμε για να έρθει η σειρά τους! Τρώμε λίγο, το laplap δεν μας ενθουσίασε και δεν θέλουμε να το στερήσουμε από τα πολλά πεινασμένα στόματα που το  περιμένουν και το έχουν ανάγκη! Ευχαριστούμε την Odylia και την οικογένεια της και τους δίνουμε λίγα δώρα που έχουμε φέρει για αυτούς, τα γυαλιά ηλίου που ζήτησε προχθές ο γιος της, μια μάσκα με αναπνευστήρα για το ψάρεμα, που ζήτησε ο Jon, σχοινί, ένα κατσαβίδι, μια μπλούζα και  χρήματα για να αγοράσουν τσιμεντόλιθους που χρειάζονται. Μας συνοδεύουν στο μονοπάτι και ζητούν να έρθουν στο Φιλίζι μα εμείς   είμαστε πραγματικά πολύ κουρασμένοι για  να τους κάνουμε το χατήρι.

Φτάνουμε στο σκάφος, πέφτουμε στο κρεββάτι και κοιμόμαστε μια ολόκληρη ώρα, από τις σπάνιες φορές που κοιμάμαι μεσημέρι.   

Τηλεφωνώ ξανά στον Sekor, υπεύθυνο για το φεστιβάλ του Ambrym. Οι ημέρες πλησιάζουν και δυστυχώς φαίνεται αδύνατο να πάμε αφού το δελτίο καιρού δείχνει βοριάδες και   το εκτεθειμένο στον βοριά  αγκυροβόλιο του Olal, θα είναι άβολο και πιθανά επικίνδυνο για τα σκάφη. Ευτυχώς, ο Sekor απαντά. Στην αρχή, η συνεννόηση μας φαίνεται αδύνατη ώσπου τελικά  αλλάζουμε γλώσσα, ο Sekor μιλά μόνο Γαλλικά. 

-“Το Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί  διαρκεί 2 ημέρες και κοστίζει 10.000 vatu/άτομο.”, λέει. Του εξηγώ οτι θα θέλαμε πολύ να πάμε αλλά ο άνεμος δεν θα είναι ευνοϊκός μα εκείνος δεν δίνει σημασία.

– “Τηλεφώνησε μου όταν μάθεις πόσα σκάφη θα έρθουν”, λέει ξανά και το κλείνει. Καμία συνεννόηση….

Τρίτη 16 Αυγούστου – Port Sandwich, Malekula  to Uliveo, Maskelynes (15ΝΜ)

07.00 Με άνεμο ΝΕ περίπου 15 κόμβους να φουσκώνει την  genoa μας, αποχαιρετούμε τον φιλόξενο κόλπο του Port Sandwich  και πηγαίνουμε ξανά στο μικρό, κόλπο Uliveo: Αυτή την φορά  στο αγκυροβόλιο δεν είμαστε μόνοι, βρίσκονται εκεί ένα  μεγάλο καταμαράν Fountain Pajot  με το  όνομα Making Memories και  σημαία  USA και το  monohull An Cala με σημαία Νέας Ζηλανδίας.  

Ετοίμάζουμε το kayak & SUP, κωπηλατούμε ως το χωριό Pescarus και μετά πάμε για   υπέροχο snorkeling στα μπλέ κοράλια.

17.00 Όλοι οι ιστιοπλόοι κωπηλατουν και έρχονται για γνωριμία. Οι Jeff & Debbie από το Making Memories, μας προσκαλούν  στο σκάφος τους το επόμενο απόγευμα στο ηλιοβασίλεμα.

Ο συμπαθέστατος Elda Martin από το χωριό Lutes  μας επισκέπτεται με τη πιρόγα του και μας φέρνει φρέσκα αυγά και παπάγια. 

Τετάρτη 17 Αυγούστου – Ευχάριστα νέα για το Nalawan Festival – γνωριμία με sv Making Memories and sv An Cala

Η ημέρα ξεκινά με τις καθημερινές ασκήσεις για τους τραυματισμένους ώμους μου και μετά  δουλειές στο σκάφος και μετά κολύμπι στον ύφαλο. Το μεσημέρι  τηλεφωνεί ο Damien από το Nalawan Festival του  Southwest bay και ρωτά άν γνωρίζουμε  πόσα σκάφη θα παρευρεθούν στο φεστιβάλ τους. Του αναφέρω τα σχόλια για το εισιτήριο και τον προτρέπω να κατεβάσει την τιμή 

-“Εμείς οι ιστιοπλόοι δεν είμαστε σαν τους τουρίστες, που  πληρώνουν ακριβά αεροπορικά εισιτήρια και ξενοδοχεία για  δέκα ημέρες στο Vanuatu. Είμαστε απλοί άνθρωποι που ζουν ζωή σχεδόν ασκητική”, του εξηγώ.

-“Θα το σκεφτώ και θα σου απαντήσω”, λέει. Μετά από μια ώρα τηλεφωνεί ξανά και μου ζητά να δημοσιεύσω  έκπτωση 50%! Τον ευχαριστούμε πολύ και  δημοσιεύω αμέσως  το ευχάριστο νέο στο Sailing Filizi και σε άλλες σελίδες του Facebook. Η ανταπόκριση είναι μεγάλη και άμεση. Μπράβο Damien!

Τηλεφωνώ στον Sekor. για να του μιλήσω για το φεστιβάλ του Ambrym αλλά το τηλέφωνο απαντά κάποιος άλλος

-Καλημέρα, είμαι  ο Norbert Napong και μιλώ εκ μέρους του Chief Sekor του χωριού Olal για το φεστιβάλ “Back to my Roots” του Ambrym”, λέει σε άπταιστα Αγγλικά. Εγώ τα χάνω, δηλαδή ο Sekor που μιλούσα είναι ο αρχηγός του χωριού? Ευτυχώς  με τους ξένους μιλώ πάντα σε πληθυντικό ευγενείας. Του εξηγώ οτι λυπόμαστε πάρα πολύ μα  είναι αδύνατο να πάμε στο Ambrym, η πρόγνωση του καιρού δίνει άνεμο NE, δηλαδή απαγορευτικό. 

-“Θα τον ενημερώσω”, λέει ο Norbert. Πραγματικά λυπάμαι πολύ που δεν θα δούμε το Rom Dance. Το Olal του νησιού Ambrym απέχει μόλις 40 ναυτικά μίλια από εδώ, μα η  πορεία είναι  δυστυχώς κόντρα στον άνεμο. 

Λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, βάζουμε στο dry bag δυο παγωμένες καρύδες και τα κινητά μας και κωπηλατούμε ως το Making Memories. Εκεί μας υποδέχονται οι Αμερικανοί Debbie & Jeff και οι Liesl & Andy του sv An Cala,  Νοτιοαφρικάνοι που έζησαν τα τελευταία  20 χρόνια στην Νέα Ζηλανδία.  Τους λέμε για την έκπτωση  Nalawan Festival   και δηλώνουν αμέσως συμμετοχή. Περνάμε ένα όμορφο απόγευμα κουβεντάζοντας – τι άλλο – για θαλασσινά ταξίδια, για τα μέρη που είδαμε και για αυτά που θα θέλαμε να δούμε. Τα σχέδια μας δεν τα συζητήσαμε, αφού καθώς λένε εμείς οι ταξιδευτές γράφουμε τα σχέδια μας πάνω στην άμμο, την ώρα της άμπωτης”. 

Πέμπτη 18 Αυγούστου – Uliveo, Maskelyne  to Awei island – 5ΝΜ

06.00 Μας ξυπνά το τραγούδι των πουλιών. Οι κορυφές των φοινικόδεντρων διαγράφονται στο βαθύ μωβ του  ουρανού. Λευκές στήλες καπνού υψώνονται πάνω από το χωριό, η φύση και οι κάτοικοι του Uliveo ξυπνούν. 

08.00 Το τηλέφωνο χτυπά, 

-“Καλημέρα,  Chief Sekor του Olal εδώ. Το  φεστιβάλ “Back to my Roots” αναβάλλεται για αύριο, για λόγους υγείας” λέει. 

Αύριο? Το sv Intrinsic ξεκίνησε να πάει στο Olal  μα γύρισε πίσω. Με τον  άνεμο και το ρεύμα αντίθετα, ήταν αδύνατο να προχωρήσουν. Παίρνω βαθιά ανάσα για να βρω θάρρος.

-“Αρχηγέ Σεκόρ, μήπως θα γινόταν να  αναβάλλετε το Φεστιβάλ  ως το τέλος Αυγούστου? Το μετεωρολογικό δελτίο δείχνει οτι  ο άνεμος θα γυρίσει νότιος σε δέκα μέρες, έτσι  θα μπορέσουμε να έρθουμε με τα σκάφη”. Ο άνδρας μένει σιωπηλός και συνεχίζω. 

-“Επιτρέψτε μου να σας πω, οτι οι υπεύθυνοι του  Nalawan Festival κατέβασαν την τιμή του εισιτηρίου   στα 5.000 vatu για τους επισκέπτες από σκάφη. Δεκαπέντε  ή  παραπάνω σκάφη θα πάμε στο Southwest Bay”. 

-“Θα μιλήσουμε”, απαντά  εκείνος λακωνικά και το κλείνει.

Σηκώνουμε άγκυρα. Αποπλέουμε συγχρόνως σχεδόν με τα άλλα δυο σκάφη, για να διασχίσουμε το ρηχό πέρασμα την ώρα του high tide , η  ζωή των ταξιδευτών  ορίζεται από τον άνεμο και  την παλίρροια. Το An Cala  παίρνει πορεία βόρεια, εμείς και  οι Μaking Memories κατευθυνόμαστε στο Awei, ένα κοντινό νησί  με ασφαλές αγκυροβόλιο, για το οποίο μας μίλησαν με ενθουσιασμό οι φίλοι μας από το sv Water Music. Στη διαδρομή ρίχνουμε το καλάμι και πιάνουμε ένα ψάρι 1,5 κιλό, φαγητό για δυο ημέρες! Πλέουμε σε προστατευμένα νερά, ανάμεσα σε υφάλους και νησάκια. ώσπου φτάνουμε στον κόλπο που σχηματίζεται από το νησί Awei, τον ύφαλο και την ακτή του μεγάλου νησιού Malekula.

10.30 Ρίχνουμε άγκυρα στα 4 μ βάθος. Τα νερά παρ’ ότι είναι ρηχά δεν έχουν καθόλου διαύγεια, κάτι που πρέπει να οφείλεται στα ρεύματα και τα πετρώματα του βυθού.  Πριν προλάβουμε να σβήσουμε το μοτέρ μας προσεγγίζει  μια πολύ παλιά  πιρόγα, οι επιβάτες της συστήνονται chief Sofron και η γυναίκα του Joselyn. Ο αρχηγός Σόφρων ρωτά από ποια χώρα είναι  η σημαία μας. Μόλις ακούει   “Ελλάδα” λέει πως του μίλησαν για μας κάποιοι πολύ καλοί άνθρωποι από την Αγγλία (εννοεί το sy  Water Music των φίλων μας Stephen, Grace και Alastair) και πως το σκάφος τους ήταν το πρώτο  που τους επισκέφτηκε μετά το lockdown!   

-“Πριν από το lockdown μας επισκέπτονταν πολλά σκάφη, το νησί μας ζούσε από τον τουρισμό”, λέει λυπημένα.

Τους ζητάμε φρούτα κι αυτοί μας  ζητούν  βελόνα, κλωστή και ζάχαρη.   Ανταλλακτική οικονομία, όπως παλιά.  Κωπηλατούν αργά  προς την ακτή,  η πιρόγα τους κινήται πολύ αργά καθώς είναι φορτωμένη με σοδειά από τα χωράφια πέρα στο μεγάλο νησί.,Ξαφνικά σηκώνεται άνεμος, έρχεται μπουρίνι. Ο αρχηγός Σόφρων και η γυναίκα του παλεύουν με τα κύματα και με το  νερό που γεμίζει την πιρόγα τους. Η γυναίκα βουτά στην θάλασσα,  κι αρχίζει να κολυμπά προς την ακτή. Αυτοθυσία!

16.00 Μετά από ημέρες που περνάω το – άπειρο  υλικό , βίντεο κλπ από την Νέα Καληδονία στο MacBook Air,  ο Γιώργος ξεκινά το  editing της ταινίας. Από το Μάρτιο που έπαθε ζημιά το μεγάλο MacBook έχει χαθεί η ισορροπία, ημερολόγια blog & video του Sailing Filizi  έχουν  μείνει πολύ πίσω. Καημένο Mac, θα μπορέσω άραγε να  το επισκευάσω?

Παρασκευή 19, Αυγούστου 

Μετά από ένα μεγάλο κολύμπι στον ύφαλο  του Awei επιστρέφουμε στο Φιλίζι κι αμέσως έρχεται με την πιρόγα του ο Chief Sofron μαζί με την 11χρονη κόρη του Elsina  και μας φέρνουν pawpaw και μπανάνες. Μας προσκαλούν και  τους ακολουθούμε στο νησί.

Βγαίνουμε με την βάρκα μας στη μικρή  παραλία   και την τραβάμε έξω,  δίπλα στην πιρόγα –  εικόνα πολύ σουρεαλιστική. Περπατάμε  μέσα στην πυκνή   βλάστηση με κατεύθυνση την προσήνεμη πλευρά του νησιού όπου. βρίσκεται ο οικισμός τους.  Οι άντρες κουβεντιάζουν για …τεχνικά θέματα, από ποια δέντρα κατασκευάζουν τις πιρόγες κλπ.  Ο Σόφρων λέει κάτι στην κόρη του σε μια γλώσσα που ο ήχος της   θυμίζει αραβικά

-“Σε τι γλώσσα μιλήσατε?”, τον ρωτά ο Γιώργος.

-“Μιλάμε  την  γλώσσα του Awei”, απαντά, “Είναι διαφορετική γλώσσα από αυτή των Maskelynes (σ.σ τα νησιά απέχουν μόνο πέντε μίλια !!) Μιλάω Maskelynes,  η μητέρα μου είναι από εκεί”. 

Μοιάζει απίστευτο που  ένα τόσο μικροσκοπικό νησί  έχει δική του γλώσσα. Να λοιπόν  γιατί “στα Vanuatu υπάρχουν 135 ξεχωριστές γλώσσες και η  μεγαλύτερη γλωσσική πυκνότητα στον κόσμου”, όπως διαβάσαμε. Κάθε νησί και άλλη γλώσσα!  Η  μικρή Ελσίνα  με πιάνει από το χέρι. Με οδηγεί σε μια πολύ  μικρή, προσήνεμη παραλία που η άμμος της είναι καλυμμένη με αμέτρητα κοχύλια, και μόλις βρίσκει  ένα   σπάνιο  μεγάλο κοχύλι   “ναυτίλο” αμέσως   μου το   χαρίζει!!!

Σε ένα νερόλακκο  βρίσκει  ένα  fiddler crab (καβούρι “βιολιστής)” με μικρό μαύρο σώμα και  μια από τις δυο δαγκάνες  άνισα  μεγάλη και κόκκινη και το πιάνει για να το δω. Κόβει  ένα μακρύ φύλλο, το σχίζει στα δυο και  πλέκει   με επιδεξιότητα  μια μικρή μπάλα, για  τα παιδιά των νησιών  η  Φύση είναι ένας απέραντος παιδότοπος.  Περπατάμε ανάμεσα στα δέντρα, εδώ μονοπάτι δεν υπάρχει, αν ήμασταν μόνοι πιθανότατα θα χανόμασταν και θα κάναμε κύκλους. Γύρω μας φύση ανέγγιχτη και ομορφιά, βλάστηση,  λουλούδια, κοχύλια  παντού. Η Ελσίνια  βλέπει που  θαυμάζω αυτά που για εκείνη είναι  συνηθισμένα και χαμογελά ικανοποιημένη. Σύντομα φτάνουμε σε έναν  μικρό οικισμό με  περίπου δέκα καλύβες.

-“Όλοι εδώ είμαστε μια οικογένεια “, εξηγεί ο αρχηγός Σόφρων. Οι καλύβες είναι  κατασκευασμένες παραδοσιακά, με τεχνική που μοιάζει πιο εξελιγμένη,  το χωριό είναι  καθαρό, περιποιημένο, πολύ ΄όμορφο. Η Ελσίνια τρέχει  εδώ κι εκεί για να μας δείξει τα αγαπημένα της,  ξαπλώνει σε μια αιώρα  φτιαγμένη  από δίχτυ, “Look, look!”, λέει, μου δείχνει ένα μεγάλο σωρό από καρύδες, τα παρτέρια με τα λουλούδια . Μερικές  γυναίκες μαζί με 5-6  μικρά παιδιά  κάθονται πάνω σε μια στίβο από καλάμια. Δίπλα μια γυναίκα πλέκει  με φύλλα ένα παράξενο μακρύ καλάθι. Μας δέχονται συγκρατημένα αλλά  με χαμόγελο, μια από τις γυναίκες  μιλά  λίγα αγγλικά. Μοιράζουμε γλυφιτζούρια σε μικρούς και μεγάλους  και  δίνουμε στα παιδιά λίγα  στυλό  και τετράδια.

-“”Jesus gave us pawpaws”, τραγουδάω λίγο. “Γνωρίζετε το τραγούδι ?”. Οι γυναίκες ξεκαρδίζονται στα γέλια κι αρχίζουμε να τραγουδάμε  όλοι μαζί. Η Ελσίνα κοιτάζει το κινητό μου. Βρίσκω τα   βίντεο από τους εορτασμούς της Ημέρας Ανεξαρτησίας στο Port Villa και της δίνω να δει. Η μικρή λέει κάτι χαρούμενη και οι γυναίκες μαζεύονται γύρω μας, βλέπουν τα βίντεο και τα σχολιάζουν  γελώντας.

Αποχαιρετούμε και φεύγουμε. Η Ελσίνα περπατά δίπλα μου χοροπηδώντας,  κρατά  το χέρι μου σφιχτά, χαμογελά πλατιά και τα μάτια  της λάμπουν, ένα γλυκό και αξιαγάπητο  κορίτσι. 

Επιστρέφουμε στο Φιλίζι, ο Σόφρων και η Ελσίνα  ακολουθούν με την πιρόγα. Τους αποχαιρετούμε δίνοντας ένα καπέλο, δολώματα κι αγκίστρια για ψάρεμα, βραχιόλια για την μικρή και λίγα vatu. 

-“Αύριο το πρωί θα φύγουμε για Southwest Bay”, τους λέμε “Σας ευχαριστούμε πολύ για την φιλοξενία! Δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ”.  Κοιτάζω την γλυκιά Ελσίνα,  λυπάμαι που θα φύγουμε, που θα αφήσουμε για πάντα  το Awei  και  τους καλούς ανθρώπους του όμως έτσι είναι. Το Φιλίζι πρέπει να προχωρήσει. Ξέρω οτι δεν πρέπει να  λυπάμαι για όσα αφήνουμε πίσω, αλλά   να νιώθω ευγνωμοσύνη για  όσα ζήσαμε  κι όσα θα ζήσουμε στο μέλλον. Προσπαθώ να νιώθω και να σκέφτομαι έτσι, μα δεν το καταφέρνω πάντα. 

12.00 Ενα σκάφος Bavaria με σημαία Πολωνίας,  sy Euphoria , ρίχνει άγκυρα στον κόλπο, κατεβάζουν τη βάρκα τους κι έρχονται να μας μιλήσουν.  Τους λέμε για το φεστιβάλ Nalawan και λένε θα το σκεφτούν. Αργότερα έρχονται τα σκάφη An Cala και Moanaroa που γνωρίζουμε ήδη. Οι Jeff & Debbie μας προσκαλούν. όλους στο  super ευρύχωρο  Making Memories,  όπου  συζητάμε για το Nalawan Festival και το Back to my roots Festival του Ambrym.  Οι Πολωνοί αφού σκέφτηκαν μερικές ώρες – δεν έχουν άνεση χρόνου γιατί πρέπει να συνεχίσουν προς Ινδονησία – , απαντούν οτι θα έρθουν μαζί μας. Στο facebook δηλώνουν συμμετοχή και άλλα σκάφη. Το βράδυ τηλεφωνεί ο Damien και του λέμε τα καλά νέα. Ερχόμαστε αύριο!

Σάββατο 20 Αυγούστου     Awei to Southwest bay 37NM

 08.30 Αποπλέουμε με πορεία νότια και μετά  δυτική, για να  διαπλεύσουμε τη νότια ακτή του Μαλεκούλα και να φτάσουμε στο νοτιοδυτικό κόλπο, όπως λέει και το όνομα (Southwest bay). Στα πρώτα μίλια έχουμε  άπνοια  και κάνουμε motor sailing.  Μετά από δυο ώρες ευτυχώς σηκώνεται ανατολικός άνεμος  25 κόμβων, ανοίγουμε  τα πανιά σε πλεύση πεταλούδα και προχωράμε γρήγορα και κουνιστά. Πίσω ακολουθεί το καταμαράν Making Memories (USA), το Euphoria (POL) ενώ πιο πίσω βλέπουμε στο AIS το MoanaRoa (ΝΖ)

15,30 Φτάσαμε! Το Southwest bay,  είναι ένα μεγάλο αγκυροβόλιο, ασφαλές από  όλους τους ανέμους εκτός από τον βορειοδυτικό. Ρίχνουμε άγκυρα στη νοτιοδυτική πλευρά του κόλπου, κοντά στο χωριό  Lembiwen, στα 7-10 μέτρα  σε καθαρό βυθό με άμμο – ιδανικό! Παρακολουθούμε τα υπόλοιπα σκάφη που κάνουν μανούβρες και αγκυροβολούν. Είναι  σπουδαίο μέρος αυτό με  χώρο για πάρα πολλά σκάφη! Πηγαίνουμε για κολύμπι στα  βράχια και τους υφάλους της κοντινής ακτής. Η διαύγεια δεν είναι σπουδαία και τα κοράλια είναι κατεστραμένα μα νιώθουμε ασφαλείς και απολαμβάνουμε το κολύμπι και την θάλασσα.

Πριν το ηλιοβασίλεμα έρχονται οι Debbie & Jeff απο το Making Memories για δείπνο στο Φιλίζι

Κυριακή 21 Αυγούστου Lembiwen village

14.30 Βγαίνουμε στο χωριό κι  αφήνουμε τη βάρκα μας στην  παραλία με την χρυσή άμμο, δίπλα σε πέντε – έξι  πιρόγες.Εκεί  επιτέλους γνωριζόμαστε με  τον Damien που διοργανώνει το φεστιβάλ, έναν ευγενικό  άνδρα, 35-40 χρονών, με έξυπνα μάτια και ζεστό χαμόγελο, που γεννημένηθηκε στην Papua New Guinea, εργάζεται για το  Malampa Province ( διοίκηση της τοπικής επαρχίας).

Μας ξεναγεί στο όμορφο χωριό που είναι πατρίδα  της συζύγου του,  To Lembiwen είναι χτισμένο στο ωραιότερο  σημείο του σπουδαίου αγκυροβολίου  Southwest bay,  στους πρόποδες ενός καταπράσινου λόφου, δίπλα σε μια μεγάλη  λιμνοθάλασσα, με λίγα λόγια  είναι  ένας τόπος  εξαιρετικά προικισμένος από την φύση. Κάτοικοι του είναι περίπου 300 ενήλικες και πολλά, πολλά παιδιά.

Το χωριό έχει μερικά  ηλιακά πάνελ για φωτισμό και φόρτιση μπαταριών,  κάποιες βρύσες με τρεχούμενο νερό που συλλέγεται από την βροχή σε ένα  τεπόζιτο ψηλά  στο λόφο, δυο – τρεις εκκλησίες, νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο.   Περπατάμε στο χωριό μαζί με τον Damien,  την Debbie και τον Jeff, απολαμβάνω την απαλή άμμο κάτω από τα πόδια μου, στα στενά μονοπάτια ανάμεσα στις παραδοσιακές καλύβες,   τα μποστάνια με τους θάμνους ανανά,, τα  γεμάτα λουλούδια παρτέρια, τα καρποφόρα δένδρα με τα κλαδιά βαριά από τα φρούτα. Ο Damien μας οδηγεί στο νηπιαγωγείο όπου γνωριζόμαστε με την συνονόματη, νεαρή Καρινα, την νηπιαγωγό του χωριού!

Μετά από λίγο έρχεται μια  ομάδα από  πιτσιρίκια, 6-8 χρονών, τα κορμιά τους είναι  αδύνατα αλλά όχι ισχνά, τα πρόσωπα τους λάμπουν από υγεία. Τους μιλάμε Αγγλικά και φαίνεται οτι καταλαβαίνουν λίγο, ο Γιώργος φουσκώνει ένα μπαλόνι και τους το δίνει. Τα παιδιά τσιρίζουν  με χαρά   και δείχνουν οτι θέλουν να παίξουμε  μαζί. 

Ένα   κοριτσάκι με σοκολατένιο δέρμα, πράσινα μάτια και ξανθά μαλλιά μου πιάνει το χέρι, μια κουκλίτσα! Βγάζω από το σακίδιο μου  γλυφιτζούρια, όμως τα παιδιά είναι περισσότερα από τα γλυκά που έχω. Εκείνα στριμώχνονται μπροστά μου για να προλάβουν, αλλά ούτε μαλώνουν, ούτε σπρώχνουν. Δεν έχω ξαναδεί ομάδα τόσο δεμένη,  σαν  μια μεγάλη αγαπημένη οικογένεια.

Επιστρέφουμε στο Φιλίζι, ανεβαίνουμε στα πλωτά μας και πάμε στην λιμνοθάλασσα για κωπηλασία και εξερεύνηση. Στο αγκυροβόλιο καταφθάνουν ακόμα δυο σκάφη, οι φίλοι μας οι Γάλλοι με το Diogène και   το Loupan με σημαία Σουηδίας.

Δευτέρα 22 Αυγούστου Μια ημέρα πριν από το φεστιβαλ 

Ζήτησα από τον Damien αν μπορούν να μας δώσουν φρούτα και λαχανικά και εκείνος μου τηλεφωνεί οτι το οργάνωσε με  τους χωρικούς και μας περιμένουν στις 4μ.μ. στο χωριό Lembiwen. Ανεβαίνω στο καγιάκ και κωπηλατώ σε όλα τα σκάφη για να ενημερώσω. Είχαμε νέες αφίξεις,  έχουμε μαζευτεί συνολικά δέκα  σκάφη, μια πολυπολιτισμική συνάντηση. Μας προβληματίζει πώς θα πάμε στο  Φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθεί στο χωριό Labo, στην απέναντι ακτή του κόλπου που βρίσκεται 2,3 ναυτικά μίλια (4 χιλιόμετρα) μακριά σε σημείο εκτεθειμένο στον άνεμο και το κύμα. Τηλεφωνώ στον Damien, μήπως θα μπορούσε να οργανώσει να μας μεταφέρουν  βάρκες?

1. sy Φιλίζι – Ελλάδα
2. sy Making Memories – Jeff & Debbie  Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
3. sy An Cala  – Andy & Liesl – (Νέα Ζηλανδία) Νότιος Αφρική
4. sy Diogène  – Julien & Theophile – Νέα Καληδονία – Γαλλία
5. sy Loupan – Pele & Ula – Σουηδία
6. sy Spray – Richard & Elisabeth – Σουηδία
7. Moanaroa  – Lynne & Rich – Νέα Ζηλανδία 
8. Intrinsic  – Lynn & Andrew (G) – Νέα Ζηλανδία
9. Sancta Anna – Πολωνία
10. Euphoria – Πολωνία

15.00 Βγαίνουμε στην παραλία όπου  μας υποδέχονται ένα τσούρμο  πιτσιρίκια.  Ο Γιώργος φουσκώνει  ένα μπαλόνι κι αυτά το παίρνουν με χαρά σαν να ήταν το σπουδαιότερο δώρο  και  παίζουν στην ακροθαλασσιά , Τα γέλια και οι στριγκλιές  τους ακούγονται σαν  γλυκιά μελωδία. Τα μεγαλύτερα παιδιά  παίζουν βόλεϋ στο “γήπεδο” – τέσσερις γραμμές χαραγμένες στην άμμο, δυο στραβοί, ξύλινοι πάσαλοι κι  ένα φθαρμένο δίχτυ . Μας προσκαλούν να μπούμε στο παιχνίδι , ο Γιώργος  και οι Γάλλοι πάνε με χαρά μα εγώ, δεν τολμώ, γιατί φοβάμαι για τον  ώμο μου.  Έτσι, μένω θεατής να  παρακολουθώ τα παιδιά, που παρακολουθούν εμένα, που παριστάνω οτι παρακολουθώ τον αγώνα ενώ παρακολουθώ  εκείνα.

Κορμιά λεπτά,  ρούχα ελάχιστα και φθαρμένα,  χέρια δυνατά, πόδια ξυπόλυτα   με πατούσες σκληρές, χαμόγελα πλατιά. Στα 2,5 χρόνια που  αυτή η  χώρα   ήταν φυσικά, οικονομικά και εργασιακά αποκλεισμένη, μια χώρα  που μαστίζεται από κυκλώνες και φυσικές καταστροφές, οι  πατεράδες και οι μανάδες   των  απομακρυσμένων   χωριών όπως το Lembiwen θα πρέπει να  αγωνίστηκαν  για να εξασφαλίσουν  την καθημερινή τροφή για τα παιδιά τους.  Τώρα, μπορούν  να ελπίζουν σε καλύτερες μέρες κι εμείς  γίναμε αγγελιοφόροι  της ευτυχούς  προοπτικής.   Ω!!! Οι θεατές αναφωνούν  για ένα  δυνατό σερβίς και ένα  πόντο κερδισμένο με ιδρώτα. Ο αθλητισμός, δώρο ουράνιο. Ενα μεγαλειώδες ουράνιο τόξο στεφανώνει τον ουρανό, πάνω από το γήπεδο. Ευλογημένος τόπος!!

16.00 Η μια μετά την άλλη οι βάρκες των σκαφών φτάνουν στην παραλία. ΝεοΖηλανδοί, Σουηδοί, Πολωνοί, Αμερικανοί, Γάλλοι και Έλληνες,  γελάμε και μιλάμε συγχρόνως, μια  Βαβέλ από ταξιδευτές.   Ένα παιδί μας  γνέφει να το ακολουθήσουμε. Περπατάμε  στη σειρά στα δαιδαλώδη μονοπάτια  από άμμο, ανάμεσα σε πυκνά χτισμένες καλύβες και οργιώδη  βλάστηση. Φτάνουμε σε ένα μικρό κιόσκι όπου μας υποδέχονται 5-6 γυναίκες. Μπροστά τους, πάνω σε έναν  πάγκο από μπαμπού έχουν τοποθετήσει καλάθια πλεγμένα από   φρέσκα φύλλα που έχουν μέσα παπάγια, μπανάνες, φρούτα του πάθους, κίτρινες κολοκύθες, τεράστια άσπρα αγγούρια και τα πουλούν όλα  σε πολύ οικονομικές  τιμές. Αφού αγοράζουμε όσα υπάρχουν μας οδηγούν σε κάποιο άλλο πάγκο όπου έχουν τοποθετήσει  μεγάλα κοχύλια Τρίτωνες. Ένας χωρικός φυσά στην μια άκρη του Κοχυλιού   και ακούγεται ένα δυνατό σφύριγμα σαν από πλοίο!

-“Έτσι επικοινωνούσαμε παλιά, στα νησιά”, μας εξηγεί   ο Damien.

Δεν θα αγόραζα ποτέ Τρίτωνα, δεν πρέπει να ενθαρρύνουμε τους νησιώτες να τους σκοτώνουν, είναι πολύ σημαντικοί για την επιβίωση των κοραλλιών. Ο Theophile  πιάνει τον κοχύλι και φυσά σε ρυθμό dance και ξαφνικά αρχίζουμε όλοι να χορεύουμε!

17.30 Μαζευόμαστε όλοι στο Making Memories για ποτό και κουβέντα, ανυπομονούμε για το φεστιβαλ, αύριο.

Τρίτη 23 Αυγουστου – Nalawan Festival day one

 Η ημέρα του φεστιβάλ έφτασε. Μετά από  …αναμενόμενη αναμονή μισής ώρας – island time στο Vanuatu ποτέ κανείς δεν βιάζεται – έρχονται δυο μακριές  βάρκες  και μας πηγαίνουν στο   απέναντι  χωριό  Labo. Ο άνεμος βορειοδυτικός έχει δυναμώσει μα ο κόλπος μας προστατεύει και ο  κοραλλιογενής ύφαλος στη μέση του  μετριάζει  το κύμα.

Πηδάμε στα ρηχά και βγαίνουμε στην παραλία. Μας υποδέχονται  ο Damien μαζί με  εκπρόσωπους από την Περιφέρεια.  Η διοργάνωση είναι  εξαιρετική! Μας φορούν  γιρλάντες από λουλούδια και φύλλα και μας προσφέρουν  καρύδες με καλαμάκια από bamboo για να πιούμε. Ώσπου να μαζευτούν όλοι ακούμε ωραίες μελωδίες από το  συγκρότημα   των μουσικών.

Συγκεντρωνόμαστε σε κάποιο σημείο  όπου οι εκπρόσωποι   της Περιφέρειας εκφωνούν λόγους και ανακηρύσσουν    την έναρξη του Φεστιβάλ – πολύ επίσημα!    Ο Damien μας ευχαριστεί που ήρθαμε, η παρουσία μας δίνει ελπίδα και ανάσα στα χωριά τους. Ευχαριστεί ειδικά εμάς από το Φιλίζι γιατί χωρίς την βοήθεια μας δεν θα είχε έρθει κανείς!!!

-“Σε λίγο θα οδηγηθείτε  στο αρχαίο Nakamal .  Το Nakamal είναι χώρος  ιερός, χώρος όπου στα χρόνια των πατέρων μας είχαν πρόσβαση μόνο οι αρχηγοί, οι άνδρες με υψηλή βαθμίδα στην κοινωνία, και  όπου τελούσαν  τις ιερές τελετές μύησης και ιεράρχησης. Παρακαλούμε  να μείνετε σιωπηλοί, σεβόμενοι την ιερότητα του χώρου.

Καθοδηγούμενοι από ανθρώπους του χωριού, διασχίζουμε την  πυκνή βλάστηση ώσπου φτάνουμε σε ένα ξέφωτο μέσα στην ζούγκλα όπου υπάρχει  μια ξύλινη εξέδρα!

Στη μέση του ξέφωτου, κάτω από ένα μεγάλο δέντρο, βρίσκονται καθισμένοι πέντε τυμπανιστές, ντυμένοι με φορεσιές φτιαγμένες από πράσινα φύλλα κι έχουν μπροστά  στα πόδια τους ξαπλωτά ή όρθια tam tam,   Atingting όπως τα ονομάζουν οι Ni-Vanuatu,  παραδοσιακά τύμπανα από κορμό δέντρου που έχουν  σκαλισμένη   χαρακτική μορφή προσώπου και χώρισμα στη μέση για την ενίσχυση  του ήχου. Μια σειρά από μεγάλες γκρίζες πέτρες, χωμένες στην γη, δημιουργεί ένα διαχωριστικό όριο ανάμεσα στην εξέδρα και τον ιερό χώρο του Nasara.

Ένας από τους γέροντες της φυλής σηκώνεται και μας δίνει πληροφορίες. H  τελετή  που θα παρακολουθήσουμε σηματοδοτεί την αρχή της συγκομιδής, για χταπόδια και  water taro.  Μετά από αυτές  τις τελετές, ο  αρχηγός και οι ισχυροί άνδρες του χωριού επιτρέπουν στη φυλή την συγκομιδή των  εκλεκτών  τροφών. Οι μάσκες του χορού   είναι κατασκευασμένες από φυσικά υλικά και φυσικά χρώματα με τεχνικές πατροπαράδοτες, κρυφές και ιερές. 

-“Οι φυλές του νησιού Malekula χωρίζονται σε  Smol Nambas στα νότια του νησιού  & Big Nambas σα βόρεια.  Namba ονομάζεται  το τελετουργικό και διακοσμητικό  κάλυμα του ανδρικού μορίου (!)  τα οποίο τα παλιά χρόνια ήταν  το μοναδικό τους ρούχο. Η φυλή εδώ είναι smol namba”, εξηγεί ο γέροντας.

Φωτό Big nambas ( αρχές 1900, πηγή άγνωστη)

Ο ρυθμός των τυμπάνων γίνεται ολοένα ταχύτερος. Τρομακτικές  ιαχές ακούγονται μέσα από τη ζούγκλα, εντείνοντας την αγωνία της αναμονής. Μέσα  από τα φυλλώματα εμφανίζονται μια σειρά  νέοι άνδρες και έφηβοι που στα χέρια τους κρατούν περίτεχνες μάσκες και τοτέμ, με έντονα χρώματα  Τα μυώδη σώματα τους είναι γυμνά, καλυμμένα γύρω από τη μέση  με μακριά, πράσινα φύλλα. 

  Με   άγριες  ιαχές και κραυγές,  με τον ρυθμό των ταμ ταμ,  οι άνδρες του   χορού  κινούνται κυκλικά   γύρω από το δέντρο και τους τυμπανιστές. Μετά από μερικούς κύκλους, οι άνδρες αποχωρούν μέσα στα φυλλώματα.

Τα τύμπανα συνεχίζουν, αλλάζουν ρυθμούς, δυναμώνουν. Η ατμόσφαιρα δονείται από  πρωτόγονες, αρχέγονες κραυγές. Την επόμενη στιγμή  εμφανίζεται μια ομάδα ανδρών που κρατούν   θαυμάσιες   μάσκες – τοτέμ.  Προχωρούν χτυπώντας  τα πόδια τους  πάνω στο χώμα, σε μια ξέφρενη  τροχιά  μεταξύ τους και γύρω από τους τυμπανιστές ξανά και ξανά ώσπου εξαφανίζονται πίσω από τους πυκνούς θάμνους.

Ο ηλικιωμένος άνδρας σηκώνεται ξανά και μας εξηγεί οτι οι μάσκες που είδαμε  συμβολίζουν το ιερό πουλί με τα δυο κεφάλια. Οι μάσκες που θα εμφανιστούν στη συνέχεια συμβολίζουν  τον  βολβό water taro, τροφή πολύ σημαντική για την επιβίωση τους. Η τελετή σηματοδοτεί την συγκομιδή του ταρό  και συμβολίζει την αφθονία τροφής. Ο άνδρας αποσύρεται. Επαναλαμβανόμενες ιαχές αναγγέλλουν την νέα άφιξη.

Μέσα από τα φυλλώματα εμφανίζεται πομπή από άνδρες που κρατούν   συναρπαστικά, περίτεχνα  σύμβολα του  ιερού βολβού. Προχωρώντας με βήματα γρήγορα και  κυματιστά, οι άνδρες μοιάζουν σαν   γιγάντια ζωντανά   ταρό που οι μακριοί μίσχοι και τα  φύλλα τους χορεύουν στον άνεμο. Η πομπή των ζωντανών ταρό διαγράφει μερικούς κύκλους γύρω από τους τυμπανιστές ώσπου τελικά αποχωρεί.

Εμφανίζεται ένας  άνδρας που φέρνει ένα αρσενικό γουρούνι  δεμένο  από το πόδι με σχοινί  και  το δένει  δίπλα στους τυμπανιστές. Τα γουρούνια έχουν πολύ σημαντική θέση στην κουλτούρα  των Ni- Vanuatu,  στο κέντρο της σημαίας Vanuatu είναι ζωγραφισμένος ένας χαυλιόδοντας αγριογούρουνου, ως σύμβολο του “Kustom”,  της παράδοσης και της ευημερίας.  Στην σύγχρονη εποχή, ο  πλούτος μιας οικογένειας  μετριέται  από πόσα γουρούνια  κατέχει. Το γουρούνι μυρίζει το χορτάρι και κουνά την ουρά του.  Οι τυμπανιστές ανεβάζουν ρυθμό.  Ξαφνικά  εμφανίζεται ουρλιάζοντας ένας πολύ άγριος άνδρας small nambas που κρατά στο χέρι του ακόντιο.

Το   κεφάλι     το σώμα του  είναι στολισμένα με πολύχρωμα φύλλα και  φτερά, η μορφή  του μοιάζει με  κάτι ανάμεσα σε πολεμιστή και εξωτικό πουλί. Ο πολεμιστής χτυπά τα πόδια του στη γη, βγάζει ουρλιαχτά και  κάνει κύκλους γύρω από το δέντρο. Οι τυμπανιστές επιταχύνουν το ρυθμό. Με κάθε νέο κύκλο ο άνδρας πλησιάζει όλο και πιο κοντά  στο γουρούνι. Το γουρούνι  αντιλαμβάνεται  τον κίνδυνο και –  σε κατάσταση πανικού  πια-    τραβά  πόδι του. Αδύνατο να ξεφύγει. Στην τρίτο κύκλο, ο πολεμιστής σημαδεύει  το γουρούνι με το ακόντιο και  χτυπά. Τα τύμπανα ηχούν   ξέφρενα, σαν για να σκεπάσουν τις κραυγές του θανάσιμα πληγωμένου ζώου που αιμορραγεί και  παραπατά. Το θέαμα με σοκάρει, κρύβω το πρόσωπο στις παλάμες μου, δυνατοί λυγμοί συνταράσσουν το σώμα μου και είναι αδύνατο να τους συγκρατήσω.   Όταν μετά από ώρα ηρεμώ κάπως, βλέπω το σκοτωμένο ζώο τυλιγμένο πάνω σε  στρώμα από  φύλλα. Δυο άνδρες παίρνουν λίγο από  το αίμα του, μέσα σε ένα φύλλο και το ρίχνουν  σε μια τρύπα που έσκαψαν  στο χώμα, ακριβώς μπροστά μας. Μετά, καλύπτουν την τρύπα  με μια μεγάλη πέτρα,  δίπλα σε  άλλες μαύρες  πέτρες, κάθε μια και μια  θυσία. Ο Damien στέκεται μπροστά μας

-“Λυπάμαι πολύ  αν κάποιοι  σοκαριστήκατε από τη θυσία του γουρουνιού. Είναι ένα πολύ σημαντικό και αναπόσπαστο στοιχείο της κουλτούρας των προγόνων μας. Θα έπρεπε να σας είχα προειδοποιήσει  ώστε να φύγουν όσοι δεν ‘ήθελαν  να δουν το θέαμα, συγνώμη”

12.00  Οι νεαροί μουσικοί   παίζουν  με τα παράξενα, και κάποια  αυτοσχέδια όργανα  χαρούμενες, νησιώτικες μελωδίες και  τραγουδούν τραγούδια με στίχους άλλοτε στα αγγλικά και άλλοτε στην τοπική γλώσσα  

Κουβεντιάζω με την Barbra (fb Barbra Robson), μια κοπέλα  22 χρονών από το χωριό Labo  και θαυμάζω το παραδοσιακό φόρεμα που φορά. Το κορίτσι  λέει οτι  σχεδιάζει μόνη της τα ρούχα της, οτι  ζωγράφισε το ύφασμα και το   έραψε  μαζί με μια φίλη της και  εγώ , που ήθελα να αγοράσω ένα παραδοσιακό φόρεμα του Vanuatu,  την ρωτάω αν μπορεί να φτιάξει ένα ίδιο για μένα.

-“Θα το έχεις αύριο!”, λέει το  κορίτσι χαρούμενη και  εμφανώς συγκινημένη! Φέρνει τη μητέρα της για να γνωριστούμε, . Ο Γιώργος,  και οι Γάλλοι και άλλοι ταξιδευτές  παίζουν βόλλεϋ με τα παιδιά.  Δυο  άνδρες της φυλής μας δείχνουν της παραδοσιακή τεχνική της  ζωγραφικής στην άμμο , με σχέδια  που γίνονται με το δάχτυλο  “μονοκοντυλιά”. Πιο πέρα οι γλύπτες του νησιού έχουν φέρει ξυλόγλυπτα  για να αγοράσουμε. Ο Theophile μας χαρίζει ένα μικρή ξυλόγλυπτη νυχτερίδα. Εμείς δεν αγοράζουμε τίποτα. Περιμένουμε να φτάσουμε στο νησί Ambrym, εκεί θα βρούμε σίγουρα υπέροχα γλυπτά και μάσκες. 

Οι άνθρωποι του χωριού μας δείχνουν τεχνικές  παραδοσιακής μαγειρικής και  πλεξίματος με φύλλα. 

Μια ημέρα όμορφη, γεμάτη  που θα μας μείνει αξέχαστη. 

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2022 – Nalawan Festival day two

09.30 Την δεύτερη ημέρα του Φεστιβάλ, το πρόγραμμα έχει αγώνα με παραδοσιακές πιρόγες,  outrigger canoes, από σκαμμένο ενιαίο  κορμό δέντρου με πλωτήρα. Βγαίνουμε στο χωριό Lembiwen και διαλέγουμε  πιρόγα  μαζί με τους Julien και Theophile,  ομάδα   δυνατή με χιούμορ και κέφι. Έχουμε τρία κουπιά οπότε ξεκινώντας   κωπηλατούν οι άνδρες κι εγώ  κάθομαι στην πρύμνη και απολαμβάνω την καταπληκτική βόλτα στην γαλήνια λιμνοθάλασσα. Η πιρόγα δεν  κουμαντάρεται εύκολα και συνέχεια στρίβει αλλά σιγά σιγά βρίσκουμε τον τρόπο.  Με   υπερπροσπάθεια  και με  τα χέρια μας κομμένα από την κούραση,  τερματίζουμε δεύτεροι μετά τους An Cala! Λογικό! Η συμπαθέστατη  Liesl είναι   superwoman, δρομέας και  πολύ γυμνασμένη, ο άντρας της Andy πολύ δυνατός ! Όταν επιστρέφουμε στο χωριό μας περιμένει – έκπληξη – ένα  ελαφρύ  γεύμα με νοστιμότατο ψάρι και πολλά φρέσκα φρούτα

Το απόγευμα έρχονται ξανά οι βάρκες και μας πηγαίνουν στο χωριό Labo. Δίπλα  στην αμμουδιά, έχει στηθεί ένα μακρύ τραπέζι. το Melanesian Fiest το Μελανησιακό φαγοπότι   ετοιμάζεται. Η Barbra έχει ετοιμάσει το παραδοσιακό φόρεμα μου, το οποίο φοράω με πολύ χαρά και είναι τέλειο! Μαζευόμαστε όλοι κοντά στο τραπέζι

. Ο Damien μας μιλά για την σπουδαιότητα   του φεστιβάλ για τους ανθρώπους του τόπου  και ευχαριστεί που ήρθαμε. 

-“Χθες είδατε τον Χορό του Χταποδιού, τον χορό του water- taro, είδατε και το pig killing, την θυσία του γουρουνιού. Ζητάμε συγνώμη, την επόμενη φορά, θα ειδοποιήσουμε για την   θυσία του γουρουνιού, ώστε όποιος νιώθει άσχημα να φύγει από τον χώρο. Παρεπιπτόντως έχουμε μαγειρέψει εκλεκτό  χοιρινό  για εσάς…{

-“Το χθεσινό γουρούνι?”, ρωτά κάποιος 

-“Οχι, όχι. Το  γουρούνι  που θυσιάστηκε χθες ανήκει στο Nakamal το τρώνε μόνο οι αρχηγοί. Όλα αυτά που είδατε χθες έχουν σχέση με την Φύση και όσα προσφέρει στους ανθρώπους, τα water taro, τα yam, η θάλασσα τα χταπόδια που τα μαζεύουμε αυτή την εποχή, που είναι η εποχή της  συγκομιδής για εμάς. Ότι υπάρχει στο τραπέζι  είναι από τον τόπο μας, δεν υπάρχει τίποτα αγορασμένο. Τα υλικά,  τα τοπικά φαγητά που θα γευθείτε σήμερα, είναι συνδεδεμένα με την εποχή της συγκομιδής. Με άλλα λόγια, ήρθατε στο χωριό μας την σωστή στιγμή! “,λέει τέλος και γελάμε.

-“Καρίνα, θα ήθελες να πεις λίγα λόγια? “, μου λέει.

 Ο Julien με σπρώχνει απαλά. 

 Πάω και στέκομαι δίπλα στον Damien

-” Θα ήθελα να ευχαριστήσω την μητέρα μου….”, λέω και όλοι γελούν. ” Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του χωριού  για την  φιλοξενία, τους σύντροφους ταξιδευτές που ήρθαν  ώστε να μπορέσουμε όλοι μαζί να ζήσουμε και να μοιραστούμε  την κουλτούρα,  την ιστορία, τα έθιμα και τις γεύσεις σας. Τιμή μας που βρεθήκαμε εδώ,που είχαμε  την ευκαιρία  να  έρθουμε  στο  ιερό σας   Nakamal. Σας ευχαριστούμε πολύ!”

-“Thank you Karina for the organization!”, λέει ο Julien.

Το τραπέζι με τα φαγητά μας καλεί. Οι γυναίκες ξεσκεπάζουν  τις φτιαγμένες από πλεγμένα φύλλα μεγάλες πιατέλες γεμάτες με   laplap  από γιαμ ή ταρό, ψητό ψάρι, ψητό χοιρινό,  ταρό με γάλα καρύδας, πολλά πολλά φρούτα και άλλα εξωτικά φαγητά.. Μου φαίνεται πολύ άσχημο, σε ένα μέρος που το Covid δεν έφτασε ποτέ, να βλέπουμε τις γυναίκες που μας σερβίρουν να φορούν  μάσκες  σαν να βρισκόμαστε σε νοσοκομείο.

-“Πραγματικά, δεν χρειάζονται οι μάσκες”, λέω στον Damien. Εκείνος λέει μια κουβέντα και  αμέσως βγάζουν τις  μάσκες κι εμείς  βλέπουμε τα λαμπερά  τους χαμόγελα.  Μας δίνουν  πιάτα από πλεγμένα φύλλα και δροσερές καρύδες για να πιούμε. Το φαγητό είναι άφθονο και πολύ νόστιμο, η μουσική τέλεια και το φαγοπότι εξελίσσεται σε χορό μέχρι αργά στο ηλιοβασίλεμα

Επιστρέφουμε στο Φιλίζι κουρασμένοι και πολύ ευχαριστημένοι. 

-“Όλα ήταν υπέροχα, μωρό μου. Αν τελικά πραγματοποιηθεί  και το φεστιβάλ στο Ambrym…..”

H συνέχειαι  στο part 3