Σάββατο 8 Αυγούστου 2020

19°7’ S 178° 32’ W  Fulaga,  Lau islands, Fiji, South Pacific Ocean

09.30 O σημερινός απόπλους είναι μεγαλειώδης! Το Φιλίζι  και τα τέσσερα  ιστιοπλοϊκά της παρέας, ο μικρός  στόλος μας διασχίζει το άνοιγμα του barrier reef της Fulaga, με κατεύθυνση τον ωκεανό.

Tο νερό είναι τόσο απόλυτα διαυγές που  μοιάζει σαν να πετάμε  πάνω από τα κοράλλια.

Κάθομαι  πάνω στον πρώτο σταυρό του καταρτιού και απαθανατίζω με την κάμερα την εικόνα, υπέροχη και  μοναδική μέσα στα χρόνια του ταξιδιού μας. Και το πιο συναρπαστικό είναι ότι φεύγουμε από  το πιο μακρινό νησί των Φίτζι και  πάμε ακόμη μακρύτερα!

Ανοίγουμε πανιά.  Το καταμαράν του Ολλανδού Umberto προπορεύεται. Αυτός γνωρίζει  καλά  τον προορισμό μας, το νησί  Ogea, στα 6 μίλια ανατολικά.  Κατεβαίνω από το κατάρτι.

-«Αντίο  Fulaga!”.

-«Σίγουρα ένα από τα  ομορφότερα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού!»

Η παρέα λέει ότι θα «κάνουμε μια εκδρομή για το σαββατοκύριακο», εμείς όμως δεν ξέρουμε αν θα  ξαναγυρίσουμε. Για αυτό, νωρίς  το πρωί, πήγαμε με το Φιλίζι στο Mosquito bay, για να ανεβούμε από εκεί στο χωριό. Εκεί συναντήσαμε  τον Umberto, του είπαμε για την εκδρομή  και αυτός αποφάσισε να έρθει μαζί.

Μετά, περπατήσαμε την  διαδρομή 30’ ως το χωριό, δώσαμε ένα  HDD με ταινίες που γράψαμε στην Μαίρη την νηπιαγωγό. αποχαιρετήσαμε τον Soki, την Ba, την μικρή μας Tiko και ακυρώσαμε την συνάντηση της Δευτέρας με  τον αρχηγό.  Υποχρεώσεις! Μετά, ξανά πίσω στο Φιλίζι, προετοιμασία απόπλου και να΄μαστε!

Ogea island  19° 10’ S 178° 27’ W

10.30 Διαπλέουμε το  πέρασμα του  κοραλλιογενούς υφάλου  που περικλείει την έκτασης  115 τετραγωνικών χιλιομέτρων λιμνοθάλασσα (lagoon) και τα δυο νησιά: το κατοικημένο Ogea Levu και το ακατοίκητο Ogea Driki, που είναι καταφύγιο σπάνιων πουλιών.

Κόβουμε ταχύτητα, ακολουθώντας πάντα την πορεία του Umberto. Εισχωρούμε όλο και πιο βαθιά στην λιμνοθάλασσα, πλέοντας ανάμεσα σε μικρά νησάκια  και  βράχους από λάβα, που η διάβρωση  αιώνων  τους έχει δώσει σχήμα μανιταριού.

-«Εδώ είναι πολύ ρηχά. Θέλει προσοχή», λέει ο Umberto  στο VHF. Φτάνοντας στο  σημείο το βάθος  πέφτει στα 2 μέτρα! Περνάμε  κρατώντας την ανάσα μας.

Matana bay

11.30 -«Ας ρίξουμε άγκυρα εδώ. Είναι το κοντινότερο σημείο στο χωριό»

Κάνουμε μανούβρες για να ελέγξουμε το βάθος και ρίχνουμε άγκυρα. Είναι τρομερά ρηχά. Ο Γιώργος συμβουλεύεται την εφαρμογή Navionics για να δει την παλίρροια: σε 3,5 ώρες, στις 16.00,  που φτάνει το χαμηλότερο επίπεδο άμπωτης, το  βάθος θα μειωθεί στα 2,2 μέτρα, δηλαδή μόλις 10 εκατοστά κάτω από την καρένα του Φιλίζι!

Κάνουμε βουτιά για να ελέγξουμε την άγκυρα και το βυθό, που ευτυχώς είναι  άμμος σκεπασμένη με θαλάσσια χόρτα. Μετά από λίγο έρχεται ο Ουμπέρτο με το φουσκωτό.

-«Έρχεται low tide και είναι αδύνατο να πάμε με τις βάρκες στο χωριό. Γι αυτό προτείνω να βγούμε με τα tender στην  παραλία εδώ απέναντι και να περπατήσουμε. Πάρτε και δυο μπαρμπούνια», λέει και σηκώνει τον κουβά του που είναι γεμάτος  ψάρια. «Ήταν καλή η ψαριά, σήμερα το πρωί. Φτάνουν για όλους μας», λέει και γελά βραχνά. Τα μπαρμπούνια της Fulaga είναι μισό κιλό το καθένα και η γεύση τους εκπληκτική.

13.00 Αφήνουμε τα φουσκωτά στην άγκυρα. μακριά από την αμμουδιά – πρόβλεψη για το low tide – και ξεκινάμε. Τα σακίδια μας γεμάτα με τα απαραίτητα, ρίζα kava για το sevusevu, μπαλόνια και γλυφιτζούρια για τα παιδιά.

Ανεβαίνουμε μια διαδρομή ανάμεσα σε  βράχια και πυκνή βλάστηση.Φτάνουμε σε ανοιχτό ορίζοντα. Το τοπίο  είναι  μοναδικό,  δημιουργία της αέναης  εναλλαγής  άμπωτης και παλίρροιας.  Οι ρίζες  αμέτρητων mangroves βρισκονται εντελώς  έξω από το νερό.

Περπατάμε πάνω σε  υγρή άμμο,  διάσπαρτη από  άπειρες τρύπες, φωλιές  μικροσκοπικών, μαύρων  καβουριών, που η μια δαγκάνα τους είναι μικρή και η άλλη τεράστια και ροζ!

Όταν η θάλασσα ανεβαίνει,  όλη αυτή η περιοχή πλημμυρίζει. Ο Ουμπέρτο  βγάζει τις σαγιονάρες και περπατά ξυπόλυτος Τον μιμούμαστε όλοι. Η άμμος αυτή έχει παράξενη αίσθηση και βουλιάζει. Η ομάδα είναι πολύ ευδιάθετη. Υπέροχο μέρος!

-« Έρχομαι συχνά  στο νησί και έχω αγαπημένους φίλους εδώ. Γενικά όμως ελάχιστα σκάφη επισκέπτονται στην Ogea”, λέει ο Ουμπέρτο. Ευτυχώς που είναι μαζί μας. Θα τρόμαζαν  βλέποντας τόσους αγνώστους, εν μέσω πανδημίας.  Όπως μάθαμε αργότερα, ποτέ άλλοτε δεν βρέθηκαν πέντε σκάφη συγχρόνως στο νησί.

Μετά από 15 λεπτά αντικρύζουμε σπίτια.  Οι πρώτοι άνθρωποι που συναντάμε είναι ο Epeli, ένας άνδρας γύρω στα 55 και η γυναίκα του Koto.

Ο Umberto τους μιλά και  εξηγεί ότι είμαστε φίλοι, όλοι υγειείς  και  οτι δεν κινδυνεύουν από Covid 19.  Μια νεαρή κοπέλα, η Sera, μας προσκαλεί να καθίσουμε  κάτω από ένα υπόστεγο.

Ο Epeli  και ένας νεαρός άνδρας ο Reki στρίβουν  πολύ, πολύ λεπτά και μακριά τσιγάρα από  μακριές λωρίδες  λευκό χαρτί και ντόπιο καπνό (suki).  Ο Umberto τους λέει από ποιες χώρες ερχόμαστε.

Δίνω στον Epeli ένα πακέτο χαρτάκια Rizzla, απομεινάρι από τότε που κάπνιζα, ως πριν δέκα μήνες. Το παρατηρεί με ενδιαφέρον μα το βρίσκει μάλλον άχρηστο.

Η Sera  ζητά να την ακολουθήσουμε. Προχωρά με κατεύθυνση την θάλασσα ανάμεσα σε μικρά σπίτια. Κρατά από το χέρι την τετράχρονη κόρη της Pa (Pasemaca, Πασεμάδα), που  μας παρατηρεί όλους με βλέμμα επιφυλακτικό, σαν να είμαστε τα πιο παράξενα όντα. Ακόμα και την Brigit, που μόλις της έδωσε γλυφιτζούρι (loli).  Οι χωρικοί μας  καλωσορίζουν με θερμές χειραψίες. Τα παιδιά μαζεύονται γύρω μας για loli. Ένας γελαστός άνδρας, o Vuli, ποζάρει μαζί με την γυναίκα  του για  φωτογραφία.

Το σπίτι του αρχηγού βρίσκεται δίπλα στην ακτή. Εντυπωσιακές  ξυλόγλυπτες μάσκες στολίζουν την είσοδο. Τυλίγουμε τα παρεό γύρω από τις βερμούδες- όπως αρμόζει για την τελετή sevusevu – βγάζουμε τα παπούτσια και περνάμε μέσα. Μάσκες και γλυπτά, όλα έργα του αρχηγού και του γιου του, στέκονται  πάνω στο τραπέζι, καλυμμένα από λεπτό στρώμα σκόνης και άμμου.

Καθόμαστε σταυροπόδι  στο  χαλί. Ο Epeli δίνειι στον υπαρχηγό τα  δέματα kava που φέραμε.  Ο αρχηγός  του χωριού είναι πολύ ηλικιωμένος κι αυτή την ώρα ξεκουράζεται.

Η τελετή ξεκινά.  Ο υπαρχηγός πιάνει ένα προς ένα τα  δέματα του kava και   με τρεμάμενη φωνή λέει όλα τα (πολλάαα) τελετουργικά λόγια, από τα οποία το μόνο που καταλαβαίνω είναι η λέξη yaqona (γιανγκόνα=kava) και Vinaka (ευχαριστώ). Στο τέλος όλοι λέμε vinaka  και χτυπάμε τα χέρια. Η τελετή sevusevu  τελειώνει. Τώρα είμαστε ελεύθεροι να περπατήσουμε στο χωριό και  να εξερευνήσουμε το νησί.

Το χωριό  είναι καθαρό και  φροντισμένο. Τα μικρά σπίτια  είναι  φτιαγμένα από τσίγκο, βαμμένα με  χρώματα έντονα και στολισμένα με κουρτίνες, ανθισμένα παρτέρια και  κοχύλια.

Το μαγαζί του χωριού είναι μια ευχάριστη έκπληξη.  Εκτός του οτι  υπάρχουν τα πάντα από βασικές προμήθειες, υπάρχει το σημαντικότερο: βενζίνη premix, έτοιμη μίξη βενζίνης  με λάδι μηχανής, καύσιμο για τις δίχρονες εξωλέμβιες μηχανές μας.  Αφεντικό του μαγαζιού είναι η Sula, μια γυναίκα γύρω στα 65, γελαστή, έξυπνη και γρήγορη.  Αγοράζουμε κρεμμύδια, πατάτες για εμάς και  για κέρασμα κάμποσα πακέτα  μπισκότα Arrowroot και πολλά, πολλά γλειφιτζούρια.

Είχαμε διαβάσει  πώς φτιάχνεται το ποτό από την ρίζα του kava, σήμερα όμως βοηθάμε στην κατασκευή του. Ο Vuli έχει κομματιάσει την ξερή ρίζα, έχει βάλει τα κομμάτια σε ένα ξύλινο δοχείο και τα κοπανά για να γίνουν σκόνη. Προσφερόμαστε να βοηθήσουμε. Ο ανοξείδωτος άξονας – το κοπανιστήρι του – είναι απίστευτα  βαρύς.

Ο Epeli  βοηθά στην κατασκευή, βάζει την έτοιμη σκόνη  της ρίζας σε ένα πανί, την τυλίγει καλά  και την ανακατεύει με νερό, μέσα σε ένα ειδικό ξύλινο  μπολ. Το ποτό είναι έτοιμο.  Καθόμαστε όλοι γύρω σε κύκλο, σε ένα δωμάτιο δίπλα στη θάλασσα. Ο Vuli έχει αναλάβει την kava, την ανακατεύει, γεμίζει το bilo, μια κούπα φτιαγμένη από μισό κέλυφος καρύδας και μοιράζει σε όλους  μας για να πιούμε.

-«Joji (Τσότσι – George)!”, λέει με πλατύ χαμόγελο στον Γιώργο, «Αυτό το «high tide»  είναι για σένα», λέει και του δίνει μια κούπα bilo γεμάτη ως επάνω. Μόλις  πίνει, όλοι χτυπάμε τα χέρια μια φορά και λέμε maca (μάδα : άδειο)

-“Για μένα ένα  “low tide”, παρακαλώ”,  λέω στον Vuli κι αυτός γελά που ξέρω την ορολογία.

Η γεύση του kava είναι ιδιαίτερη. Την πρώτη φορά που δοκίμασα μου φάνηκε σαν να πίνω χώμα μα, τώρα πια, δεν το βρίσκω δυσάρεστο. Το kava φέρνει μούδιασμα στην γλώσσα, ζαλάδα σαν ελαφρύ μεθύσι κι αν πιείς αρκετά κοιμάσαι βαθιά για πολλές ώρες. Κι όπως τα περισσότερα ποτά, όσο το πίνεις τόσο καλύτερο φαίνεται.

Σιγά σιγά, η παρέα μεγαλώνει. Ο Vuli φεύγει και μετά από λίγο επιστρέφει πλυμένος και με καθαρά ωραία ρούχα! Σε λίγο έρχεται  και ο Erwin μαζί με τον Epeli. Ο Erwin είναι καλός με τα μηχανήματα και του ζήτησαν να δει μια χαλασμένη γεννήτρια.

-“Ευτυχώς  δούλεψε γιατί χωρίς τη γεννήτρια ήταν άχρηστος ο καταψύκτης για τα ψάρια!», λέει ο Erwinικανοποιημένος. Οι άνδρες του χωριού γυρνούν από τα χωράφια και το ψάρεμα και έρχονται να πιούν. Η ώρα πέρασε, πρέπει να φύγουμε, για να προλάβουμε την παλίρροια.

Στην  διαδρομή του γυρισμού μας συνοδεύει ένας νέος άνδρας,  ο Tex και  ο μικρός Mateka. Η ομορφιά του νησιού είναι απίστευτη.

Κυριακή 9 Αυγούστου

Matana bay

09.00 Η Κυριακή είναι η σημαντικότερη ημέρα της εβδομάδας στα Φίτζι κι εμείς ετοιμαζόμαστε να πάμε στην εκκλησία του χωριού, για να τιμήσουμε τους ανθρώπους που μας φιλοξενούν στον τόπο τους.  Στα νησιά Lau, η εκκλησία την Κυριακή λειτουργεί 3 φορές, στις 04.00 στις 10.00 και στις 16.00. Τώρα που έχει high tide θα προσπαθήσουμε να φτάσουμε με τη βάρκα.  Η είσοδος του μεγάλου, κλειστού κόλπου του χωριού  προστατεύεται από δυο μεγάλους βράχους. Μόλις τους προσπερνάμε, ο Γιώργος κόβει ταχύτητα και  σηκώνει το πόδι της εξωλέμβιας.

Το βάθος μειώνεται στο ελάχιστο.  Κάθε λίγο  η προπέλα μας ξυρίζει  τα φύκια. Το τοπίο είναι αγνώριστο. Η χθεσινή απέραντη αμμουδιά έχει μετατραπεί σε  γαλήνια λιμνοθάλασσα  με βάθος μόλις είκοσι εκατοστά  και νερά κρυστάλλινα που ιριδίζουν κάτω από τον ήλιο.

Όταν φτάνουμε στην ξύλινη προβλήτα, βοηθώ τον Γιώργο να φορέσει το «poket sulu” του, την τοπική ανδρική φούστα που του χάρισε πριν μήνες ο φίλος Isireli στο χωριό Daliconi.  Μελωδικοί ψαλμοί  ακούγονται από την εκκλησία.

-«Yadra!” (καλημέρα), λέει ο  Epeli, που δείχνει πολύ αλλιώτικος με τα όμορφα  ρούχα της Κυριακής

-“Ni sa yadra, Epeli!”

Μπαίνουμε στην εκκλησία και χωριζόμαστε, οι άνδρες δεξιά, οι γυναίκες και τα παιδιά αριστερά. Ο Γιώργος κάθεται δίπλα στον Umberto.

Η Taka μου γνέφει και κάθομαι δίπλα της, στην τελευταία σειρά. Με χαιρετά με τα μάτια, γυρνά το βλέμμα στο βιβλίο προσευχών που έχει στα χέρια. Όμορφα ψέλνουν, εδώ στην Ogea.

Οι πρώτες σειρές είναι γεμάτες παιδιά. Κάθονται κοντά το ένα στο άλλο και όπως είναι σκυμμένα μοιάζει σαν να προσεύχονται

Μας κάνει πάντοτε εντύπωση η συμπεριφορά των παιδιών μέσα στις εκκλησίες των νησιών του Ειρηνικού, ακόμα κι όταν κουβεντιάζουν ή παίζουν, το κάνουν πολύ χαμηλόφωνα και διακριτικά και δεν έτυχε ποτέ να δούμε κάποιον ενήλικα να τα μαλώνει.

Πίσω μου, δίπλα στην ανοιχτή πόρτα της εκκλησίας, κάθονται δυο νέες γυναίκες με μικρά παιδιά και ένα μωρό. Τους κοιτώ και μου χαμογελούν. Το μικτό κοριτσάκι έρχεται πίσω και πιάνει τα μαλλιά μου που πρέπει να του φαίνονται πολύ παράξενα. Οι γυναίκες εδώ έχουν μαλλιά σκούρα, πολύ σγουρά, κουρεμένα κοντά. Είναι όλες ντυμένες με φορέματα μακριά ως τον αστράγαλο. Το φόρεμα που φοράω φτάνει ίσα κάτω από το γόνατο. Ρίχνω ένα παρεό στα πόδια μου. Πρέπει να σεβόμαστε τα έθιμα κάθε τόπου.

Ο άνδρας στον άμβωνα μας ευχαριστεί στα αγγλικά που ήρθαμε στο νησί. Θα προσεύχονται όλοι να μας κρατά ο Κύριος ασφαλείς στο μακρύ ταξίδι ώσπου να φτάσουμε στο σπίτι μας. Η λειτουργία συνεχίζεται με ψαλμούς. Μετά, ο άνδρας αρχίζει κήρυγμα με ένταση και τρομερή θέρμη και με τρώει η περιέργεια να μάθω τί λέει. Στο νησί δεν υπάρχει ιερέας, οι κάτοικοι παίρνουν εναλλάξ τον ρόλο αυτό Μετά την λειτουργία ο Umberto εξηγεί : ο άνδρας μιλούσε για τις καθημερινές αμαρτίες, την μετάνοια. Καλύτερα που δεν καταλάβαμε ..”

Μετά το τέλος της λειτουργίας, όλοι μας καλωσορίζουν δια χειραψίας. Κουβεντιάζουμε με έναν  συμπαθητικό νεαρό άνδρα τον Vasi, που είναι δάσκαλος στο σχολείο.   Η Sera μας προσκαλεί να φάμε  μεσημεριανό φαγητό στο σπίτι τους και εμεις αποδεχόμαστε με μεγάλη χαρά αφού  το σημαντικότερο για μας είναι να γνωριστούμε με τους κατοίκους του νησιού και να μοιραστούμε για λίγο τη ζωή τους.

Ο Epeli μας συνοδεύει ως   το σπίτι του αρχηγού για να δούμε τις χειροτεχνίες του. Διαλέγουμε μερικές μάσκες και γλυπτές θαλάσσιες  χελώνες. Ο γιος μας δίνει τιμές  απίστευτα χαμηλές που δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που θα πληρώναμε σε ένα μαγαζί της πόλης. Ο  Γιώργος του δίνει  ένα χαρτονόμισμα για να πληρώσει μα ο άνδρας δεν έχει να δώσει ρέστα.

Ψάχνω την τσάντα μου και συμπληρώνω με ψιλά. Πρέπει να έχουν περάσει πάνω από 6 μήνες, από την τελευταία φορά που πούλησαν κάτι κι η χαρά τους δεν κρύβεται μα και  για εμάς είναι  χαρά  μεγάλη  να προσφέρουμε μια  βοήθεια έστω μικρή,  στους νησιώτες. Ο Γιώργος δίνει στον Epeli ένα πακέτο πουράκια. Πρώτη φορά βλέπει τέτοια τσιγάρα,λέει.

Στο σπίτι της Sera. Η κοπέλα  φέρνει πιάτα για όλους και τα αφήνει  στο ψάθινο χαλί, κάτω από το υπόστεγο. Γύρω κάθονται η μικρή  Pasemaca, ο άνδρας της  Reki, ο αδερφός του Pita, ο  Umberto κι εμείς.  Μας φέρνει τα  φαγητά,  δυο μεγάλα ψάρια (ΙΚΑ) με φρέσκο γάλα καρύδας (lolo) (IKA VAKA LOLO), σπανάκι μέσα σε γάλα καρύδας,  kasawa, όλα μαγειρεμένα μέσα σε «φούρνο» lovo, σκαμμένο  στη γη, λίγα μέτρα πιο πέρα.

Η κουζίνα, μια μικρή καλύβα, ανοιχτή από την μια πλευρά, με ένα πάγκο και λίγα σκεύη, βρίσκεται ακριβώς δίπλα, χωριστά από το σπίτι. Η Sera φέρνει ένα μπολ κι αρχίζει  βγάζει ένα – ένα τα   falaua  (ψωμάκια από αλεύρι, τριμμένη σάρκα καρύδας και λίγη ζάχαρη) μέσα από το φύλλο breadfruit που τα τύλιξε για να τα ψήσει.

Σπρώχνουν τα φαγητά μπροστά μας και περιμένουν να γεμίσουμε πρώτα εμείς τα πιάτα μας, πριν βάλουν στα δικά τους.  Ψάρι, kasawa και falaua, γίνονται ακόμα  πιο νόστιμα, μαζί με  ολόφρεσκο γάλα  καρύδας.  Η Sera δεν τρώει, μόνο κουβεντιάζει μαζί μας και μας περιποιείται.  Συνειδητοποιώ με τρόμο  ότι η μικρή έχει πιάσειένα ψάρι με τα χέρια – όπως κάνουν όλοι στα νησιά – και το τρώει έτσι, ακαθάριστο.

-«Δεν φοβάσαι μην φάει κανένα κόκκαλο?», ρωτάω τη  Sera. Εκείνη  βάζει τα γέλια.

-«Γιατί να φοβηθώ? Τρώει ψάρια  από μωρό,  δεν έπαθε ποτέ τίποτα», λέει. Μαθαίνουμε ότι τα ωραία ψάρια που τρώμε σήμερα τα έπιασε ο Pita με το ψαροντούφεκο.

-«Δεν φοβάστε μήπως σας επιτεθούν καρχαρίες, ψαρεύοντας με ψαροντούφεκο?», ρωτά ο Γιώργος. Ο Ρέκι απλώνει το αριστερό χέρι.

-«Είκοσι ράμματα μου έκαναν», λέει δείχνοντας τον καρπό του. Ο καρχαρίας ερχόταν κατά πάνω μου, ήθελε να αρπάξει το ψάρι που είχα  πιάσει πριν λίγο. Τρόμαξα και του έριξα. Δυστυχώς δεν κατάφερα να τον σκοτώσω κι όρμησε πάνω μου. Τελικά του έριξα μια μπουνιά κι έφυγε. Ευτυχώς ήταν εδώ μια γρήγορη βάρκα και με πήρε στην Lakeba, στο νοσοκομείο», λέει ο άνδρας.

Κουβεντιάζοντας με τους ανθρώπους των νησιών, αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε την αξία του Κυριακάτικου γεύματος της οικογένειας και  συνειδητοποιούμε  τον αγώνα τους, για αυτό το γεύμα. Ότι υπάρχει στο τραπέζι τους, πρέπει να το ψαρέψουν, να το μαζέψουν, να το καλλιεργήσουν. Κάθε Παρασκευή και  Σάββατο όλοι βγαίνουν να βρουν την τροφή, κυνηγούν καβούρια, ψαρεύουν, σκαρφαλώνουν στα δέντρα, τρέχουν τα χωράφια. Τις ημέρες της εβδομάδας τα γεύματα  τους είναι  απλά,  καρύδες,  βραστά kasawa, ταρό, γλυκοπατάτες. Οι άνθρωποι των πόλεων, όταν πεινάμε αγοράζουμε την τροφή μας. Οι άνθρωποι  στις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού ζουν σε μια άλλη εποχή. Είναι ακόμα αγρότες, κυνηγοί, τροφοσυλλέκτες, σε αρμονία με την φύση.

Το γεύμα έχει τελειώσει, κουβεντιάζουμε  και γελάμε.  Έρχεται ο Epeli,  στρίβει  τσιγάρο suki και κερνά τους άντρες. Μικρά παιδιά μαζεύονται   γύρω από την Sera. Δυο από αυτά κρατούν κοτόπουλα, τόσο μικρά σαν να βγήκαν μόλις από το αυγό. Ένα μωρό κοτόπουλο ανεβαίνει στο πιάτο μου και τρώει τα αποφάγια. Το ταΐζω. Το πιάνω και νιώθω την καρδιά του να χτυπά.  H Sera μαζεύει τα πιάτα με χαμόγελο. Νομίζω πως  έμεινε εντελώς νηστική.

12.30 Ο Umberto προτείνει να πάμε εκδρομή με το καταμαράν. Το βόρειο αγκυροβόλιο του νησιού είναι ιδανικό. Δεχόμαστε όλοι και τα μικρά χοροπηδούν με ενθουσιασμό! Ο Epeli διαφωνεί, τα παιδιά δεν πρέπει να χάσουν την απογευματινή λειτουργία  της εκκλησίας. Ο Reki και η Sera  επιμένουν ευγενικά ώσπου  δίνει συγκατάθεση. Δυο από τα παιδιά, ο Mateka και η Leilala μπορούν να έρθουν μαζί. Φεύγουμε βιαστικοί με τα tender, για να προλάβουμε πριν πέσει η στάθμη της παλίρροιας.

14.30 Η διαδρομή των 5 ναυτικών μιλίων είναι απολαυστική, μπουνάτσα, ήλιος και καθαρός ουρανός. Ξαπλωμένες με την Brigit στην αναπαυτική πλώρη του καταμαράν, εκθειάζουμε τα αμέτρητα πλεονεκτήματα του να είσαι επιβάτης στο ιστιοπλοϊκό κάποιου άλλου!

Η Sera είναι χαρούμενη και τραγουδά πολύ όμορφα.. Τα κορίτσια παίζουν με τα αυτοκινητάκια που τους χαρίσαμε. Ο Γιώργος δείχνει στον Reki και τον μικρό Mateka πώς γίνεται ο  ναυτικός κόμπος «καντηλίτσα» (bowline knot). Μετά από λίγη ώρα, ο πιτσιρίκος  κάνει τον κόμπο με κλειστά μάτια.

16.00 Το καταμαράν διασχίζει ένα  στενό, ρηχό πέρασμα, περνώντας σχεδόν ξυστά σε ένα ψηλό βράχο. Μπροστά μας ανοίγεται  ένας κόλπος (Bia bay), με xc υπέροχα, σμαραγδένια νερά, τόσο καλά  περίκλειστος από  μικρά νησιά και βράχους, ώστε  προστατεύεται από  όλους τους ανέμους εκτός από τον βοριά. Βουτάμε  και κολυμπάμε ως την ακτή. Το νερό είναι πολύ δροσερό.

17.00 Ο ήλιος χαμηλώνει στον ορίζοντα. Είναι ώρα να  φύγουμε για να γυρίσουμε πίσω, εμείς με καγιάκ και οι Ολλανδοί του Blue Spirit με τα SUP. Ξεκινάμε μα σύντομα  αναγκαζόμαστε να κατέβουμε από το καγιάκ και να σύρουμε ή να κουβαλήσουμε τα πλωτά, αφού η στάθμη της θάλασσας έχει κατέβει πολύ. Το τοπίο είναι απίστευτο.

Διασχίζουμε στενά περάσματα ανάμεσα σε τεράστιους βράχους αλλά κι αμμουδιές γεμάτες αμέτρητες τρύπες γεμάτες με τα γνωστά μικροσκοπικά, αστεία καβούρια (fiddler crabs) με  τις δυσανάλογες δαγκάνες και ρηχές λίμνες που μας αφήνουν ίσα ίσα να κάνουμε κουπί. Η απίστευτη, περιπετειώδης διαδρομή μας  κρατά 1,5 ώρα !

Δευτέρα 10 Αυγούστου 2020 – Στο σχολείο

Matana bay

06.00 Ο ήλιος ανατέλλει πίσω από το μικρό νησί. Τα τελευταία άστρα σβήνουν. Παρακολουθούμε τον ερχομό της νέας ημέρας. Είμαστε εδώ, στο παρόν,  στη γαλήνη της φύσης. Και η  Ελλάδα, οι ειδήσεις,  το COVID 19  μοιάζει να βρίσκονται  έτη φωτός μακριά, σε έναν άλλο κόσμο.

Πέρασαν ήδη τρεις εβδομάδες στα νησιά Lau, τρεις εβδομάδες  χωρίς ίντερνετ, με μόνη επικοινωνία το δορυφορικό. Τώρα όμως έχουμε ένα deadline και  πρέπει οπωσδήποτε να πάμε για WiFi. Φουσκώνουμε  μια Υδρόγειο  για να χαρίσουμε στο σχολείο. Ο Γιώργος κόβει κομμάτια σχοινί, για να μάθει στα παιδιά  ναυτικούς κόμπους.

Βάζω την παλιά Helly Hansen νιτσεράδα, παντελόνι και μπουφάν σε μια τσάντα, δώρο για την Σέρα που είπε ότι κρυώνει στο ψάρεμα, διαλέγω  ένα ωραίο σετ κολάν και μπλούζα για  την μικρή Pa, βάζω στο σακίδιο μπισκότα, μπαλόνια και γλειφιτζούρια και είμαστε έτοιμοι.

09.00 Φτάνουμε ως την προβλήτα του χωριού με το zodiac, με high tide, όπου  συναντάμε τον Rene και την Brigit. Παίρνουμε, τα μπιτόνια  και πηγαίνουμε στο μαγαζί  για καύσιμα. Ευωδιά λουλουδιών και σαπουνιού γεμίζει τον αέρα. Μπουγάδες και σκεπάσματα στεγνώνουν  στον ήλιο. Είναι πολύ όμορφο το χωριό.

Η πληθωρική κυρία Sula μας λέει να την ακολουθήσουμε. Μπαίνουμε σε μια καλύβα γεμάτη βαρέλια με βενζίνη premix. H Sula παίρνει την τρόμπα χειρός και γεμίζει τα μπιτόνια μας. Κουβεντιάζουμε. Το μαγαζί το έστησαν με τον άνδρα της, που δεν ζει πια. Τώρα το δουλεύει μαζί με τον γιο της. Αγοράζουν  τα ψάρια που ψαρεύουν οι κάτοικοι της Ogea δίνοντας τους για αντάλλαγμα πίστωση σε τρόφιμα και καύσιμα. Τα ψάρια αποθηκεύονται σε  καταψύκτες  και   στέλνονται στην Suva με το πλοίο που έρχεται μια φορά κάθε μήνα. Η κυρία  Sula είναι η επιχειρηματίας του νησιού και πρόεδρος του club των γυναικών του χωριού.

Το σχολείο  βρίσκεται στην άκρη ενός μεγάλου ξέφωτου. Ανεβαίνουμε λίγα σκαλιά, στολισμένα με χρωματισμένα πλαστικά μπουκάλια νερού – trash art!  Παιδικά μάτια μας παρατηρούν, γεμάτα περιέργεια, πίσω από τα παράθυρα.

Διευθύντρια του σχολείου είναι η κυρία Asilika, μια καλοντυμένη γυναίκα, γύρω στα 45, που έχει έρθει  από την πρωτεύουσα. Της δίνουμε την  Υδρόγειο και  μας ευχαριστεί πολύ. Πάνω στο γραφείο της υπάρχει μια στοίβα από κουτιά με ξυλομπογιές και άλλη μια από τετράδια, προσφορά  του SY Sawadiva.

Στην Ogea, όπως στα περισσότερα μικρά νησιά  του κόσμου, τα παιδιά είναι λίγα, οι δάσκαλοι λίγοι και οι τάξεις είναι συμπτυγμένες. Το σχολείο έχει τρεις δάσκαλους, την Asilika, τον Joji, τον  Ilivasi (Vasi) και μια νηπιαγωγό. Όσο για το WIFI, δυστυχώς δεν λειτουργεί. Κάποιος έκανε υπερβολική χρήση και  τελείωσε τα διαθέσιμα data, λέει η Asilika και μας υπόσχεται πως θα στείλει χρήματα για να το συνδέσουν. Είναι απόλυτα απαραίτητο να κάνουμε κάποιες  δουλειές. Ελπίζουμε να τα καταφέρει.

Περνάμε μια ώρα στο σχολείο και γνωριζόμαστε με τα παιδιά.  Ο Γιώργος δίνει στα αγόρια τα σχοινιά και τους μαθαίνει τους βασικούς ναυτικούς κόμπους “καντυλίτσα” (bow line knot) και «ψαλιδιά» (clove hitch knot). Ο Rene  κάνει μαθηματικά  – με πολλά γέλια – στα αγόρια της πιο μεγάλης τάξης. Ο νεαρός δάσκαλος Ilivasi με προσκαλεί σε μια  τάξη. Κουβεντιάζω με τα γλυκύτατα  κορίτσια   Taina,Susu,Sera, Leilala, Lyn, Sinu, Faith, Salote,  από 10 έως 11 χρονών.

 Μόλις έρχεται ο Γιώργος,  μοιράζουμε  γλειφιτζούρια και μπαλόνια.  Και ενώ γίνεται  πανδαιμόνιο από  φωνές “Me! Me!” (σ’ εμένα, σ’ εμένα) και χέρια που απλώνονται και πετάγονται από παντού, στο τέλος έχει γίνει  δίκαιη μοιρασιά κι έχουν πάρει όλοι κέρασμα.

Η ώρα πέρασε. Ο δάσκαλος Vasi έρχεται στην τάξη, μας ευχαριστεί με χαμόγελο. Τα μάθημα πρέπει να αρχίσει.

-«Πότε θα έρθεις ξανά Καρίνα?»,  ρωτούν τα κορίτσια.

-«Αύριο! Θα έρθω αύριο», απαντώ με την καρδιά μου μέλι.

Περπατάμε ως την άκρη του χωριού στο σπίτι της Sera. Μας βλέπει, είναι λέει  πολύ χαρούμενη γιατί ο Umbertoτης χάρισε το πρώτο της  ρολόι χειρός. Μας δείχνει το φτηνό, ηλεκτρονικό  ρολόι και τα μάτια της λάμπουν. Πόσο εύκολο είναι να ευχαριστήσεις αυτούς τους καλούς ανθρώπους που δεν έχουν αλλοτριωθεί από καταναλωτική βουλιμία. Μας προσφέρει ζεστά, λαχταριστά  babakau (Samoan donuts).  Της δίνουμε τα δώρα, τη νιτσεράδα και τα ρούχα για την μικρή.

Μας ευχαριστεί πολύ και χαμογελά πλατιά. Το ένα από τα δυο μπροστινά μεγάλα  δόντια της λείπει, θέαμα λυπηρό για μια όμορφη κοπέλα 22 χρονών και δυστυχώς καθόλου ασυνήθιστο στα νησιά του Ειρηνικού. Η στοματική υγεία  των περισσότερων νησιωτών του Ειρηνικού Ωκεανού είναι πρόβλημα με  ατυχή λύση: πονάει δόντι, βγάζει δόντι. Φταίει  και η  ζάχαρη, που είναι εξαιρετικά  δημοφιλής με αποτέλεσμα το 33% του πληθυσμού των Φίτζι να πάσχει από διαβήτη! Θυμάμαι τα λόγια του αγαπημένου μας φίλου Xavier,  ακούραστου οδοντίατρου του Huahine,  του μικρού διαμαντιού των νησιών Society της  Γαλλικής Πολυνησίας: «Ο στόχος μου για τα παιδιά του Huahine, είναι να μην χρειαστούν ούτε ένα σφράγισμα, μέχρι να τελειώσουν το λύκειο». Και  αγωνίζεται για αυτόν το στόχο, πάνω από 20 χρόνια.

-«Πάω να κόψω  καρύδες», λέει η Sera. Την ακολουθώ για να μην χάσω το θέαμα, αν σκαρφαλώσει σε κάποιο ψηλό κοκοφοίνικα. Προχωρά, διασχίζει μια συστάδα μπανανιές και  πέρα από τις μπανανιές, συναντάμε δυο γυναίκες  καθισμένες κάτω από φυτά pandanus, δίπλα σε βουνά από φύλλα, να τα  κόβουν και να τα καθαρίζουν από τα αγκάθια.

Η  ταχύτητα και η τεχνική τους με αφήνει έκπληκτη.  Χαμογελούν ντροπαλά, σαν μικρά παιδιά κι όταν τις ρωτάω τί κάνουν, αρχίζουν να μου  εξηγούν  στα Φιτζιανά. Η Sera γελά και μεταφράζει.

-«Οι  θείες μου προετοιμάζουν τα φύλλα για  να πλέξουν χαλιά.  Θα  τα καθαρίσουν, θα  τα βράσουν σε νερό και μετά θα τα απλώσουν  να στεγνώσουν. Κάθε Τετάρτη, που έχουμε «Ημέρα των Γυναικών», οι γυναίκες χωρίζονται σε ομάδες και καθαρίζουν το χωριό, πλέκουν χαλιά, τσάντες και βεντάλιες από φύλλα  και χρωματιστές κλωστές,  χειροτεχνήματα  για τα σπίτια τους ή για πούλημα στην πρωτεύουσα».

Η Sera σκαρφαλώνει σε έναν κοκοφοίνικα, κόβει δυο φρέσκιες καρύδες και τις καθαρίζει. Σκληρή δουλειά! Γυρνάμε στο υπόστεγο της κουζίνας. Ο Γιώργος κοιμάται γαλήνια κάτω από την δροσερή σκιά του . Η κοπέλα μου δίνει δυο USB stick, ζητώντας μου να  γράψω ταινίες.

-« Γράψε και action movies που αρέσουν σε όλους! To USB είναι της νύφης μου. Εμείς δεν έχουμε τηλεόραση και βλέπουμε ταινίες στο κινητό του Reki. ”

Μια βάρκα επέστρεψε από το ψάρεμα. Οι άνδρες  βγάζουν τα ψάρια στην μικρή προβλήτα της Sula. Η ψαριά είναι εντυπωσιακή, τεράστιοι ροφοί, μεγάλα τυρκουάζ παπαγαλόψαρα, μπαρακούντα.  Το barrier reef της Ogea σφύζει από θαλάσσια ζωή.

-«Πώς τα πιάσατε?», ρωτά ο Γιώργος.

-“Με ψαροντούφεκο», απαντούν. Ατρόμητοι κι απτόητοι οι άνδρες του νησιού

-«Μπορούμε να αγοράσουμε ένα?», ρωτάω τον Epeli.  Εκείνος κουβεντιάζει με τους άνδρες και τελικά μας δίνουν ένα υπέροχο ψάρι 5 κιλών για 20 $fj – 8 ευρώ! –  που το μοιραζόμαστε με τους Blue Spirit. Τα αγόρια της Amelia μας βοηθούν με το tender.

Τρίτη 11 Αυγούστου  

Matana bay

06.00 Έβρεχε όλη νύχτα. Βαριά σύννεφα σκεπάζουν τον ουρανό και φυσάει δυνατός νοτιοανατολικός. Μιλάω με την αδερφή μου στο δορυφορικό. Ανησυχούμε για την οικογένεια και τους φίλους μας. Τα νέα από τον κόσμο μοιάζουν με εφιάλτη. Έγινε μια τρομερή έκρηξη  στην Βηρυτό με πάρα πολλά θύματα.

10.00 Η παλίρροια δεν έχει ανέβει ακόμα. Αφήνουμε  τη βάρκα σχεδόν 2 μίλια μακριά από το χωριό κι αρχίζουμε να περπατάμε. Η άμμος είναι καλυμμένη με θαλάσσια χόρτα κι είναι μαλακή σαν έλος – γιάκς! Κάποια στιγμή, έτσι όπως περπατάω,  το πόδι μου βουλιάζει στην άμμο και χώνεται βαθιά!  Τραβάω με δύναμη, το πόδι μου βγαίνει μα το crocs μου είναι άφαντο!  Ψάχνω στα τυφλά. Τίποτα! Αρχίζει να με πιάνει απελπισία. Ο Γιώργος έρχεται να βοηθήσει. Με την αφή, εντοπίζει διαδοχικά βαθουλώματα,  τα ίχνη από τα βήματα μου και βυθίζει το χέρι του βαθιά σε κάθε μια από  τις τρύπες.  Αηδία!

-«Το βρήκα!», φωνάζει  μετά από λίγο.

Τον ευχαριστώ με αγκαλιά και φιλί. Τα crocs είναι για μας πολύτιμο εργαλείο και δεν με παίρνει να τα χάσω, εδώ στην άκρη του κόσμου που βρισκόμαστε. Ούτε  θα μου άρεσε να επισκεφτώ το χωριό… «μονοσάνδαλη».

Φτάνουμε στο σχολείο, όπου η ευγενέστατη διευθύντρια Asilika, μας λέει απολογητικά οτι το wifi  δεν λειτουργεί ακόμη. Υπομονή! Η διορία για να κάνουμε τη δουλειά μας λήγει σε δυο μέρες!

10.00 Οι τάξεις κάνουν διάλειμμα. Ο δάσκαλος Joji – ο συνονόματος  – μιλά με τον Γιώργο. Στην  μικρή αίθουσα όπου ήταν  πριν, κάνουν μαζί μάθημα παιδιά της δεύτερης και της έβδομης τάξης!  Ο Γιώργος ρωτά πώς τα καταφέρνουν.

-“Τα μεγάλα  βοηθούν τα  μικρά”, εξηγεί ο δάσκαλος.

Πηγαίνω  στην τάξη που ήμουν χθες. Παρά το διάλλειμα, τα παιδιά κάθονται στα θρανία και κάνουν ασκήσεις στο βιβλίο. Ο μαυροπίνακας μαρτυρά ότι μαθαίνουν  κλάσματα (fractions) κι από  ότι  μου λένε, δεν τα έχουν καταλάβει καλά. Προσπαθώ να τους εξηγήσω και καταλήγουμε να μιλάμε για πολλαπλασιασμό. Για παράδειγμα ζωγραφίζω στον πίνακα ένα καράβι όπου καπετάνιος είναι ένα από τα παιδιά, ο Tomasi και  τα υπόλοιπα επιβάτες. Πόσα χρήματα θα εισπράξει ο  Tomasi αν ταξιδέψουν με το καράβι 15 επιβάτες με  εισιτήριο 10$ ο καθένας?  Τα παιδιά  σηκώνουν το χέρι.

-“Me! Me!, εγώ!», λένε μιλώντας όλα μαζί. Τί πλάκα!  Νιώθω σαν δασκάλα. Οι απαντήσεις τους είναι  απίθανες. Η ευγένεια και η λαχτάρα τους για επικοινωνία  με συγκινούν. Με τον πολλαπλασιασμό  έχουν ακόμη δρόμο…

11.30 Η δραστήρια Sulu, ως πρόεδρος των γυναικών του χωριού, έχει οργάνωσε να κάνουν  για εμάς ένα meke, ένα παραδοσιακό είδος χορού των Φίτζι, που συνδυάζει χορό και την διήγηση μιας ιστορίας. Μαζευόμαστε  όλοι στο σπίτι της Sera, όπου έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 20 γυναίκες. Μια  νέα  στολίζει  φύλλα μπανανιάς γύρω από το λαιμό  της Sulα και των άλλων πρεσβύτερων γυναικών, που είναι καθισμένες  στο ψάθινο χαλί. Έτσι που έχουν μαύρα σγουρά μαλλιά κουρεμένα στο ίδιο μήκος, έχουν τον ίδιο σωματότυπο και παρόμοιο ντύσιμο, μοιάζουν σαν να είναι όλες δίδυμες αδερφές.

Η Sula κάτι λέει, κι όλες αρχίζουν να γελούν δυνατά, κακαριστά, ένα σκηνικό εντελώς tribal. Οι καθιστές γυναίκες αρχίζουν να τραγουδούν. Οι υπόλοιπες κρατούν το ρυθμό χτυπώντας αυτοσχέδια τύμπανα  – πλαστικά δοχεία με σανίδες αντί για μπαγκέτες. Η Sula  μαζί με  μια ακόμα γιαγιά, σηκώνονται κι αρχίζουν τον χορό, κάτι που κάνει τις άλλες να ξεκαρδιστούν από τα γέλια.  Ο Erwin και ο Rene σηκώνονται και χορεύουν μαζί τους, προκαλώντας γενική ευθυμία. Το γέλιο, τα αστεία, τα πειράγματα είναι αναπόσπαστο στοιχείο  της ζωής των Φιτζιανών.

Ρωτάω την  Sera για το τραγούδι και  εξηγεί πως  μιλά για την όμορφη παπάγια και την αξία της μέσα στην ζωή τους.  Ακόμα ένα τραγούδι, ένας χορός και οι γυναίκες φαίνεται να διασκεδάζουν πολύ.  Ο χορός τελειώνει, όλες πάνε στα σπίτια τους.

Η Sera  λέει πως θα ήθελαν πολύ να έρθουν μια μέρα στο Φιλίζι, οικογενειακώς. Χαρά μας! Τους προσκαλούμε  για φαγητό την Πέμπτη το απόγευμα.

13.00 Φεύγοντας, σταματάμε στο σπίτι όπου ζει η Amelia,  με την οικογένεια της, τον άνδρα, τους γιους Tomasi και  Bony, την κόρη Salelagi και το μωρό Josua.

Κοιτάζω μέσα από την πόρτα του μικρού σπιτιού, που  είναι καθαρό και όμορφο σαν  κουκλόσπιτο. Τα δυο αγόρια  μόλις  ήρθαν για μεσημεριανό φαγητό και είναι πολύ όμορφοι ντυμένοι με την στολή του σχολείου, πουκάμισο και  sulu. Τους χαρίζουμε  ένα  μπαλάκι  – παιχνίδι, που όταν χτυπά κάτω ανάβει φως.

Ώρα να φύγουμε.  Δίπλα στην προβλήτα, έξω από μια μεγάλη καλύβα, συναντάμε τον Epeli.

-«Σήμερα θα έρθουν οι αρχηγοί της Fulaga για την μηνιαία συνάντηση”. Μας δείχνει τις ετοιμασίες μέσα στην καλύβα, δυο ντουζίνες πιάτα στρωμένα στο χαλί για τους προσκεκλημένους.

Σπουδαία   kava night θα έχει απόψε το χωριό!

Έρχεται ο  Tomasi μας παίρνει από το χέρι για να μας δείξει την πισίνα (!!!). Ανεβαίνουμε τα βράχια που βρίσκονται πίσω από τα σπίτια. Εκεί, ανάμεσα σε μεγάλους βράχους βρίσκεται η είσοδος της “πισίνας”, το άνοιγμα μιας  σπηλιάς  γεμάτης με υφάλμυρο νερό.

Παιδικές κραυγές και γέλια, αντηχούν δυνατά, μεγεθυμένες από το κοίλο της σπηλιάς.  Μέσα κολυμπούν και  κάνουν βουτιές  μια ντουζίνα πιτσιρίκια!

-“Έχουμε κι άλλη, ακόμα πιο μεγάλη πισίνα, στην άλλη μεριά του χωριού!”, λέει με καμάρι ο Tomasi. Ο Γιώργος  κάνει αστεία με τα παιδιά. O Mateka τον πιάνει αγκαλιά. Τα παιδιά των μικρών χωριών μεγαλώνουν αγαπημένα, μοιράζονται  ρούχα,  παιχνίδια  ακόμη και τις μάνες τους, σαν  αδέρφια.

Τι εμπειρία είναι άραγε για ένα παιδί, να μεγαλώνει σε ένα  νησί σαν την Ogea?

12.00  Κατευθυνόμαστε πίσω στο Φιλίζι, στο Matana bay. Φαίνεται απίστευτο οτι είναι ακόμη 12 το μεσημέρι. Ζήσαμε τόσες εμπειρίες, είδαμε τόσα πράγματα σήμερα και είναι ακόμη τόσο νωρίς! Ο ήλιος μεσουρανεί και η θάλασσα λάμπει και μας καλεί για λίγο κολύμπι και πολλή δροσιά

Τετάρτη 12 Αυγούστου – Fractions

06.00 Μαγεία…

07.00 Περνάω το πρωινό σχεδιάζοντας έναν πίνακα για τα τα παιδιά που εξηγεί  τα κλάσματα (fractions). Ζωγραφίζω  καρπούς breadfruit, κομμένους σε κομμάτια.  Ελπίζω να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον και να τα βοηθήσει.

Ο Γιώργος κόβει  ξανά σχοινιά για τα παιδιά  για να μάθουν  κόμπους αλλά αυτή την φορά  έχει την φαεινή ιδέα να τα κάνει ακριβώς ένα μέτρο το καθένα, έτσι ώστε κάθε παιδί να έχει το μέτρο του για να μπορεί να μετρά οτιδήποτε!

10.00 Η συνάντηση των αρχηγών βρίσκεται σε  εξέλιξη. Φτάνουμε στην προβλήτα συγχρόνως με τον Rene και την Brigit, μας προσκαλούν στην καλύβα. Τα μάτια μου αργούν να συνηθίσουν μέσα στο σκοτεινό δωμάτιο. Περίπου είκοσι άντρες καθισμένοι κάτω σταυροπόδι, κουβεντιάζουν, πίνουν kava.

Οι άνδρες που κάθονται δίπλα μου στρίβουν τσιγάρα suki, πολύ λεπτά, 10 cm μακριά τσιγάρα από τοπικό καπνό. Πίνουμε από ένα ποτήρι kava  και μιλάμε λίγο με τον Simon, τον αρχηγό της Fulaga. Η Brigit κι εγώ είμαστε οι μοναδικές γυναίκες στον χώρο. Μετά από λίγο, τους ευχαριστούμε και φεύγουμε.

Έξω στο χωριό, οι γυναίκες καθαρίζουν  και μαγειρεύουν σε μεγάλες κατσαρόλες για να φάνε οι επισκέπτες και  οι άνδρες τους.

Περνάμε από το μαγαζί της Sulaκαι αγοράζουμε μπισκότα και γλειφιτζούρια.

10.30 Σήμερα μαθητές και μαθήτριες φορούν όλοι  στολές προσκόπων. Μόλις μας βλέπουν φωνάζουν τα ονόματα μας. Τα αγόρια τρέχουν γύρω από τον Γιώργο. Εκείνος  τους δίνει τα σχοινιά και τους δείχνει πως να μετρούν.

Μπαίνω  στην τάξη 8-9 όπου  έχουν ελεύθερη ώρα και μελετούν (!). Δείχνω στα παιδιά το σχέδιο Fractions (Κλάσματα) που έφτιαξα  και  το εξηγώ.  Με παρακολουθούν με μάτια ορθάνοιχτα. Όταν ένα μικρό αγόρι λέει κάτι και με διακόπτει, οι άλλοι, όλοι μαζί,  του λένε αμέσως  να κάνει ησυχία!

Κάποια  παιδιά μου δίνουν ζωγραφιές με λουλούδια με αφιερώσεις, που έφτιαξαν στο σπίτι για μένα. Ο δάσκαλος Vasi κρεμά το σχέδιο Fractions  στον τοίχο.

-“Θα το βλέπουμε και θα σε θυμόμαστε πάντα”, λέει συγκινημένος. Η ζωή του ταξιδευτή των θαλασσών είναι γεμάτη με αξέχαστες συναντήσεις και αβάσταχτους αποχαιρετισμούς.

-“Κι εγώ! Πάντα!”

Η διευθύντρια Asilika τα κατάφερε, το ίντερνετ δουλεύει.  Πληρώνοντας  10 $fj ο καθένας, συνδεόμαστε στο πιο αργό δορυφορικό ίντερνετ που έχουμε χρησιμοποιήσει ποτέ. Μετά από  3 ώρες, με απέραντη υπομονή και επιμονή, καταφέρνουμε να κάνουμε τις δουλειές μας ως και να πάρουμε τα e-mail μας. Τρομερό! Ευτυχώς ο μικρός Mateka μας σκέφτεται και μας φέρνει  καρύδες για να πιούμε. Απίστευτο παιδί.

Το μάθημα τελείωσε για σήμερα. Τα παιδιά παρατάσσονται  μπροστά από τον υψηλό ιστό, όπου ανεμίζει μια τεράστια σημαία της χώρας. Ο δάσκαλος Joji αναθέτει σε ένα από τα μεγαλύτερα αγόρια  να δώσει τα παραγγέλματα.

-“School! Rest! ….Attention!” (ανάπαυση προσοχή), λέει το αγόρι.

Στοιχισμένα σε σειρές, τα παιδιά εκτελούν συγχρονισμένες ασκήσεις για πέντε λεπτά. Μετά ο σχηματισμός διαλύεται. Σχολείο τέλος? Όχι ακόμα. Οι δάσκαλοι φωνάζουν ονόματα κι αναθέτουν σε ομάδες τριών παιδιών να καθαρίσουν τις τάξεις και τις τουαλέτες.  Κορίτσια κι αγόρια, πιάνουν αμέσως δουλειά. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά,  με χαμόγελα και χωρίς παράπονα, έχουν  σκουπίσει και ταχτοποιήσει τις τάξεις τους.  Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο στην κοινωνία μας, οι δάσκαλοι θα είχαν κατηγορηθεί για κακομεταχείριση ανηλίκων.

-«Έτσι γίνεται, κάθε μέρα. Τα παιδιά καθαρίζουν εναλλάξ. Με αυτόν τρόπο μαθαίνουν να φροντίζουν και να σέβονται  το σχολείο τους»,  εξηγεί ο Vasi. Σε λίγο όλα είναι έτοιμα. Το σχολείο αδειάζει.

15.00 Φεύγοντας, σταματάμε  στο σπίτι της Taka, της μοδίστρας. Έχω στο backpack  την αγαπημένη μου τζην  βερμούδα για μπάλωμα και 4 μικρά τραπεζομάντηλα, από υφάσματα αγορασμένα σε  διάφορα μέρη, στον Παναμά, την Ταϊτή και εδώ στα Φίτζι, για στρίφωμα.

-«Ηow much?”, την ρωτά ο Γιώργος.  Η γυναίκα  ξεσπά σε  νευρικό γέλιο και προσπαθεί αμήχανα να  το κρύψει, σκεπάζοντας το στόμα της. Πόσο? Η Taka κοιτά τον άνδρα της, ο άνδρας κοιτά την Sera. Η Sera αναλαμβάνει.

-“20 δολλάρια είναι εντάξει? Συγχωρήστε μας. Δεν είμαστε μαθημένοι στα χρήματα», λέει το κορίτσι.

Προχωρώντας προς την βάρκα συναντάμε  τα αγόρια της Amelia  που μας παίρνουν από το χέρι για να μας δείξουν, αυτή τη φορά, τα νεογέννητα γουρουνάκια! Προχωράμε πίσω από τα σπίτια, ανεβαίνουμε ένα μικρό ύψωμα και φτάνουμε στο «χοιροστάσιο». Εκεί βρίσκεται ο Vuli που προσπαθεί να επισκευάσει τον ξύλινο φράχτη, ενώ ένα τσούρμο  πιτσιρίκια έχουν σκαρφαλώσει στα γύρω βράχια και  παρακολουθούν τα γουρουνάκια που θηλάζουν.  Μόλις μας βλέπουν τα παιδιά, γίνεται πανδαιμόνιο!

-«Καρίνα Καρίνα κοίτα την γουρούνα….»

-«Γιώργο Γιώργο έλα να σου δείξω….» Χαμός!

16.00 Μας παίρνουν μαζί και πάμε στην “πισίνα”. Η ώρα έχει περάσει και πεινάμε σαν λύκοι. Φεύγουμε τρέχοντας. Φτάνοντας στην ακτή συναντάμε μια ομάδα γυναίκες που γυρνούν από το ψάρεμα με δίχτυα στα ρηχά  νερά του low tide.

 Τελικά το πιο δύσκολο  πράγμα στην Ogea είναι το να φύγεις.

17.00 Μόλις φτάνουμε στο Φιλίζι  μαγειρεύουμε  curry noodles με  λαχανικά και τρώμε από δυο πιάτα. Δεν έχω τελειώσει ακόμη με το πλύσιμο, όταν  ακούγεται ήχος μηχανής.  Πλησιάζει  μια από τις μακριές βάρκες του νησιού και μέσα είναι ο Reki, η Sera και η μικρή Pa. Τί κάνουν εδώ, σήμερα? Το κάλεσμα είναι για αύριο.

-“Συγνώμη!»,  λέει η κοπέλα, «Δεν θα μπορέσουμε να έρθουμε για φαγητό, αύριο.  Είναι η μόνη μέρα που μπορούμε να δανειστούμε τη βάρκα, οπότε πρέπει να πάμε για ψάρεμα …».

Κοιταζόμαστε με τον Γιώργο. Κρίμα. Η επίσκεψη σε ένα σκάφος είναι μια σημαντική  εμπειρία για τους ανθρώπους αυτού του απομονωμένου νησιού.

-“Sega na lega, κανένα πρόβλημα παιδιά! Ελάτε!»

Βράζω μακαρόνια και σάλτσα με ντομάτα και τόνο (κονσέρβα). Σερβίρω τα πιάτα με γενναίες μερίδες. Ο  Γιώργος δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό.

-«Δεν είναι ευγενικό να τους αφήσουμε να φάνε μόνοι τους.», λέει. Κι έχει δίκιο.!

Έτσι, μια  ώρα μετά το φαγητό του, τρώει ξανά, μια μερίδα κανονική.  Από τότε που γυρίσαμε  από  Ελλάδα  έχει  χάσει 4 κιλά,  από την κίνηση και το κολύμπι, οπότε μπορεί να κάνει ότι θέλει.

Ο ήλιος δύει. Ο ουρανός γεμίζει με χρώματα συγκλονιστικά. Οι φίλοι μας απολαμβάνουν. Η Sera δοκιμάζει τραγανά  taralli που έψησε o Γιώργος πριν από μέρες και της αρέσουν πολύ. Η  Pa, θέλει να εξερευνήσει το Φιλίζι, από άκρη σε άκρη κι αυτό που της κάνει μεγαλύτερη εντύπωση είναι η ηλεκτρική τουαλέτα και η βρύση. Ο  Rekiμας μιλά για τις φάλαινες που έρχονται στο νησί κάθε χρόνο  για να γεννήσουν. Αυτή την ώρα υπάρχουν τουλάχιστον  2  θηλυκές  με τα μωρά τους, στην λιμνοθάλασσα.  Καταπληκτικό!

Η ώρα πέρασε, έχει βραδιάσει.  Το παιδί έχει αποκοιμηθεί  στα πόδια της Sera. Οι φίλοι μας πρέπει να φύγουν και  καθώς,  η παλίρροια έχει κατέβει πολύ, θα πρέπει να αφήσουν την βάρκα στην διπλανή παραλία και να περπατήσουν ως το χωριό. Ο  Reki  σηκώνει το κοιμισμένο παιδί στην αγκαλιά και μπαίνουν όλοι στη βάρκα. Το σκοτάδι  είναι πυκνό. Τους δίνουμε  ένα παλιό μα δυνατό ηλιακό φανάρι Luci για τον δρόμο.

Πέμπτη 13 Αυγούστου – Swimming with a whale mother and her calf

05.30 Μας ξυπνούν τα τιτιβίσματα των πουλιών της ακτής. Έχει απόλυτη άπνοια. Αρχίζει να ξημερώνει κι ο ουρανός μεγαλουργεί, ζωγραφίζοντας ένα αριστούργημα! Θαυμάζουμε το θέαμα, που γίνεται ολοένα και πιο συγκλονιστικό, όσο ο ήλιος σηκώνεται  ψηλά.

Ο Γιώργος πετάει το drone από την πλώρη κι εγώ είμαι μέσα στην καμπίνα.  Ξαφνικά, ακούγεται ένας γδούπος και μια κραυγή. Τρέχω τρομαγμένη και βρίσκω τον αγαπημένο μου σωριασμένο κάτω. Την ώρα που προσγείωνε το drone  και ετοιμαζόταν  να το πιάσει στον αέρα, το πόδι του έπεσε  μέσα στο  ανοιχτό παράθυρο (hatch) του μπάνιου! Ευτυχώς, τα αντανακλαστικά του  λειτούργησαν γρήγορα, άφησε το drone και το κινητό να πέσουν και κρατήθηκε. Μένουμε καθισμένοι στο κατάστρωμα, σοκαρισμένοι. Μας φαίνεται απίστευτο το πόσο φτηνά την γλύτωσε, γιατί αυτό είναι από τα ατυχήματα που πάντα φοβόμαστε. Ξέρουμε πολλούς ιστιοπλόους που έχουν σπάσει πόδια και χέρια με αυτόν τον τρόπο.  Drone, κινητό γυαλιά, καπέλο, βρίσκονται ευτυχώς άθικτα πάνω στο κατάστρωμα.  Μπαίνουμε στο Φιλίζι. Φέρνω κρύα κομπρέσα για το ισχύο του.  Οι εικόνες που πήρε με το droneείναι συγκλονιστικές. Πώς την γλυτώσαμε…

Για να ηρεμήσω, αρχίζω να καθαρίζω το Eno cooker, την κουζίνα – φούρνο γκαζιού του Φιλίζι που  μας μαγειρεύει καθημερινά και που θέλω να συντηρώ σε άψογη κατάσταση. Για να καθαρίσουν τέλεια τα πυρίμαχα τζάμια του φούρνου, να γίνουν σαν καινούργια χωρίς να γρατζουνιστούν, χρησιμοποιώ  μια λεπίδα από κοπίδι.  Ξεβιδώνω τα δυο πυρίμαχα τζάμια και τα περνάω με  σφουγγάρι με σαπούνι πιάτων και μετά «ξυρίζω» την επιφάνεια με την λεπίδα ώστε λίπη και ξεραμένη βρωμιά φεύγουν αμέσως  χωρίς ίχνος. Ο φούρνος έγινε τέλειος!

10.00 Μείναμε μόνοι στο αγκυροβόλιο, όλοι οι άλλοι έχουν διασκορπιστεί σε διάφορα σημεία του νησιού. Βουτάω στη θάλασσα και το δροσερό νερό αναζωογονεί την καταϊδρωμένη ύπαρξη μου.  Κάνουμε ένα δυνατό κολύμπι και μετά ξαπλώνουμε στην πλώρη για να ζεσταθούμε και να απολαύσουμε την  μοναξιά μας. Ο ήλιος είναι αμείλικτος, δεν αντέχουμε ούτε 10 λεπτά. Μήπως  πάμε να βρούμε τις φάλαινες?

11.00 Διαπλέουμε με Φιλίζι το ρηχό κομμάτι της λιμνοθάλασσας,  περνάμε ανάμεσα σε βράχους, νησάκια και κοράλλια ώσπου φτάνουμε σε βαθιά νερά, προστατευμένοι από τον  κοραλλιογενή ύφαλο που περιβάλλει τo  νησί μας. Ο Γιώργος βλέπει το sy Sawadiva, 2  μίλια πιο μακριά.  Καλεί στο VHF κι απαντά ο Erwin

-«Καλημέρα Φιλίζι! Εδώ και 30 λεπτά ακολουθούμε δυο φάλαινες, μητέρα και μωρό. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται αριστερά μας. Είναι συναρπαστικό!»

Ο καπετάνιος μου ανεβάζει τις στροφές του κινητήρα και στρίβει το τιμόνι προς εκείνο το σημείο.  Ψάχνω τον ορίζοντα μέτρο  – μέτρο με γυμνά μάτια και με κιάλια, μήπως εντοπίσω κάποια φάλαινα.  Ανεβαίνω στο κατάρτι για να έχω καλύτερη οπτική. Το Sawadiva απομακρύνεται.

-«Εκεί!!» Μια καμπουριαστή σιλουέτα  αναδύεται στην επιφάνεια,  100 μέτρα πιο μακριά. Δίπλα,  διακρίνουμε το μωρό της. Πλησιάζουμε λίγο ακόμα και μετά σβήνουμε τον κινητήρα για να μην  τρομάξουν. Ο Γιώργος βουτά στο νερό και κολυμπά προς τις φάλαινες. Μένει εκεί μέχρι που βουτούν  και χάνονται στον βυθό.  Όταν επιστρέφει στο Φιλίζι, είναι πανευτυχής και το πρόσωπό του λάμπει.

-«Μοναδικό! Συγκλονιστικό! Να έβλεπες με πόση τρυφερότητα  σηκώνει η μαμά το μωρό, για να το ξεκουράσει. Και είναι πραγματικά γιγάντιες…», λέει με φωνή γεμάτη  υπερένταση.

Λίγα λεπτά αργότερα οι φάλαινες αναδύονται ξανά. Το μωρό δεν αντέχει πολλή ώρα χωρίς  αναπνοή. Μπαίνω στο νερό αψηφώντας τον παντοτινό μου φόβο  για το κολύμπι σε βαθιά θάλασσα. Ψυχραιμία! Εκατό μέτρα ακόμη και φτάνω κοντά τους. Το μωρό επιπλέει  κολλημένο σχεδόν  στο  σώμα της μητέρας του.  Μένω ακίνητη. Η γιγάντια φάλαινα κινείται αργά για  οικονομία δυνάμεων.  Είναι αναγκασμένη να παραμείνει 2-3 μήνες στην ασφαλή για το μωρό  λιμνοθάλασσα,  όπου όμως τροφή για φάλαινες δεν υπάρχει. Όλο αυτό το διάστημα  θα καταναλώνει  το λίπος της  και θα πρέπει να φτιάχνει ως 500 λίτρα γάλα κάθε μέρα,  όσο χρειάζεται το μωρό  για να μεγαλώσει, να δυναμώσει για να ανταπεξέλθει  στην δοκιμασία του  μακρινού  περάσματος ως την Ανταρκτική.

Τις παρακολουθώ από  απόσταση περίπου 30 μέτρων. Η διαύγεια του νερού δεν είναι καλή. Προσπαθώ να πάρω βίντεο με την  GoPro μα η κάμερα δε μπορεί  να αποδώσει ούτε το μεγαλειώδες της εγγύτητας, ούτε βέβαια την ισχυρή, θετική  ενέργεια που διαχέουν τα θαυμάσια πλάσματα. Κάνω μια κίνηση για να  πλησιάσω  κι αμέσως  η φάλαινα  χτυπά  την τεράστια ουρά της και βουτά στον βυθό, μαζί με το μωρό.

Κολυμπώ πίσω στο Φιλίζι, πλημμυρισμένη από συναισθήματα: αγάπη,  ευγνωμοσύνη,  δέος. Αυτά τα  άγρια θηλαστικά, που κατοικούν στους ωκεανούς πάνω από 50 εκατομμύρια χρόνια, μας υπενθυμίζουν οτι η Γη ανήκει σε όλους μας.  Οι  φάλαινες αναδύονται ξανά και μένουν κοντά στο Φιλίζι για αρκετή ώρα. Μετά  χάνονται στον σκοτεινό βυθό

t/sdcard/DCIM/100GOPRO/GOPR1007

Ξαφνικά αρχίζει να φυσά δυνατά, ο ήλιος κρύβεται πίσω από βαριά σύννεφα κι όλα σκοτεινιάζουν. Ξεσπά δυνατή βροχή και εμείς τρέχουμε να προλάβουμε, να κλείσουμε τα παράθυρα και να σηκώσουμε το sprayhood. Το μπουρίνι κρατά λίγα λεπτά και  ξεθυμαίνει. Τα σύννεφα χάνονται, ο ήλιος λάμπει  και, σαν μαγική εικόνα, τα χρώματα της φύσης ζωντανεύουν και το συγκλονιστικό τυρκουάζ των ρηχών του barrier reef, λίγα μέτρα μακριά, αστράφτει στο φως και μας καλεί. Ρίχνουμε άγκυρα στα 5 μέτρα και κάνουμε βουτιά στα απόλυτα διαυγή νερά που μας θυμίζουν την τελειότητα του lagoon της Mo’orea. Δυστυχώς, το ρεύμα είναι πάρα πολύ δυνατό κι είναι αδύνατο να κολυμπήσουμε ως τα ωραία κοράλλια του υφάλου. Το swell είναι  αβάσταχτο και το  Φιλίζι και  κουνιέται  σαν εκκρεμές. Κρατιέμαι από τον πρότονο για να μην πέσω και  σηκώνω την άγκυρα στα γρήγορα. Όπου φύγει φύγει! Παίρνουμε πορεία για το όμορφο, βόρειο  αγκυροβόλιο του νησιού,  εκεί που πήγαμε  την Κυριακή με τον Umberto.

13.00 Διασχίζουμε το ρηχό πέρασμα  και μπαίνουμε στο προστατευμένο από πολλά μικρά  νησάκια αγγυροβόλιο που οι ντόπιοι ονομάζουν Bia. Ρίχνουμε άγκυρα στα 4 μέτρα σε καθαρή άμμο, ανάμεσα στο SY Blue Spirit  και το SY El Holandes Erante. Ησυχία,  δεν φαίνεται κανείς.   Τρώμε και ξαπλώνουμε στο κόκπιτ. Το μέρος έχει σπάνια ομορφιά,  εκτυφλωτικό το τυρκουάζ του νερού, μέλι και χρυσό το χρώμα των βράχων και γύρω μια σειρά από  καταπράσινα μανιταρο – νησιά από λάβα. Μαγεία!

Το απομεσήμερο έρχονται τα  SY Sawadiva και SY Optimist of London. Αργότερα περνά ο Umberto και μας προσκαλεί για sundowner στις 5μμ. Ετοιμάζω χούμους και τζατζίκι με τον τελευταίο κεσέ γιαούρτι που βρήκα στο ψυγείο. Ο Γιώργος παραπονιέται ότι καθυστερώ.  Ο Umberto είναι Δανός και οι Δανοί είναι ακριβείς. Ακόμα και στα Φίτζι!

17.05 Για καλή μου τύχη δεν φτάσαμε τελευταίοι! ¨-). Στο μεγάλο τραπέζι του καταμαράν  στήνεται ο μπουφές  με τα φαγητά που ετοιμάσαμε όλοι: η Brigit έχει φέρει τονοσαλάτα και κράκερς, η Bettina πέννες με σάλτσα αντζούγιας, ο Craig έχει φτιάξει Ταϊλανδέζικα σουβλάκια  κοτόπουλου και ο οικοδεσπότης μας Umberto, μια μεγάλη σαλάτα με λάχανο και sprouts, έναν ροφό ψημένο στον φούρνο και μια τεράστια φρατζόλα ψωμί, ζεστό ακόμη από τον φούρνο! Η βραδιά κυλά μαγικά. Αρκεί μια ματιά γύρω και συνειδητοποιούμε όλοι πόσο απίστευτα προνομιούχοι είμαστε, αγκαλιασμένοι, παρέα κι ασφαλείς σε τούτο τον πανέμορφο, παρθένο τόπο, σε τούτη την άκρη του πλανήτη. Σκέφτομαι το πρωινό σοκ, που ο Γιώργος κινδύνευσε να τραυματιστεί. Να είμαστε γεροί!

Παρασκευή 14 Αυγούστου – Bia anchorage

07.00 Ξύπνημα στον παράδεισο. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Bettina, ξεκινάω κι εγώ την ημέρα  με 20 λεπτά  yoga στην πλώρη και μετά κολύμπι. Καλύτερα δεν γίνεται!

Ετοιμαζόμαστε να πάμε στο χωριό.  Όταν είναι low tide όπως τώρα, ο μόνος τρόπος είναι από ένα μονοπάτι, μέσα από το δάσος.  Ευτυχώς θα είναι μαζί  ο Umberto που γνωρίζει το νησί καλά.

08.00 Δένουμε τις βάρκες σε ένα κλαδί. Ο Umberto προχωρά και ανεβαίνει ανάμεσα από δυο βράχους. Αν δεν ήταν αυτός θα ήταν πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να  βρούμε οτι το μονοπάτι ξεκινά  εδώ. Κάνω δυο βήματα όταν ένα διαβολεμένο μαύρο μαμούνι μου τσιμπάει το πόδι. Πονάω φοβερά! Ο Γιώργος έρχεται κοντά, το μόνο που φαίνεται είναι μια μικρή τρύπα δίπλα στον αστράγαλο. Ευτυχώς, ο πόνος υποχωρεί μετά από λίγο και μπορώ να περπατήσω.

Ανεβαίνουμε τα  απότομα βράχια ώσπου φτάνουμε σε πλάτωμα, πάνω στο ύψωμα. Περπατάμε  σε ένα  “μονοπάτι” που με δυσκολία διακρίνεται,   κάτω από δέντρα και πυκνή βλάστηση – ζούγκλα σχεδόν.

Μετά από μια ώρα περίπου, φτάνουμε στα χωράφια του χωριού, φυτεμένα με κασάβα, ταρό, γλυκοπατάτες, τσίλι και  μπανανιές.  Τα σκυλιά μας μυρίζονται κι αρχίζουν να  γαυγίζουν.  Η βλάστηση αραιώνει. Αντικρύζουμε το πρώτο σπίτι και την «κλινική» του χωριού.

Στο σχολείο  είναι ώρα μαθήματος,  τα παιδιά όμως μας βλέπουν και χαιρετούν μέσα από τα παράθυρα. Ο Mateka μας φέρνει ξανά καρύδες για να πιούμε. Ο Γιώργος του χαρίζει το laser pen (μου), που κάνει απίθανα σχέδια και έξτρα μπαταρίες.

-«Θα είναι τέλειο να το δοκιμάσεις μέσα στην σκοτεινή πισίνα!», τον συμβουλεύει. Ο μικρός  μας ευχαριστεί και πηδάει από τη χαρά του!

Η διευθύντρια Asilika μας δίνει κωδικούς και επιτέλους τελειώνω  την δουλειά μου στο internet.  Μετά της λέμε την ιδέα που είχαμε, να φέρουμε το projector και να κάνουμε προβολή  στα παιδιά, ένα  ντοκιμαντέρ Blue Planetκαι κάποια  ταινία.

– «Αν έχετε τις ταινίες μαζί μπορούμε να κάνουμε  την προβολή σήμερα με το projector του σχολείου”, λέει η Asilika. Το usb με τις ταινίες το έχουμε μαζί, στο σακίδιο! Συμφωνήσαμε! Στη  1μμ  το σχολείο θα γίνει σινεμά!

Το μάθημα τελειώνει. Ο δάσκαλος Vasi με προσκαλεί στην τάξη, τα παιδιά, μου λέει,  με περιμένουν από χθες με ανυπομονησία.  Ζητά στα παιδιά να μου δείξουν τις εργασίες τους, μαθαίνουν τις γειτονικές νησιωτικές χώρες και ζωγραφίζουν  τις σημαίες  τους.

Μερικά παιδιά μου χαρίζουν  ζωγραφιές με αφιερώσεις «to  Katrina ή LoveKarina». Ο δάσκαλος Vasi φεύγει. Έχουμε  μισή ώρα ελεύθερη μέχρι το διάλειμμα του φαγητού. Τα παιδιά μου δείχνουν τις ζωγραφιές στους τοίχους της τάξης με καρχαρίες και θαλάσσιες χελώνες και ρωτούν τί ζώα έχουμε  στην Ελλάδα.  Ζωγραφίζω στον πίνακα την Τιτίκα, την  χερσαία χελώνα που  είχαμε στο σπίτι όταν ήμουν παιδί και ζητώ να ζωγραφίσουν όλοι από μια χελώνα.

12.00 Το σχολείο  αδειάζει, το χωριό έχει ερημώσει. Αυτή την ώρα όλοι τρώνε μεσημεριανό. Όλοι, εκτός από  εμάς που πεινάμε τρομερά. Το σπίτι του Ρέκι και της Sera είναι άδειο, έχουν φύγει για ψάρεμα.

-«Μόνο η Sula μπορεί να μας σώσει», λέω. Οι Ολλανδοί τα χάνουν.

-«Θα της ζητήσεις φαγητό? Μα δεν είναι σωστό…», λένε και οι δυο αλλά τελικά  μας ακολουθούν.

-”Bula! Πώς τα περνάτε!”, λέει η γυναίκα με χαρά, μόλις  μας βλέπει έξω.

-“Bula Sula! Περιμένουμε την προβολή στο σχολείο στη 1 μμ». απαντάμε.

-“Θα της πω ότι πεινάμε», λέω. «Είναι η αρχόντισσα του νησιού»

Οι Δανοί ντρέπονται. «Μην πεις τίποτα Καρίνα», λέει η Brigit. Όμως η κοιλιά μου διαμαρτύρεται.

-«Ξέρεις, δεν έχουμε φάει τίποτα σήμερα..», λέω  στην Sula.

-«Ελάτε! Καθίστε! Έχω έτοιμο φαγητό για όλους».  Λέει κάτι σε μια νέα γυναίκα η οποία μέσα  σε λίγα λεπτά μας φέρνει τσάι, ψωμί, βούτυρο, μαρμελάδα, ζεστή κοτόσουπα, βραστά kasawa και υπέροχες μπανάνες! Αρχόντισσα η Sula!

Τελειώνοντας πάμε στο μαγαζί της και αγοράζουμε  μπισκότα για τα παιδιά. Όταν γυρνάμε στο σχολείο, βρίσκουμε όλα τα παιδιά να πλένουν τα δόντια τους παραταγμένα, με ένα μπουκάλι νερό στο ένα χέρι και  οδοντόβουρτσα  στο άλλο.

-«Τα παιδιά πλένουν τα δόντια τους πρωί και μεσημέρι, 2 φορές την ημέρα. Τις οδοντόβουρτσες και τις οδοντόκρεμες τις παρέχει το σχολείο», μας εξηγεί ο δάσκαλος Vasi.

14.00  Αυτά πρέπει να είναι τα πιο φρόνιμα παιδιά του κόσμου! Ενθουσιάστηκαν με τις εικόνες των φαλαινών και των δελφινιών αλλά το ντοκιμαντέρ ήταν φτιαγμένο για μεγαλύτερες ηλικίες και το δεν το είδαμε όλο. Τώρα βάλαμε την ταινία Frozen 2, μα ο ήχος του  laptop είναι πολύ χαμηλός και κανείς δεν έχει καταλάβει τί  γίνεται  στην ταινία. Πα΄όλα αυτά τα  παιδιά παρακολουθούν  χωρίς παράπονο.

-«Μήπως να διακόψουμε την προβολή και να πάμε έξω να παίξουμε?», λέω στη Ασιλίκα. Τριάντα ζευγάρια μάτια γυρνούν προς την  διευθύντρια και κρέμονται από τα χείλη της.

-«Ωραία ιδέα!» απαντά εκείνη. «Παιδιά, μπορείτε να βγείτε».

Σαν ένα πράσινο- καφέ σμήνος πουλιών, τα  παιδιά με τις στολές προσκόπων ορμούν έξω. Το σχολείο πλημμυρίζει από χαρούμενες φωνές, παιχνίδια και χαρά. Ο Ρενέ και ο Γιώργος παίζουν μαζί τους «μουσικές καρέκλες» (musicalchairs) με μουσική υπόκρουση από τον τύμπανο του Tomasi.  Τα κορίτσια κάνουν «ρόδες» και τούμπες για να τις θαυμάσω.  Λίγο πριν τις 15.00 όλοι  παρατάσσονται για την υποστολή της σημαίας. Μετά,  αφού καθαρίζουν τις τάξεις,  μαζεύονται όλα τα παιδιά και ο δάσκαλος Vasi τους δίνει συμβουλές για το Σαββατοκύριακο στα Αγγλικά:

-«OK! Σήμερα μπορείτε να παίξετε, να δείτε ταινία και να…?»

-«Κολυμπήσουμε!!», συμπληρώνουν  τα παιδιά εν χορώ.

-«Τις ημέρες της εβδομάδας», συνεχίζει ο Βάσι, «πρέπει να ακολουθείτε τους κανόνες του σχολείου. Τα σαββατοκύριακα που έχετε ελεύθερο χρόνο, μην ξεχνάτε να ανοίγετε τα βιβλία σας και να…?»

-«Να  διαβάζουμε!»

Η σχολική εβδομάδα τελειώνει με προσευχή. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά το σχολείο  ερημώνει.

Παίρνουμε το μονοπάτι μαζί με τον Rene και την Brigit. Αρχίζει βροχή μα τα πυκνά φυλλώματα των δέντρων μας προστατεύουν. Περπατάμε για ώρα,  η διαδρομή του γυρισμού φαίνεται πιο σύντομη. Μόλις κατεβαίνω από τους βράχους και πατάω  στην άμμο της παραλίας, το διαβολεμένο μαμούνι με τσιμπάει! Ξανά! @#$%@

Σάββατο 15 Αυγούστου

Οι φίλοι μας αποπλέουν για Fulaga. Μείναμε μόνοι επισκέπτες στο νησί. Επιστρέφουμε στο αγκυροβόλιο που είναι κοντά στο χωριό.  Ο Reki, η Sera  μαζί με δυο άλλες γυναίκες γυρνούν από το ψάρεμα και έρχονται να μας δουν. Προσφέρουμε τσάι και μπισκότα σε όλους. Η μικρή Pa νιώθει  άνετα μαζί μας τώρα πια κι έτσι παίζουμε και γελάμε. Η Sera μας προσκαλεί  να φάμε μαζί στο σπίτι τους, αύριο Κυριακή. Φεύγουν για το χωριό.

Ο Γιώργος μελετά το δελτίο καιρού. Σύμφωνα με την πρόγνωση, τις επόμενες ημέρες ο άνεμος θα είναι βοηθητικός για να ανέβουμε βόρεια. Έχει έρθει η ώρα να φύγουμε.  Θα μέναμε ευχαρίστως για μήνες, σε αυτά τα μοναδικά νησιά, όμως  στις 7 Σεπτεμβρίου λήγει η βίζα μας και πρέπει να πάμε για να την ανανεώσουμε. Μέσα μου γίνεται μια σιωπηλή μάχη. Ένα κομμάτι της καρδιάς μου θα ήθελε να μείνει εδώ, να ζήσει, να γνωρίσει ακόμα καλύτερα την Ogea και τους φιλόξενους κατοίκους της. Το άλλο κομμάτι της καρδιάς μου θέλει να ανοίξουμε πανιά, να δούμε, να γνωρίσουμε  άγνωστα  νησιά και ανθρώπους.  Ο Γιώργος είναι ακριβώς στη ίδια κατάσταση. Και η βίζα μας λήγει. Πρέπει να φύγουμε.

15.00 Η μικρή άγκυρα ακουμπά την χρυσή άμμο. Η παλίρροια βρίσκεται σε super high και  η βάρκα μας  φτάνει ως την προβλήτα του χωριού. Περπατάμε προς το μαγαζί της Sula, για να αγοράσουμε μερικές προμήθειες για το ταξίδι. Το χωριό είναι πολύ ήσυχο, μοιάζει σαν έρημο αυτή την ώρα. Βρίσκουμε την Sula  στο σπίτι της, μόνη. Της δίνουμε δώρο ένα  δικό μου κόσμημα, ένα όμορφο μενταγιόν για το λαιμό,  ταιριαστό για την αρχόντισσα του χωριού.

-«Θα φύγουμε την Δευτέρα. Σ’ ευχαριστούμε για όλα!». Η γυναίκα μας αγκαλιάζει συγκινημένη.

-«Να ξανάρθετε!»

Αγοράζουμε καύσιμα premix και  τρόφιμα από το μαγαζί της. Την ρωτάμε αν μπορεί να μας δώσει  φρούτα. Τα  φρούτα μας τελείωσαν πριν από δυο μέρες. Από λαχανικά έχουμε μόνο 2 ζαρωμένα καρότα και μια κολοκύθα. Υπόσχεται ότι θα βρει  μπανάνες και ίσως παπάγια.

Επιστρέφουμε στο Φιλίζι. Τρώμε  λίγες πένες που περίσσεψαν από χθες και νόστιμη κολοκυθόσουπα

Κυριακή 16 Αυγούστου.

06.30  Ο ήλιος ανατέλλει πίσω από το σκεπασμένο από σύννεφα  νησί. Κάνει κρύο (22°) και φυσάει. Γράφω λίγο μα δεν μπορώ να συγκεντρωθώ, η σκέψη της αναχώρησης μας με έχει αναστατώσει.

09.00 Διαλέγουμε μερικά ωραία δώρα, ντυνόμαστε και φεύγουμε για το χωριό. Αυτή την ώρα είναι μεγάλη η άμπωτη, κι αναγκαστικά αφήνουμε τη βάρκα μακριά, στην αρχή του κόλπου. Τα καβουράκια με την μεγάλη ροζ δαγκάνα τρέχουν πανικόβλητα στο πέρασμα μας.

Περπατάμε στην ακροθαλασσιά, δίπλα στα ψηλά φοινικόδεντρα. Τα σύννεφα έχουν διαλυθεί, ο άνεμος φυσά άμμο κι αλμύρα του ωκεανού  πάνω στις ξασπρισμένες πέτρες και τα κοχύλια που στολίζουν τους τάφους του νεκροταφείου.

Το σπίτι του Reki και της Sera είναι το μοναδικό πέτρινο σπίτι του χωριού. Μας περιμένουν εκεί.  Ζητώ από την Sera να  φέρει το παλιό, κιτρινισμένο ηλιακό φανάρι Luci  που τους δώσαμε προχθές το βράδυ. Με κοιτά ξαφνιασμένη, το έχει βάλει  στον ήλιο να φορτίσει. Πάει έξω και το φέρνει.

-«Ωραίο φανάρι! Μας βοήθησε πολύ», λέει και χαμογελά.

-«Παρακαλώ! Έχουμε  καλύτερο για εσάς», απαντάμε και τους  δίνουμε ένα φανάρι Luci καινούργιο, μέσα στην συσκευασία του.

-«Αυτό θα αντέξει σίγουρα για πολλά χρόνια!». Τα πρόσωπα τους φωτίζονται. Τους δίνουμε ακόμη έναν άσπρο πίνακα με μαρκαδόρους για την μικρή Pa, noodles και μπισκότα για όλους.

Η λειτουργία ξεκινά, η εκκλησία αντηχεί από τους ψαλμούς. Μένουμε στην εκκλησία 15 λεπτά και μετά βγαίνουμε και κάνουμε βόλτα στο χωριό.

Βγάζω βίντεο και φωτογραφίες, προσπαθώ να αποτυπώσω τις εικόνες από το όμορφο χωριό. Σήμερα ίσως  είναι η τελευταία φορά που βλέπουμε τον τόπο αυτό.  Μπορεί όμως να τα καταφέρουμε να έρθουμε ξανά.

Η λειτουργία τελειώνει,  όλοι βγαίνουν από την εκκλησία.

-«Καρίνα! George!», φωνάζουν τα παιδιά  και τρέχουν κοντά μας.  Τα κορίτσια, τα αγόρια είναι  όλα πολύ όμορφα με τα όμορφα ρούχα της Κυριακής. Τους μοιράζω καραμέλες και αυτοκόλλητα για να κολλήσουν  στα τετράδια τους.

-“Θα έρθεις αύριο στο σχολείο?”, με ρωτούν.  Απαντώ με βαριά καρδιά.

-“Θα φύγουμε αύριο. Μα θα προσπαθήσουμε να έρθουμε ξανά…”.

Ο Γιώργος χαρίζει στον Washington μια ωραία, μεταλλική σφυρίχτρα. Ο Mateka μας φέρνει μια τσάντα γεμάτη με κινέζικο σπανάκι και δίνει στον Γιώργο ένα χαυλιόδοντα από αγριογούρουνο.

Η Sera μας σερβίρει  φαγητό, τα αγαπημένα μας ψωμάκια falaua, φρέσκο ψάρι με lolo και kasawa. Η μικρή Pa, έχει βγάλει το καλό φόρεμα της Κυριακής  και φορά τα ρούχα που της χαρίσαμε.

Έρχεται ο Epeli και κουβεντιάζουμε. Αναρωτιόμαστε αν έχει ανέβει η παλίρροια και  αν είναι εντάξει η βάρκα μας. O Reki γυρνά, κοιτάζει τον ουρανό και μας λέει

-«Η παλίρροια τώρα είναι στο μέσον, low προς high”

-«Και εσύ  το κατάλαβες κοιτώντας τον ουρανό?»,

-«Φυσικά!», απαντά η Sera. “Κοίταξε το φεγγάρι και είδε ότι πάει προς την δύση του, πράγμα που δείχνει  ότι η παλίρροια πάει για high. Αντίθετα, όταν το φεγγάρι μεσουρανεί η παλίρροια είναι στο low”. Τους κοιτάζουμε με ανοιχτό στόμα. Οι νησιώτες φίλοι μας,  μας έμαθαν μόλις  τον απλούστερο τρόπο για να βρίσκουμε τις ώρες της παλίρροιας. Καταπληκτικό!

Ο αποχαιρετισμός είναι δύσκολος. Άλλωστε, όπως ξέρουμε, το πιο δύσκολο πράγμα στην Ogea είναι  να φύγεις…