Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2019

Qilaqila  (Bay of Islands) – Vanua Balavu island – Lau Group– FIJI

17° 10’ S 179°01’W

05.00 Σήμερα, τώρα,  σε αυτό το εκπληκτικής ομορφιάς αγκυροβόλιο, παρατηρούμε  αυτή τη νέα ημέρα που ξημερώνει,  τον συναρπαστικά μωβ ουράνιο θόλο, τα  αμέτρητα άστρα που τρεμοσβήνουν και καθρεφτίζονται στην ασύσπαστη επιφάνεια της σκοτεινής,  σμαραγδένιας θάλασσας,  τα μικροσκοπικά νησάκια από κοράλι  που αναδύονται μέσα από το νερό  σαν χέρια υψωμένα σε προσευχή, τα  σμήνη από γιγάντιες νυχτερίδες που πετούν  ψηλά προς τα δυτικά για να γλυτώσουν τον ήλιο, παρατηρούμε την ζωή που ξυπνά τώρα εδώ στην Qilaqila (Νγκίλα νγκίλα) των Φίτζι και  η ουσία του  ταξιδιού μας γύρω από τον Πλανήτη Γη  μοιάζει  απτή,  χειροπιαστή,  ως τα χιλιάδες μίλια, τα μυριάδες κύματα να είχαν έναν σκοπό μόνο, να μας οδηγήσουν  σε αυτό τον τόπο. Απέραντη  ευγνωμοσύνη!

07.00 Βρισκόμαστε δύο μέρες σχεδόν σε αυτόν τον παράδεισο που τα μάτια μας δεν χορταίνουν να βλέπουν. Μελετώ  τις εικόνες Google Earth στο app Ovital maps. Το ηφαιστιογενές νησί μας Vanua Balavu έχει καταπράσινα  βουνά, δαντελωτές ακτές και γύρω του απλώνεται ένας ύφαλος φράγμα μήκους 130 χιλιομέτρων που περικλύει μια λιμνοθάλασσα (lagoon) με διαστάσεις 37 επί 16 χιλιόμετρα!! Εντυπωσιακό. Ο καπετάνιος μου παίρνει το δελτίο καιρού με το δορυφορικό, ο δυνατός 35-40 κόμβων άνεμος των τελευταίων ημερών σήμερα θα πέσει. Πάντως  εδώ που βρισκόμαστε ήταν συνέχεια μπουνάτσα.

10.00 Ψιχαλίζει. Αυτή την ώρα που τα νερά έχουν κατέβει σχεδόν 1,5 μέτρο,  τα  κοραλένια νησάκια που βρίσκονται γύρω μοιάζουν με  γιγάντια μανιτάρια, κι ο  τόπος μοιάζει φτιαγμένος για νεράιδες και ξωτικά!  Φοράμε αντιηλιακές μπλούζες, μάσκες και βατραχοπέδιλα και βουτάμε στην θάλασσα που είναι σχετικά δροσερή για τροπικούς, 22°. Η  εναλλαγή παλλίρροιας και άμπωτης  κάθε 6 ώρες ανακατεύει την άμμο και το νερό είναι  θολό.

Δεν νιώθω άνετα  σε θάλασσα με χαμηλή διαύγεια. Κολυμπάω κολλημένη σχεδόν πάνω στον Γιώργο, με το σκεπτικό οτι άν συναντηθούμε με  καρχαρία, θα φαινόμαστε σαν ένα τεράστιο ψάρι και ο καρχαρίας θα φοβηθεί και θα φύγει. Το έχουμε μελετήσει το θέμα. Γύρω ερημιά,  ο βυθός άμμος λευκή, άδεια, ούτε κοχύλια, ούτε βράχοι και ψάρια καθόλου. Ξαφνικά, εμφανίζεται  μπροστά μας ένας  μεγάλος, κοραλιογενής ύφαλος. Κόκκινες θαλάσσιες βεντάλιες κυματίζουν νωχελικά και μας γνέφουν να πλησιάσουμε.

Ο ύφαλος γεμάτος με διαφορετικά  ζωντανά και υγιή  κοράλια και πάρα πολλά ψάρια, ένα πραγματικό υπερθέαμα. Μένουμε αρκετή ώρα και  τον εξερευνούμε εξονυχιστικά, απολαμβάνοντας κάθε λεπτό. Μετά, κολυμπώντας κόντρα σε δυνατό  ρεύμα, περνάμε ανάμεσα από δυο από τα νησάκια που είναι κοντά στο Φιλίζι και βγαίνουμε έξω από το αγκυροβόλιο. Εκεί  ανακαλύπτουμε νέους υφάλους με  κοράλια που τα βλέπουμε για πρώτη φορά και έναν παληκαρά όμορφο αστακό, κρυμένο κάτω από ένα βράχο!  Αυτό το κολύμπι θα το θυμόμαστε για χρόνια.

12.00 Ο Γιώργος πετά το drone και βλέπουμε την συνολική εικόνα από ψηλά,   τα πολυάριθμα νησιά που  δημιουργούν ένα φυσικό φράγμα για τα κύματα και τον αέρα, και μόνο τώρα αντιλαμβανόμαστε γιατί αυτό το αγκυροβόλιο  θεωρείται ένα  «hurricane hole”, δηλαδή καταφύγιο πλοίων σε περίπτωση  κυκλώνα. Το μέρος εδώ ονομάζεται Quilaquila (νγκίλα νγκίλα) από τους ντόπιους και  Bay of Islands από τους ιστιοπλόους, επειδή είναι μοιάζει μικρογραφία του φημισμένου ομώνυμου κόλπου, στο βόρειο νησί της Νέας Ζηλανδίας.  Το μέρος είναι συγκλονιστικό!

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2019 – Στο χωριό Νταλιδόνι

07.00 Κάνουμε απρόθυμα την προετοιμασία απόπλου, πρέπει  να πάμε στο κοντινό χωριό  για το sevusevu, να δώσουμε τα σέβη μας! Το sevusevu είναι ένα  πολύ σημαντικό έθιμο στα Φίτζι, υποχρεωτικό για όποιον θέλει να επισκευθεί  μια ξένη περιοχή, όπως διαβάσαμε στα βιβλία. Ο ξένος, πρέπει να  πάει στο χωριό που ορίζει την περιοχή και να ζητήσει στον  “turaga ni coro (τουράΝγκα νιιι κόρο), τον  διορισμένο εκπρόσωπο του  χωριού (δήμαρχος) να προσφέρει kava  στον αρχηγό του χωριού, κίνηση που δηλώνει  σεβασμό  και  επιθυμία  να επισκευτεί την περιοχή του. Η kava (ή yaqona στα Φίτζι) είναι η αποξηραμένη ρίζα του φυτού piper methysticum, η οποία με ειδική ιεροτελεστία αλέθεται και αναμιγνύεται μέσα σε κατάλληλο σκεύος με νερό, δημιουργώντας  ένα ρόφημα ελαφρά μεθυστικό και κατευναστικό που πίνεται ομαδικά, με την συνοδεία τραγουδιών, μουσικής  και διηγήσεων  και που είναι το αγαπημένο κοινωνικό ποτό στα νησιά του Ειρηνικού.

Ο turaga θα οδηγήσει τον ξένο έξω από τον χώρο της τελετής, θα τραγουδήσει έναν σύντομο ύμνο και μόλις ακούστει ο ύμνος – απάντηση από αυτούς που βρίσκονται μέσα, ο ξένος μπορεί να μπει. Μετά θα ετοιμαστεί το ποτό kava και θα πιούν όλοι από αυτό, με μια τελετουρία που φαίνεται να  διαρκεί αρκετή ώρα. Οι ξένοι  πρέπει να είναι ντυμένοι κατάλληλα, ποτέ γυαλιά ή καπέλο στο κεφάλι, τα γόνατα των γυναικών δεν πρέπει να φαίνονται και  οι άνδρες  πρέπει να φορούν sulu, την παραδοσιακή ανδρική  φούστα. Ο Γιώργος θα φόρεσει μακρύ παντελόνι και εγώ το συνηθισμένο capri παντελόνι, μακρύ κάτω από το γόνατο. Πάντως, για καλό και για κακό, θα πάρουμε μαζί μας δυο παρεό.

Σηκώνω την άγκυρα και μένω στην πλώρη για να ελέγχω μπροστά για κινδύνους. Ο Γιώργος τιμονεύει  προσεκτικά περνώντας αργά ανάμεσα στα νησάκια, τα ρηχά και τα κοράλια.  Μετά από λίγο βγαίνουμε στα ανοιχτά. Ένα σύννεφο περνά και σκεπάζει τον ήλιο ενώ προσπαθούμε  εναγωνίως να εντοπίσουμε  έναν ύφαλο που ο χάρτης δείχνει κάπου μπροστά. Ευτυχώς  με τα πολωτικά (polarized) γυαλιά μας  καταφέρνουμε να διακρίνουμε τα βράχια, πριν να είναι αργά. Η χαρτογράφηση των Φίτζι είναι ελλιπής, οι κίνδυνοι αμέτρητοι.

Πέντε ναυτικά μίλια απόσταση, με την τζένοα και πλεύση γρήγορη αφού φυσάει ωραία! Σε μια ώρα φτάνουμε στο χωριό Daliconi. Η θάλασσα κι εδώ ανακατεμένη, ο βυθός δεν διακρίνεται καθόλου και ο χάρτης δεν γράφει τίποτα. Ο καπετάνιος κάνει έναν κύκλο με το Φιλίζι με αργή ταχύτητα για να μελετήσει τα νερά με το βυθόμετρο. Φουντάρουμε στα 11 μέτρα βάθος, αφήνουμε 50 μέτρα καδένα, κατεβάζουμε  στο νερό το φουσκωτό, την εξωλέμβια, τα σύνεργά του, την μικρή άγκυρα, το ντεπόσιτο καυσίμων, τα κουπιά και φεύγουμε προς την ακτή  ολόδροσοι και φρέσκοι σαν δροσοσταλίδες της αυγής….

Πλησιάζοντας βλέπουμε οτι κατά μήκος της ακτής υπάρχει ένα αδιαπέραστο φράγμα από  κοράλια  που φτάνουν σχεδόν στην επιφάνεια. Σηκώνομαι όρθια και  διακρίνω πιο μακριά δυο  πάσαλους, που είναι συνήθως  σημάδια  περάσματος για τις βάρκες. Διασχίζουμε το στενό διάδρομο κάνοντας ζιγκ ζαγκ ανάμεσα στα κοράλια. Σε λίγο είναι τόσο ρηχά που αναγκαζόμαστε να κατεβούμε από το βαρκάκι και να συνεχίσουμε με τα πόδια ως την ακτή. Ο  Γιώργος δένει το σχοινί της βάρκας σε ένα  φοινικόδεντρο και ρίχνει την άγκυρα πιο πέρα για την παλίρροια.

13.30. Περπατάμε κατά μήκος της μικρής αμμουδιάς. Το χωριό μοιάζει έρημο, ώσπου βλέπουμε μια γρια γυναίκα, καθισμένη  στο πάτωμα ενός σπιτιού που  σκεπή  δεν έχει.

-«Bula!”, την χαιρετάμε μα εκείνη δεν αντιδρά.

-“Παράξενη”, λέω στον Γιώργο. Την επόμενη στιγμή από το διπλανό  σπίτι βγαίνει  ένας  άνδρας. -“Bula bula, welcome to Daliconi!”, λέει   και δείχνοντας την γρια κάνει την κίνηση με το χέρι του οτι δεν είναι καλά. Μέσα από το σπίτι μας κοιτάζουν  ερευνητικά μια γυναίκα και δυο παιδιά, και οι τρεις καθισμένοι κατάχαμα στην ψάθα που σκεπάζει το πάτωμα.

Λέμε στον άνδρα οτι θέλουμε τον «turaga ni koro”.

-“Ελάτε”, απαντά αυτός. Προχωράμε λίγο και φτάνουμε έξω από ένα σπίτι.

-“Περιμένετε”, λέει  ο άνδρας και μπαίνει μέσα. Σε λίγο επιστρέφει

-“Αυτό  είναι το σπίτι του αρχηγού, έχει πάει μαζί με τον turanga ni koro στην Lomaloma, την πρωτεύουσα του νησιού. Θα σας δει ο ξάδερφός του”, λέει και μας οδηγεί πάνω στα σκαλιά της βεράντας, έξω από την πόρτα όπου μας ζητά να βγάλουμε τα παπούτσια μας. Περνάμε μέσα από την πόρτα και δεν μου φτάνει που νιώθω πεταλούδες στο στομάχι, δεν βλέπω τίποτα μετά  τον λαμπερό  ήλιο έξω.

-“Bula, bula, welcome!”, ακούγεται μια μπάσα φωνή. Σε λίγο τα μάτια μου συνηθίζουν και βλέπω το δωμάτιο, έναν σοβαρό άνδρα γύρω στα 40, με  σκούρο δέρμα και κάτασπρα μαλλιά, ντυμένο με  πουκάμισο  και μαύρο παντελόνι (γιούπi δεν φορά φούστα) και απέναντι του μια γυναίκα γύρω στα 60, ντυμένη με φόρεμα μακρύ κάτω από τα γόνατα. Μας προσκαλούν να καθίσουμε απέναντί τους,  στο πάτωμα, πάνω σε μια  καθαρή ωραία ψάθα  από  πλεγμένα φύλλα, σαν αυτές που έφτιαχναν οι γυναίκες στην Τόνγκα.  Έπιπλα δεν υπάρχουν στον χώρο, μόνο μερικά κλαδιά  από τα οποία κρέμονται χειροτεχνήματα, πλεκτά καλάθια και τσάντες.  Τους προσφέρουμε το πακέτο με την κάβα, που αγοράσαμε πριν μια εβδομάδα, από την αγορά του Savusavu, αυτοί  λένε vinaka (ευχαριστώ) και χτυπούν παλαμάκια 3 φορές, που σημαίνει οτι αποδέχονται την προσφορά.

Μετά μας δίνουν ένα χαρτί που γράφει για την μεγάλη καταστροφή που έπαθε το χωριό, όταν χτυπήθηκε από τον κυκλώνα Winston στις 19 Φεβρουαρίου, 2016, τον καταστροφικότερο κυκλώνα του νοτίου ημισφαιρίου που πέρασε ακριβώς πάνω από το νησί με ανέμους που έφτασαν τα 306 χλμ την ώρα. Τώρα προσπαθούν να μαζέψουν δωρεές για να επισκευάσουν τον δρόμο που οδηγεί στο σχολείο. Τους προσφέρουμε ένα ποσό και ο άνδρας το γράφει προσεκτικά σ’ ένα μεγάλο βιβλίο και ζητά στον Γιώργο να υπογράψει. Μας ευχαριστεί και  σηκώνεται, όπως φαίνεται δεν θα  κάνουν τελετή  sevusevu σήμερα. Μας συνοδεύει έξω και μας δείχνει τον δρόμο  προς το σχολείο και την πρωτεύουσα του νησιού, Lomaloma. Πόσο χαριτωμένο που τα ονομάζουν όλα διπλά: bula bula, sevusevu, Savusavu, Lomaloma χιχι!. Αυτό ήταν λοιπόν, ευκολάκι! Είμαστε ελεύθεροι να εξερευνήσουμε το νησί και να μείνουμε όσο θέλουμε στο ονειρεμένο μας αγκυροβόλιο.

Περπατάμε πάνω στο  γρασίδι που καλύπτει σαν παχύ χαλί το χώμα μέχρι την  αμμουδιά.  Το κέντρο του χωριού είναι άδειο, σαν γήπεδο. Γύρω του απλωμένα αραιά, περίπου 25 σπίτια από κοντραπλακέ και λαμαρίνα, με τα φροντισμένα παρτέρια τους γεμάτα  λουλούδια, όλα ισόγεια, μάλλον φτωχικά, χτισμένα πάνω στο χώμα ή  πάνω σε χαμηλούς πασάλους. Κάθε σπίτι έχει δίπλα  ένα μεγάλο πλαστικό ντεπόζιτο νερού, ενώ ρεύμα δεν φαίνεται να υπάρχει, παρά μόνο από ηλιακά πάνελς. Γύρω παντού ψιλόλιγνα δέντρα  παπάγια, φουντωτά δέντρα  μάνγκο, τροπικές αμυγδαλιές και μπανανιές ως πάνω στον λόφο. Στην άκρη του οικισμού, πλάι στην θάλασσα βρίσκεται μια  μεγάλη, λευκή  εκκλησία. Δίπλα της, ο ήλιος αντανακλάται στα σπασμένα τζάμια των παραθύρων ενός ερείπιου, ενός μεγάλου, διώροφου οικήματος, που  ίσως κάποτε να ήταν  σχολείο.  Ρίχνουμε μια ματιά στο φουσκωτό μας, είναι εντάξει και τώρα έχει και παρέα δυο βάρκες, δεμένες σε ρεμέτζα,  πιο βαθιά. Βγάζω φωτογραφία το Φιλίζι με το κινητό,  σήμα  μηδέν. Είμαστε αποκλεισμένοι!

Παίρνουμε το ανηφορικό  μονοπάτι που οδηγεί στο σχολείο  πίσω από τον λόφο, μονοπάτι  γεμάτο λακούβες, παχιά λάσπη και μεγάλες πέτρες, η ανάγκη να το στρώσουν με άσφαλτο είναι πράγματι μεγάλη. Πριν φτάσουμε στην κορυφή, ακούμε από πίσω μια φωνή. Γυρνάμε και βλέπουμε ένα πιτσιρίκο να έρχεται τρέχοντας.

-“Bula!”, λέει λαχανιασμένος.

– «Bula! Πώς σε λένε?»

-«Isrel (ίζρελ). Εσένα?”

-«Karina. Ο μικρός κοιτάζει επίμονα το σακίδιό μου. Μα πώς κατάλαβε ότι εγώ είμαι ο αδύνατος κρίκος της ομάδας? Ανοίγω το σακίδιο, βρίσκω το σακουλάκι με τα γλειφιτζούρια και του δίνω ένα.

-«Thank you!”, λέει και τρέχει μπροστά στον Γιώργο.

Τους κοιτώ που περπατούν δίπλα – δίπλα και συνειδητοποιώ οτι ο μικρός είναι ξυπόλυτος. Μοιάζει να είναι 10-12 ετών,  γεματούλης, με μαύρα μαλλιά κουρεμένα πολύ κοντά, φοράει μακρύ ξεχειλωμένο σορτσάκι και μια ωραία μπλούζα που γράφει Daliconi Primary δηλαδή Δημοτικό Σχολείο του Νταλιδόνι  και το όνομα του παιδιού (το C προφέρεται Δ στην γλώσσα του Φίτζι κι απορώ ποιος το σκέφτηκε αυτό).  Κατηφορίζουμε τον λόφο και σύντομα φτάνουμε στο σχολείο. Μπροστά του μια πινακίδα ανακοινώνει οτι είναι δωρεά της Νέας Ζηλανδίας. Παρόμοιες πινακίδες  είδαμε στο Niue και την Tonga. Μπράβο τους!

Λίγο πιο μακριά  είναι ένα σπίτι.

-“Shop!”, μαγαζί εξηγεί  ο Isrel και μπαίνουμε μέσα  για να  δούμε τι πουλάνε.  Πίσω από τον πάγκο του  μαγαζιού   κάθεται μια γυναίκα και ένα μικρό αγόρι.

-“Bula!! Καλώς ήρθατε στο χωριό μας! Από πού είσαστε?»

Όταν ακούει οτι ήρθαμε  από  την Ελλάδα εκπλήσσεται. Δεν έχει γνωρίσει ποτέ κανέναν από την Ελλάδα, μας λέει, αλλά την έχει ακούσει χωρίς να γνωρίζει που βρίσκεται ακριβώς, κάτι που δεν μου κάνει εντύπωση, αφού είμαι σίγουρη οτι υπάρχουν και πολλοί Έλληνες που δεν έχουν ιδέα για το πού βρίσκεται η Ελλάδα πάνω στον παγκόσμιο χάρτη.

Στα ράφια τα τρόφιμα είναι μετρημένα, αλεύρι, ρύζι,  ινδικό dal (φάβα), κονσέρβες,  μπισκότα,  αυγά  όμως πάνω στον πάγκο υπάρχει ένα καλάθι με  κατακόκκινες μικρές ντομάτες και δίπλα λίγα  αγγούρια, όλα  – μας λέει – από το μποστάνι  που καλλιεργούν πίσω από το σπίτι! Λατρεύουμε τις ντομάτες και σπάνια τις βρίσκουμε στους τροπικούς που ταξιδεύουμε  και αν βρούμε είναι συνήθως κίτρινες, άνοστες και πανάκριβες.

Αγοράζουμε  ντομάτες και αγγούρια και  παίρνουμε χαρούμενοι τον δρόμο προς τα πίσω, μαζί με  τον μικρό Ίζρελ. Φτάνοντας στην κορυφή του λόφου,  επιταχύνουμε για να βρεθούμε στον ανοιχτό ορίζοντα, μακριά από την βλάστηση και να’ το! Το Φιλίζι, επίκεντρο του κόσμου μας, πλέει γαλήνιο, μικρό καραβάκι  πάνω στην απέραντη και εκτυφλωτικά φωτεινή, ασημένια επιφάνεια της θάλασσας.

-“Έχετε παπούτσια?”,  ρωτά ο μικρός.

-“Θα βρούμε παπούτσια”, του απαντώ. Εκείνος χαμογελά και χωρίς άλλη λέξη, βγαίνει από το μονοπάτι  και κατεβαίνει τρέχοντας την απότομη πλαγιά σαν άγριο κατσίκι. Ξυπόλυτος!

Φτάνοντας στο χωριό μας πλησιάζουν τρία  παιδάκια, το ένα πολύ μικρό 3-4 χρονών

-“Candy! Candy!”, γλυκό, λένε όλα μαζί. Φαίνεται κυκλοφόρησε οτι έχουμε γλειφιτζούρια. Τους δίνουμε από ένα και φεύγουν χοροπηδώντας.

Περνώντας έξω από το επόμενο σπίτι, ένας ηλικιωμένος άνδρας που κάθεται στην πολυθρόνα στην βεράντα μας μιλά και πιάνουμε κουβέντα. Εντυπωσιάζεται που ερχόμαστε από την Ελλάδα,  γνωρίζει την χώρα μας, μάλιστα δούλευε για χρόνια με έναν Έλληνα, όταν ζούσε στην Suva (η πρωτεύουσα της χώρας) και ήταν καλοί φίλοι. Συστηνόμαστε ο άνδρας ονομάζεται Isrel – κι αυτός !– και είναι άνθρωπος πρόσχαρος και με χιούμορ.

Έτσι, μετά από λίγο  καθόμαστε στον καναπέ του, το  σπίτι  τους πολύ άνετο για τα δεδομένα του τόπου,  μαζί με την Elenor την γυναίκα του, μας δείχνει απίστευτες οικογενειακές φωτογραφίες 100 ετών και ακούμε   ιστορίες από την  ενδιαφέρουσα μακριά ζωή τους (αυτός 87 ετών, η Elenor 85).

Ο Isrel είναι   γοητευτικός, μορφωμένος και πολυταξιδεμένος και η παρέα του απολαυστική. Φεύγουμε μετά από ώρα,  αφού δώσαμε ραντεβού για να φάμε αύριο σπίτι τους  σαλάτα ελληνική!

16.00 Μόλις βγαίνουμε έξω μια νέα γυναίκα μας καλεί, από το διπλανό σπίτι, θα θέλαμε να δούμε τις χειροτεχνίες που φτιάχνουν? Ναι, ευχαρίστως!

Η γυναίκα,  ονομάζεται  Daru και μας συστήνει  την μητέρα  και τους τρεις γιους της,  από 8 ως 14 χρονών και τα ξαδέρφια   τα παιδιά  της αδερφής της που γνωρίσαμε πριν. Οι δυο γυναίκες φέρνουν τρεις  βεντάλιες και δυο μικρά χαλιά, όλα πλεγμένα από επεξεργασμένα φύλλα, χειροτεχνήματα καθημερινής χρήσης για τους νησιώτες του Ειρηνικού.  Αγοράζουμε δυο βεντάλιες,  ο χώρος στο σκάφος είναι περιορισμένος. Βγάζουμε από τα σακίδιά μας όσα δωράκια  για παιδιά  είχαμε μαζί, δυο σχολικά τετράδια,  ένα κουτάκι  μπογιές και  δυο στυλό διαρκείας  και τα μοιράζουμε στα παιδιά μαζί με τα τελευταία γλειφιτζούρια. Τα παιδιά είναι πολλά, τα δώρα δεν φτάνουν για όλους αλλά μας ευχαριστούν με θέρμη. Η Daru σηκώνεται,  πριν λίγο μαγείρεψε ρύζι με κοτόπουλο και κάρυ και θέλει να δώσει ένα πιάτο στον Isrel και την Elenor. Την ακολουθούμε  έξω. Η γυναίκα δίνει το φαγητό  και η στάση του σώματoς και το ύφος της δείχνουν μεγάλο σεβασμό.

Περπατάμε μαζί  προς τον λόφο. Εκείνη σταματά σε έναν θάμνο και κόβει λεπτά κλαδάκια. «Τα λένε φύλλα των αγγέλων και τα μαγειρεύεις με ψάρι, ή κρέας ή αλλιώς τα τρως ωμό σαλάτα. Είναι πολύ νόστιμα», λέει και μου τα δίνει δεμένα με ένα κλαδί. Την ρωτάω και μου μιλά για τον εαυτό της, είναι 35 χρονών, ήταν παντρεμένη μα ο άνδρας της τους εγκατέλειψε πριν από δυο χρόνια και από τότε ζουν μαζί με  την μάνα της. Τα καταφέρνει δύσκολα,  δουλειές στο νησί δεν υπάρχουν πολλές. Για να έχει κάποιος μισθό πρέπει να είναι δημόσιος λειτουργός ή δάσκαλος.

Εκείνη παίρνει  μερικά μεροκάματα, δουλεύοντας εδώ κι εκεί. Τα αγόρια  μεγαλώνουν κι έχουν ανάγκες όμως δεν πεινούν,  γιατί στο χωριό βοηθούν όλοι,  ο ένας  τον άλλο. Την στιγμή που τα λέμε αυτά, τα 3 αγόρια της βγαίνουν από το σπίτι τρέχοντας και μαζί με άλλα  παιδιά ξεκινούν ένα παιχνίδι rugby. Τους κοιτάζει χαμογελαστή, σαν να τους καμαρώνει. Φωνές, γέλια ακούγονται σαν μουσική, ένα τσούρμο από χαρούμενα παιδία που παίζουν  κάτω από τον γαλανό ουρανό, δίπλα στην ακροθαλασσιά ενώ ο ήλιος γέρνει αργά προς την δύση.

-“Τί λες, γυρνάμε  στο Φιλίζι?”, λέει ο Γιώργος

-“Φύγαμε!”

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

17°13 S 178° 57 W – DALICONI VILLAGE – ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΝΤΑΛΙΔΟΝΙ

04.00 Ο ουρανός είναι ακόμα σκοτεινός. Από την στεριά έρχεται ήχος από τύμπανο ρυθμικό και μετά  ακούγονται τραγούδια,  ψαλμοί τραγουδισμένοι από πολλές φωνές. Τα παράθυρα της εκκλησίας  είναι φωτισμένα. Τέσσερις το πρωί…

12.00 Η μέρα είναι ηλιόλουστη και  ζεστή. Ο ανατολικός άνεμος φέρνει τους ήχους του χωριού  ως το Φιλίζι. Θα ήταν ωραία να μείναμε λίγες μέρες εδώ, να γνωρίσουμε τους ανθρώπους  και να εξερευνήσουμε το νησί. Δυστυχώς, τα νερά είναι πολύ θολά και φοβόμαστε να κολυμπήσουμε και χωρίς κολύμπι, δεν γίνεται να μείνουμε. Κάνουμε  μια γρήγορη βουτιά, για να δροσιστούμε και να ξεπλυθούμε και  σε λίγο θα βγούμε έξω.

Γεμίσαμε δυο τσάντες με  τετράδια, στυλό, μπογιές, πλαστελίνες και μπαλόνια για τα παιδιά, και πήραμε από τα ρούχα μας  t-shirt, σορτς, ένα fleece hoody και δυο ζευγάρια παπούτσια crocs.  Το ένα crocs είναι  καινούργιο, με την ταμπέλα του και έχει ιστορία μεγάλη. Μου το έφερε  η Βάσω από το Λονδίνο, δώρο για τα γενέθλια μου αλλά δυστυχώς δεν μου έκανε. Τα παπούτσια κατασκευάστηκαν στην Ιταλία,  πέταξαν στην Βάσω  στο Λονδίνο  και μετά ήρθαν μαζί της με το αεροπλάνο στην Ελλάδα  και μετά μαζί μας με πτήση Αθήνα – Παρίσι – Σαν Φρανσίσκο –  Ταϊτή.  Μετά, τα crocs αρμένισαν με το Φιλίζι  τον Ειρηνικό Ωκεανό και έφτασαν εδώ στο απομονωμένο Vanua Balavu όπου ελπίζω να παραμείνουν, αλλάζοντας ιδιοκτήτες μέχρι να λιώσουν.

.

13.00 Ετοιμαζόμαστε  για να πάμε στο σπίτι  του Ίσραελ και της Έλενορ τους για να φάμε μαζί. Βάζουμε τα τρόφιμα σε μια τσάντα, παίρνουμε και τα δώρα και κατευθυνόμαστε με το φουσκωτό προς την ακτή.

Αυτή την ώρα το  low tide, η άμπωτη είναι έντονη και τα νερά έχουν τραβηχτεί πολύ μακριά από την ακτή. Βγαίνουμε από τo φουσκωτό, σηκώνουμε την εξωλέμβια, το σέρνουμε απαλά προς τα έξω και ο Γιώργος το δένει πάλι στο ίδιο δέντρο.

Όταν φτάνουμε στο σπίτι βρίσκουμε τον Isireli να επισκευάζει ένα  dvd player  μπαταρίας και την Elenor  να  ετοιμάζει το τραπέζι.  Φτιάχνω μια μεγάλη  ελληνική σαλάτα με  νόστιμες ντόπιες ντομάτες, τραγανά αγγούρια, κάπαρη, ελιές Καλαμάτας, ρίγανη από την Χάλκη και λάδι ιταλικό. Ο Γιώργος κόβει το φρέσκο ψωμί που έφτιαξε το πρωί και καθόμαστε να φάμε. Είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπουμε τους ανθρώπους του Φίτζι  δοκιμάζουν  με τόση απόλαυση γεύσεις που δεν έχουν συνδυάσει ποτέ . Τα πιάτα μας αδειάζουν γρήγορα. O Isrel χαμογελά

-«Μαλέκα! Κάναμε ότι!», λέει. Κρατιόμαστε με δυσκολία για να μην γελάσουμε. Μιλά ελληνικά? Και μας είπε μαλάκα??

-«Malaka?”, ρωτά ο Γιώργος (πώς κρατιέμαι?)

Μας εξηγεί οτι maleka, malek adina σημαίνει ωραίο, νόστιμο και  kaname oti, σημαίνει αδειάσαμε το πιάτο. O Isireli  εντυπωσιάζεται που τα επαναλάβαμε αμέσως τόσο εύκολα κι εμείς, από σεβασμό, δεν του μεταφράσαμε  Ελληνικά.

Για επιδόρπιο ο οικοδεσπότης μας κόβει μια μεγάλη, ζουμερή  παπάγια και στείβει πάνω της ένα μικρό λάιμ, όλα  από τον μικρό κήπο τους. Την παπάγια που περίσσεψε τη γύρισε ανάποδα και την σκέπασε με ένα βαθύ πιάτο. Στο σπίτι ψυγείο δεν υπάρχει,  τα  δυο ηλιακά πάνελ στην βεράντα  δίνουν ρεύμα στο ραδιόφωνο και το dvd player.

Μας ετοιμάζουν τσάι και καθόμαστε στο σαλόνι. Ρωτάμε για την εκκλησία, είναι καθολική, μπορούμε να έρθουμε αύριο στην λειτουργία? Ο Isireli απαντά οτι  είναι Μεθοδιστές και φαίνεται πως χάρηκε τόσο πολύ που θέλουμε να έρθουμε στην εκκλησία τους, γιατί αμέσως πάει στο δωμάτιο και επιστρέφει με ένα δικό του ωραίο μαύρο pocket- sulu,  φούστα επίσημη με εσωτερικές τσέπες!!, για να φορέσει ο Γιώργος. Τον βοηθά να το φορέσει και του πηγαίνει άψογα!

-“Είναι δώρο, κράτησέ το”, λέει με χαμόγελο.

Ο Γιώργος του δίνει τα δικά μας δώρα, ένα  t-shirt και ένα κομπολόι. Ο Isrel δοκιμάζει την μπλούζα κι  εμείς θαυμάζουμε το γεροδεμένο, σφριγηλό σώμα του 87 ετών, απίστευτο! Μετά, όσο πίνουμε το τσάι  μας τον ρωτάμε  για τις φωτογραφίες που είναι κρεμασμένες στον τοίχο.

Έτσι αρχίζει να μας διηγείται για όταν ήταν  στο Αγγλικό Βασιλικό Ναυτικό και έλαβε μέρος στο Operation Hurricane το 1952,  την πρώτη πυρηνική δοκιμή της Μεγάλης Βρετανίας  στα νησιά Monte Bello, βορειοανατολικά της Αυστραλίας! Τους ρωτάμε για τον μεγάλο κυκλώνα Winston.  Η Elenor βρισκόταν  στο χωριό, ο Isrel  έλειπε στην Suva. Οι κάτοικοι μαζεύτηκαν στα σπίτια τους. Ήταν  τρομακτικά. Ο κυκλώνας χτύπησε στις 3 το πρωί.  Η ένταση  και ο θόρυβος του ανέμου ήταν τρομακτικά και η βροχή καταρρακτώδης.  Τα περισσότερα σπίτια καταστράφηκαν μια γειτόνισσα σκοτώθηκε όταν η στέγη του σπιτιού της έφυγε και την χτύπησε στο κεφάλι.  Το νησί συγκλονίστηκε ολόκληρο. Οι δρόμοι, τα σχολεία, το νοσοκομείο στην Lomaloma έγιναν συντρίμμια και ανθρώπινες ζωές χάθηκαν. Η επικοινωνία  κόπηκε, για μια ολόκληρη εβδομάδα  ο  Isrel  δεν ήξερε αν η γυναίκα του ήταν ζωντανή.

-“Ευτυχώς, τα κατάφερε!”, λέει κοιτάζοντάς την τρυφερά.

15.00 Ο μικρός Isrel έρχεται  και παίρνει τα crocs  του Γιώργου, νούμερο 44,  τα δικά μου (40) δεν του έκαναν.  Μετά πηγαίνουμε στο σπίτι της Daru  όπου βρίσκουμε την μητέρα της μαζί με δυο άλλες γυναίκες να πλέκουν χαλιά.

Τους δώσαμε τα πράγματα, τα πήραν με μεγάλη χαρά και  μας κάλούν  για φαγητό, αύριο  Κυριακή, μετά την λειτουργία, πρόσκληση που φυσικά αποδεχτήκαμε .

16.00 Κάνουμε έναν μακρινό περίπατο και στον γυρισμό σταματάμε στο μικρό μαγαζί. Εκεί, κουβεντιάζουμε με την γυναίκα.

-«Το υπόστεγο εδώ έξω από το μαγαζί μας, είναι η εκκλησία της ενορίας μας. Είμαστε Νέοι Μεθοδιστές – New Methodists»

– «Και ποια η διαφορά  με τους Μεθοδιστές στο χωριό?»

-«Αλλάζει ο τρόπος που κάνουμε την λειτουργία, εμείς τραγουδάμε πολύ», απαντά η γυναίκα.

-«Θα θέλαμε  να έρθουμε αύριο στην λειτουργία σας μα δυστυχώς υποσχεθήκαμε οτι θα πάμε στην εκκλησία του χωριού», της λέμε. Το πρόσωπό της φωτίζεται.

-«Κι όμως μπορείτε να έρθετε! Η λειτουργία μας ξεκινά στις 9 το πρωί  ενώ των Μεθοδιστών ξεκινά στις 9.30. Θα είναι μεγάλη  χαρά να σας έχουμε κοντά μας, έστω για λίγο. »

Παίρνουμε το δρόμο του γυρισμού και συναντάμε τον μικρό Isreli Αύριο θα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα μέρα.

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2019

09.00 Κατεβαίνουμε προσεκτικά τον κακοτράχαλο δρόμο, στριμωγμένοι κάτω από την μικρή μας ομπρέλα. Σύντομα φαίνεται η  κόκκινη τέντα,  που καλύπτει το παρεκκλήσι των New Methodist. Ένα κορίτσι στέκεται στο μονοπάτι και μόλις μας βλέπει τρέχει και μπαίνει στο παρεκκλήσι. Μας περιμένουν! Η βροχή συνεχίζεται, μονότονη και δυνατή. Μόλις φτάνουμε, πολλά ζευγάρια μάτια μας καλωσορίζουν. Μας οδηγούν να καθίσουμε, ο ιερέας μας υποδέχεται με συγκίνηση, ρωτά τα ονόματά μας και  από πού ερχόμαστε. Για τα επόμενα 30 λεπτά παρακολουθούμε την λειτουργία στην γλώσσα του Φίτζι και  ακούμε υπέροχους ύμνους, κάποιους τραγουδισμένους στα αγγλικά.  Πραγματικά, η πίστη και η καλοσύνη αυτών των ανθρώπων  μας ζεσταίνει την καρδιά.

13.00 Τί μέρα η σημερινή! Μετά τους New Methodists, παρακολουθήσαμε  την λειτουργία στην μεγάλη εκκλησία των Μεθοδιστών – όχι ολόκληρη αφού ήταν  στην τοπική διάλεκτο, κάναμε ωραίο περίπατο όπου συναντήσαμε τον  Isrel, ήταν πάλι ξυπόλυτος ο μικρός και ένα γλυκό κορίτσι  12 χρονών, την Leba (Λέμ-μπα),. Μετά αφού επισκεφθήκαμε τον Isrel, πήγαμε στο σπίτι της Daru και φάγαμε τα πολύ  νόστιμα τοπικά φαγητά   που μας μαγείρεψε και μετά παίξαμε με τους γιούς της και τους δείξαμε μια ταινία μας στο iPad. Τώρα είμαστε εν πλω για το Bay of Islands, φυσάει δυνατός νοτιοανατολικός 25 kts  κι εμείς λαχταρούμε να βουτήξουμε στο νερό και να απομονωθούμε.

Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου – Τελευταία μέρα. Βόλτα με το λεωφορείο στην Lomaloma

Qilaqila – Bay of islands –

07.00   Σηκώνουμε άγκυρα και πιο άνετα αυτή την φορά, κάνουμε την γνωστή  διαδρομή ξανά προς το Νταλιδόνι (Daliconi). Μόλις φτάνουμε,  ακούμε κάποιον να μας φωνάζει από την ακτή και μετά μια  κόρνα αυτοκινήτου. Ρίχνουμε βιαστικά το φουσκωτό και βγαίνουμε έξω.

08.00 Το λεωφορείο για την είναι σχεδόν γεμάτο,

-«Ο οδηγός βιαζόταν να φύγει αλλά θυμήθηκα που μου είπατε  οτι θέλετε να έρθετε μαζί και τον σταμάτησα», μας λέει   ο turaga ni koro, ο δήμαρχος του χωριού που τον γνωρίσαμε την Δευτέρα, όταν ήρθαν με την ομάδα του με βάρκα στην Qilaqila  για να ελέγξουν τα σκάφη.

Μας κάνει  εντύπωση που το θυμήθηκε και που μας βοήθησε, είναι φανερό πως δεν τον διάλεξαν τυχαία οι συγχωριανοί του.

Οι επιβάτες κάνουν χώρο για εμάς,  εγώ κάθομαι δίπλα στην Daruc που πηγαίνει στο διπλανό χωριό για  δουλειά. Το λεωφορείο είναι ένα  απλό φορτηγό που αριστερά και δεξιά στην καρότσα έχει  πάγκους για καθίσματα. Οι στάσεις είναι συχνές  και κάθε φορά που πρέπει να κατέβει ή να ανέβει κάποιος μετακινούμαστε όλοι ή κατεβαίνουμε για να τον διευκολύνουμε. Οι επιβάτες πολλοί,  φτωχά ντυμένοι αγρότες που κουβαλούν υπέροχα καλάθια πλεγμένα από φρέσκα φύλλα γεμάτα παράξενους  καρπούς ή ρίζες,  μαθητές ντυμένοι με την τοπική σχολική στολή:  πουκάμισο και sulu, μια όμορφη δασκάλα, δυο μανάδες με  μωρά στα καρότσια τους,  ο   turaga του Νταλιδόνι με το ακριβό κινητό  που ολοένα χτυπά. Είναι όλοι  τόσο διαφορετικοί μα  έχουν ένα κοινό: βοηθούν ο ένας τον άλλο με αλληλεγγύη και χαμόγελο.

Έχουμε φτάσει στα μέσα της διαδρομής, κάπου στο κέντρο του νησιού και ο δρόμος είναι  γεμάτος λακκούβες. Ξαφνικά ακούγονται επιφωνήματα και ένας ένας κατεβαίνουν από το λεωφορείο γιατί έσκασε το λάστιχο.  Με ομαδική δουλειά σε 15 λεπτά ξεκινάμε ξανά  και σύντομα  φτάνουμε στoν προορισμό μας, την  πρωτεύουσα  του νησιού , δηλαδή το χωριό Λομαλόμα. Το λεωφορείο θα πάει πίσω στο Νταλιδόνι σε 1 ώρα, οπότε δεν έχουμε πολύ χρόνο.

Για μεγάλη μας χαρά ο turaga, το όνομά του είναι Tuto προσφέρεται μας ξεναγήσει. Μαζί του επισκεπτόμαστε το  μικρό  νοσοκομείο, δωρεά της Νέας Ζηλανδίας όπου μιλάμε με έναν πολύ ενδιαφέροντα κάτοικο, το μαγαζί του χωριού.   Μετά περπατάμε, δίπλα στην ακροθαλασσιά και λίγο πιο κάτω.  O Tuto εξηγεί οτι εδώ βρισκόμαστε σε άλλο χωριό, οπότε πρέπει να ζητήσει άδεια από τον αρχηγό του. Μας λέει να  βγάλουμε και οι δύο τα καπέλα μας, εγώ να φορέσω το  μαντήλι μου πάνω από την βερμούδα και να περιμένουμε. Προχωρά σε ένα σπίτι, μιλά  για λίγο με κάποιον  και γυρνά, όλα εντάξει!

Περπατάμε στο  λιβάδι, με τα  αραιά χτισμένα σπίτια που μοιάζουν διαφορετικά από αυτά του Daliconi. Ο Tuto  μας εξηγεί:

-«Οι  κάτοικοι αυτού  του χωριού  κατάγονται από την διπλανή χώρα την Tonga και είναι απόγονοι  του παλαιού μεγάλου αρχηγού  ολόκληρου του Lau Group. Το  νησί μας Vanua Balavu και τα άλλα νησιά του ανατολικού Lau, καθώς βρίσκονται ανάμεσα στην Μελανησία των Φίτζι  και στην Πολυνησία της Tonga,  ήταν πάντοτε το σταυροδρόμι ανάμεσα στις δύο  αυτές κουλτούρες. Τελικά,  υπερίσχυσε το μελανησιακό στοιχείο.».

Ο Tuto εργάζεται για  την ανάπτυξη με  σεβασμό στην παράδοση και στο οικοσύστημα του τόπου του. Κάνει προσπάθεια για να μπουν ρεμέτζα στο αγκυροβόλιο μπροστά στο Νταλιδόνι ώστε  να δένουν με ασφάλεια τα σκάφη χωρίς να καταστρέφουν τα κοράλια με την άγκυρά τους.

-«Ξενοδοχεία  δεν  έχουμε στο νησί μας, αλλά θα φιλοξενήσουμε στα σπίτια μας με μεγάλη χαρά,  όποιον θέλει να μας επισκεφθεί », λέει με χαμόγελο.

14.00  Το λεωφορείο μας αφήνει στο χωριό που τώρα μοιάζει έρημο. Πηγαίνουμε στο σπίτι του  Isrel για να τους αποχαιρετίσουμε μα δυστυχώς δεν είναι κανείς. Κάποιος γείτονας  λέει  ότι πήγαν όλοι σε μια κηδεία. Κρίμα.

Αύριο θα φύγουμε για να επιστρέψουμε δυτικά, προς . Όσο και άν μας αρέσει εδώ υπάρχουν τόσα πολλά μέρη για να δούμε στα Φίτζι και θα ξεκινήσουμε από τα  Taveuni,  Vanua Levu και μετά  στα Yasawas. Και αύριο, άν ο καιρός  το επιτρέψει,  θα πάμε σε ένα νησί που πρέπει να είναι συγκλονιστικό: στην ατόλη Wailagilala (γουαϊλανγκιλάλα).